Του Βασίλη Ρούβαλη, Poema, Ηλεκτρονικό περιοδικό για την ποίηση (www.poema.gr)
Με το παρόν τεύχος κλείνει ένας μεγάλος κύκλος, συμβολικά όσο και ουσιαστικά: το δέκατο διαδικτυακό εγχείρημα με την υπογραφή (.poema..) είναι ένα γεγονός που όσο κι αν δεν αρμόζει η όποια παρορμητική, εξωστρεφής διάθεση αποτύπωσής του από πλευράς περιοδικού και συντακτικής ομάδας, αξίζει να σημειωθεί ευφρόσυνα. Το περιοδικό τοποθετείται αναλόγως στη χαρτογράφηση των έντυπων και ηλεκτρονικών διαύλων για τον ποιητικό λόγο, επιδιώκοντας σαφώς την πρόσφορη, εμβριθή και πολύπλευρη γνωριμία του αναγνωστικού κοινού με τις παραμέτρους της σύγχρονης ποιητικής παραγωγής. Και ας μην λησμονούμε ότι το σύντομο θαύμα που είναι κάθε ποίημα, αποτελεί μια «πραγματική ουτοπία», κατά πώς σημειώνει ο μαρξιστής θεωρητικός της λογοτεχνίας Terry Eagleton, η οποία συνεχώς μετασχηματίζεται κι επομένως μπορεί να θεωρηθεί πράξη επαναστατική (στον τόμο Κείμενα για τη ζωή, την ποίηση, την πολιτική, επιμ.: Ρένα Δούρου, Το Πέρασμα, 2009). Το ποίημα διαβάζεται. Είναι αυτόχρημα μια πολιτική πράξη. Και στη μετανεωτερική εποχή μας (που εκείνος ονοματίζει «μετακαντιανή»), είναι βέβαιο ότι εάν κάτι μπορεί να κριθεί ως μόδα, είναι σίγουρα η ιδέα της παραβίασης των ορίων… Υπάρχει, παράλληλα, μια σύγχυση που κατατρύχει την πνευματική δημιουργία και συλλήβδην επηρεάζει την πρόσληψη της ποίησης από τους αποδέκτες της. Είναι εμφανής αυτή η τάση, η αμήχανη ταύτιση, η αγκίστρωση σε διακριτές ταυτότητες για τους πομπούς και τους δέκτες της. Αυτό καταγράφει ο νέος, ανερχόμενος ποιητής και τακτικός συνεργάτης του περιοδικού, ο Ανδρέας Κουραμάνης, αναρωτούμενος: «…Αυτή η παροντική στιγμή μού υπαγορεύει να μην μπορώ να πάω τόσο πίσω ή τόσο μπροστά / Αποκτάς ιδιότητες, αμφιβάλλεις, οικειοποιείσαι τη φύση, ονειρεύεσαι, επιθυμείς / αισθάνεσαι, σκέφτεσαι τον ίδιο σου τον εαυτό / … / Και πες μου εσύ πως δεν είμαι ένα Σύμπαν…» (στη συλλογή Ψηλότερα ένα καρδιογράφημα, εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2009). Για όλους τους παραπάνω λόγους η ανάδειξη της ποίησης σε πολιτικό εργαλείο αποτέλεσε επιδίωξη του (.poema..) πριν από έναν χρόνο. Η αφορμή, η δολοφονία του μαθητή από έναν αστυνομικό και κατόπιν τα γεγονότα των «Δεκεμβριανών 2008», έδειξε όχι μόνον τα αντανακλαστικά της ποιητικής κοινότητας, ήτοι την άμεση, δημιουργική κινητοποίηση όλων όσοι συμμετείχαν στη δημόσια τοποθέτηση «Με όπλο τους στίχους – 28 ποιητές γράφουν για τα γεγονότα των ημερών» (βλ. τ. 7) αλλά και τη βεβαιότητα ότι η λογοτεχνία δεν δημιουργεί αλλά έπεται κι ανταποκρίνεται στην ιστορική πραγματικότητα. Παρεμβαίνει, σχολιάζει, καθοδηγεί, συνδιαμορφώνει αντιδρώντας, σιωπά ή φωνασκεί χαμηλότονα απέναντι στην επικαιρότητα… Εξάλλου, όπως συμπληρώνει ο ποιητής Ηλίας Γκρης, «η αληθινή ποίηση θέτει έναν όρο για να υπάρξει: δεν χειραγωγείται». Γιατί, απλούστατα, είναι «απαλλαγμένη από τα άλγη της πραγμάτωσης και τα βάρη της εποχής της, έτοιμη να μας αποκαλυφθεί με την εσωτερική της αξία» (στον τόμο Περί ποιήσεως, εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2009). Σε τέτοιες αξίες αναφέρεται και εστιάζει ο ποιητής-δοκιμιογράφος Κώστας Κουτσουρέλης, (βλ. το άρθρο του με τίτλο «Γράμμα σε νέους ποιητές – Δοκιμή χωρίς παραλήπτες» στο παρόν τεύχος) υποστηρίζοντας, συγκεκριμένα, ότι «όχι ο ακραίος – ο καίριος λόγος μετράει. Και μόνο ο καίριος, ο λόγος δηλαδή του καιρού μας, είναι πράγματι σύγχρονος και μοντέρνος…», απεμπολίζοντας την ξάστοχη, κατεστημένη ρητορεία του παρόντος ανάμεσα στις φλυαρίες διαφόρων επιφυλλίδων, εντύπων, διαδικτυακών τόπων: «Η νεανικότητα στην ποίηση δεν είναι αφέλεια. Είναι το αντίθετό της. Είναι εκείνη η σπάνια ισορροπία ανάμεσα στην υποψία και την αθωότητα, που αρνείται να θυσιάσει στην πρώτη τον τρυφερό λαιμό της δεύτερης…». Ή, με άλλα λόγια, «Ας είναι / η διαδοχή των ήχων φυσική καθώς στην καθημερινή / ομιλία, / η σύνταξη μονότονη και τυπική, / ο στίχος περικυκλωμένος από πρόζα, το λεξιλόγιο / προσηνές και μετρημένο. / Ετσι συμβαίνει. Με φτενά υλικά / κατασκευάζεται δημιούργημα ευγενικό» κατά τον Ηλία Λάγιο, που φροντίζει να τον υπενθυμίσει ο Κώστας Βούλγαρης στο παρόν τεύχος.
