ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ της Ρένας Δούρου, Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 18/9/2009
Υπάρχει μια έκφραση που χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά στη χώρα μας, σε ό,τι αφορά στην εξωτερική πολιτική της, η οποία με προβλημάτιζε ανέκαθεν.
Πρόκειται για τα λεγόμενα «εθνικά ζητήματα». Και λέω ότι με «προβληματίζει», γιατί όλες οι χώρες έχουν την εξωτερική τους πολιτική, αλλά συνήθως δεν διακρίνουν κάποια «ιδιαίτερη» υποκατηγορία της, που να αφορά τα… υψίστης σημασίας «εθνικά θέματα», τα οποία, βεβαίως βεβαίως, χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, ευαισθησίας, χειρισμού κ.λπ.
Αλλά ξέχασα. Εμείς εδώ είμαστε μια ξεχωριστή χώρα, όπου υπάρχουν τα… ασήμαντα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και τα υψηλού ενδιαφέροντος, τα… ευγενή, τα… «εθνικά». Λες και ο χαρακτηρισμός «εθνικό» να τους προσδίδει μια υψηλόφρονα χροιά. Το Κυπριακό, οι ελληνοτουρκικές διαφορές, το αποκαλούμενο «σκοπιανό», ανήκουν για παράδειγμα σε ετούτη την ευγενή κατηγορία, ενώ π.χ. η ανυπαρξία κοινής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή η σχέση της με τις ΗΠΑ, απλά δεν μας αγγίζουν, λες και δεν καθορίζουν την τύχη και αυτών των «εθνικών θεμάτων».
Προς τι αυτή η ιδιαιτερότητα; Η απάντηση είναι απλή. Πρόκειται για ένα είδος «εθνικής τύφλωσης», που πηγάζει από την αντίληψη ότι η χώρα μας είναι κάτι το εξαιρετικό, κάτι το ιδιαίτερο, κάτι μοναδικό και μοναχικό, αφού δεν διαθέτει εξωτερική πολιτική, αλλά «εθνικά θέματα», τα οποία χρήζουν όχι πολιτικής αλλά εθνικής αντιμετώπισης. Και όποιος τα αντιμετωπίσει διαφορετικά, δεν είναι παρά προδότης της εθνικής ιδέας, η οποία δεν θα κριθεί με τα πολιτικά κριτήρια άσκησης εξωτερικής πολιτικής, αλλά με εκείνα του υπερβατικού… εθνικού συμφέροντος. Ετσι, με το «εθνικό συμφέρον», με τους «προδότες» και τους «μειοδότες», η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής διολισθαίνει από τα αυτονόητα ελληνικά (όπως τα αντίστοιχα ιταλικά, γαλλικά ή αμερικανικά ή ρωσικά) συμφέροντα, στη μεταφυσική προάσπιση της «ύπαρξης του έθνους», της απειλούμενης «εθνικής ταυτότητας» κ.λπ.
Με το ίδιο σκεπτικό αντιμετωπίζεται και το θέμα των μεταναστών, αφού είναι ξένοι προς εμάς και ενδεχομένως επικίνδυνοι για τα «εθνικά μας συμφέροντα», άρα απόβλητοι από το εθνικό (πάντα) σώμα. Επειδή όμως αυτό το σώμα τρέφεται, στην ταπεινή, πρακτική κυριολεξία του όρου, από τους Ελληνες και ξένους εργαζομένους, εγώ προσωπικά δηλώνω… ρίψασπις!
