«Σηκώστε τον ποδόγυρό σας, κυρίες μου, μπαίνουμε στην κόλαση»
Της Ρένας Δούρου, Η Αυγή της Κυριακής. 25 Ιουλίου 2010
Με αυτή τη φράση, ο Ουίλιαμ Κάρλος Ουίλιαμς προλόγιζε το Ουρλιαχτό του Άλεν Γκίνσμπεργκ, την προφητική αυτή μαρτυρία για τη βαρβαρότητα των ημερών μας. Και το τραγικό για τις γυναίκες της Ευρώπης, που βιώνουν τη σημερινή, πολύμορφη οικονομική κρίση, είναι ότι δεν είχαν καν την «πολυτέλεια» της …προειδοποίησης στην είσοδο της κολάσεως, που κτίζουν όλες σχεδόν (24 από τις 27) οι κυβερνήσεις της Γηραιάς Ηπείρου, με την επιβολή προγραμμάτων δραστικής λιτότητας. Τα εκατομμύρια των ευρωπαίων γυναικών βρέθηκαν, από τη μια στιγμή στην άλλη, μπροστά στην ανάγκη να παλέψουν όχι μόνο τα ήδη γνωστά (και εξαιρετικά άνισα) κοινωνικά συστήματα, αλλά και τα νέα οικονομικά και κοινωνικά βάρη.
Όχι, αυτή η κρίση δεν πλήττει ισότιμα άνδρες και γυναίκες. Εμείς είμαστε αναγκασμένες να εργαστούμε περισσότερα χρόνια για τη σύνταξή μας, παρότι έχουμε τον επιπλέον φόρτο της «εργασίας που δεν πληρώνεται» (της νοικοκυράς).
Τούτη η κρίση έχει και σεξιστικά χαρακτηριστικά, έστω και ως παράπλευρους κινδύνους: παράδειγμα, ο εξαιρετικά αυξημένος κίνδυνος αύξησης της βίας σε βάρος των γυναικών, από συντρόφους, εργοδότες, κ.ά., λόγω των κοινωνικών εντάσεων.
Είναι όμως σημαντικό να μη μας διαφεύγει ο κίνδυνος της κατακερματισμένης προσέγγισης, όπως γίνεται συχνά από ορισμένα ρεύματα σκέψης. Δεν έχουμε μια οικονομική κρίση, και μια άλλη οικολογική και μια άλλη κοινωνική και μια άλλη διατροφική και μια κρίση απασχόλησης, κ.ο.κ. Σήμερα, βιώνουμε μια συνολική συστημική κρίση, που τις περιλαμβάνει όλες τις παραπάνω, συνδέοντάς τες άρρηκτα. Η νεοφιλελεύθερη θεωρία, ιδεολογία και πολιτική επιλέγει την αποσπασματική προσέγγιση, γιατί έτσι μπορεί να «φορτώσει» στη σφαίρα του ιδιωτικού ό,τι οφείλει να αποτελεί κοινωνική ευθύνη: τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων, των ασθενών, των νοικοκυριών…
Παράλληλα, η ελαστικοποίηση των συνθηκών εργασίας καθιστά τις γυναίκες ομήρους ενός συγκεκριμένου νεοφιλελεύθερου μοντέλου ανάπτυξης, που επιχειρεί να συρρικνώσει το κόστος παραγωγής προς όφελος του κεφαλαίου: οι εργάτριες/υπάλληλοι καλούνται να δουλέψουν μόνον όταν υπάρχει δουλειά…
Επιπλέον, επιβάλλεται ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών παροχών, η μείωση των μισθών, με άλλα λόγια μια συνολική λειτουργία της κοινωνίας προς όφελος των αγορών, των τραπεζών, του κεφαλαίου. Όχι του ανθρώπου και όχι, φυσικά, της γυναίκας.
«Η Αριστερά πρέπει να διαλύσει τη σύγχυση μεταξύ των οικονομιών που εξυπηρετούν τα συμφέροντα του κεφαλαίου κι εκείνων που προσανατολίζονται στον άνθρωπο». Τα λόγια ανήκουν στον Γουώλντεν Μπέλο, οικονομολόγο, επικεφαλής του ιδρύματος Focus on the Global South, κατά την πρόσφατή συνάντησή του με τον πρόεδρο του Συνασπισμού, Αλέξη Τσίπρα. Πράγματι: μια οικονομία στραμμένη προς τον άνθρωπο συνεπάγεται ότι οι γυναίκες δεν θα υφίστανται διπλά και τριπλά βάρη σε σχέση με τους άνδρες. Ιδού πεδίο δόξης λαμπρό, για μια Αριστερά που δεν θα περιορίζεται στην αναπαραγωγή συνθημάτων. Για μια Αριστερά όχι του μέλλοντος αλλά του παρόντος, γιατί το πράγμα επείγει: ο ποδόγυρος μας σφίγγει, σαν θανατερός βρόγχος…
