Της Ρένας Δούρου, Η Εποχή, 20 Ιουνίου 2011
Συχνά μετά από τις εκλογές, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, είθισται τα κόμματα που μετείχαν σε αυτές να δηλώνουν «ικανοποίηση» γιατί κέρδισαν. Στην περίπτωση των τουρκικών εκλογών της περασμένης Κυριακής, αυτό πράγματι ισχύει: όλα τα κόμματα της Βουλής πέτυχαν τους στόχους τους. Ίσως το μόνο που θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς είναι ότι το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του πρωθυπουργού Ερντογάν δεν κατάφερε να εκλέξει το «μαγικό» αριθμό των 330 βουλευτών, γεγονός που θα του έλυνε τα χέρια για την αναθεώρηση του συντάγματος των στρατηγών επί το προεδρικότερον, χωρίς να χρειαστεί να καταφύγει στη συνεργασία των άλλων κομμάτων. Και πάλι όμως το κυβερνητικό κόμμα κατήγαγε σημαντική νίκη, για τρίτη συνεχόμενη φορά, καθώς το ποσοστό του άγγιξε το 50% : για κόμμα εξουσίας η έλλειψη φθοράς είναι εντυπωσιακή.
Συνοπτικά, τα στοιχεία αυτής της εξαιρετικής επίδοσης έχουν να κάνουν με τον εκδημοκρατισμό που έχει προωθήσει η κυβέρνηση, με τις οικονομικές της επιδόσεις (ανάπτυξη που «τρέχει» με διψήφιο νούμερο), καθώς και την τολμηρή και πολύπλευρη εξωτερική πολιτική, που ρίχνει γέφυρες στον αραβικό κόσμο, ο οποίος με τη σειρά του, μετά την άνοιξη των δημοκρατικών εξεγέρσεων, αντιμετωπίζει την Τουρκία ως μοντέλο προς μίμηση. Βέβαια, τη φωτεινή αυτή εικόνα τη σκίασε κατά κάποιο τρόπο η πολύ σκληρή προεκλογική εκστρατεία προσωπικά του Ερντογάν, που προσπάθησε να αμαυρώσει το κουρδικό κόμμα Δημοκρατίας και Ελευθερίας, υιοθετώντας χαρακτηρισμούς όπως «τρομοκρατικό», κ.ά., στην προσπάθειά του, μέσω αυτής της εθνικιστικής ρητορείας, να αποσπάσει κρίσιμες ψήφους από το ακροδεξιό κίνημα, προκειμένου αυτό να μην εισέλθει στη Βουλή. Από την είσοδό του τελικά κρίθηκε και ο αριθμός των εκλεγομένων βουλευτών του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης: οι εθνικιστές άντεξαν τον πόλεμο λάσπης και πέρασαν το όριο του 10%, μαζί και το κατώφλι της Βουλής.
Ωστόσο, αναμφισβήτητα, οι μεγάλοι κερδισμένοι αυτής της σκληρής εκλογικής αναμέτρησης είναι οι Κούρδοι του κόμματος Εργασίας, Δημοκρατίας και Ελευθερίας (BDP): παρά την εκστρατεία εκφοβισμού, παρά το γεγονός ότι η Εκλογική Επιτροπή επεχείρησε να ακυρώσει υποψηφιότητές τους (μεταξύ τους κι εκείνη της γνωστής μας Λεϊλά Ζάνα που τελικά εξελέγη), το κόμμα αύξησε τόσο το ποσοστό όσο και τον αριθμό των βουλευτών του. Κατάφερε, διά της μεθόδου των ανεξάρτητων βουλευτών (για την υπερπήδηση του ορίου του 10%), να εκλέξει 36 βουλευτές (έναντι 22) και να αποσπάσει ποσοστό 6.63% (έναντι 5.24%). Το κόμμα θα συστήσει κοινοβουλευτική ομάδα που θα προωθήσει την επίλυση του κουρδικού ζητήματος και είναι σίγουρο ότι θα επιδιώξει τη συνεργασία με το κόμμα του Ερντογάν (παρά τους οξείς τόνους της προεκλογικής εκστρατείας), το οποίο μπορεί να κάνει παραχωρήσεις ενόψει και της συμφωνίας για την ψήφιση ενός νέου συντάγματος. Το κουρδικό κόμμα είναι φανερό ότι μαθαίνει από τα λάθη του παρελθόντος. Έτσι, σε αυτές τις εκλογές έκανε δύο ανοίγματα που αποδείχθηκαν επιτυχημένα: πρώτον, συνεργάστηκε με κουρδικές ομάδες που δεν σχετίζονταν με το PKK, και συγκεκριμένα με το Συμμετοχικό Δημοκρατικό κόμμα και, δεύτερον, κατέβασε υποψήφιους που μπορούσαν να προσελκύσουν θρησκευόμενους ψηφοφόρους. «Ο κουρδικός λαός μόλις έστειλε ένα σαφές μήνυμα προς τον κ. Ερντογάν και την κυβέρνησή του: η λεγόμενη πολιτική ‘ανοίγματος’, η συνεχιζόμενη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η καταστολή, δεν είναι ανεκτά», παρατηρεί στην ανακοίνωσή του το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, που υπογραμμίζει ότι το θέμα των δικαιωμάτων του κουρδικού λαού «απαιτεί πολιτικό και ειρηνικό χειρισμό». Πράγματι, σήμερα το πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας επιτρέπει ελπίδες για κάτι τέτοιο. Με την προϋπόθεση όμως ότι ο πρωθυπουργός Ερντογάν δεν θα υποκύψει στις σειρήνες του εύκολου λαϊκισμού και του εκφοβισμού των αντιπάλων του (όπως έκανε σε τούτη την προεκλογική εκστρατεία), και θα συνεχίσει την προσπάθεια βαθιάς μεταρρύθμισης της χώρας, που μέχρι σήμερα έχει επιτύχει εντυπωσιακά αποτελέσματα.
