Της Ρένας Δούρου, Η Αυγή της Κυριακής, 21 Νοεμβρίου 2010
Είναι γνωστή η φράση ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι σαν το ποδήλατο: αν δεν προχωράει, πέφτει. Στη σημερινή συγκυρία το… ποδήλατο όχι μόνο βρίσκεται πεσμένο στην άσφαλτο εδώ και καιρό αλλά -και αυτό είναι ίσως το χειρότερο- ουδείς ενδιαφέρεται να το σηκώσει και να ξαναρχίσει την ποδηλασία. Να φταίει άραγε το είδος του δρόμου που ανοίγεται μπροστά του ή αυτό καθαυτό το ποδήλατο;
Η ΕΙΚΟΝΑ της σημερινής Ευρώπης, είτε πρόκειται για εκείνη των 27 είτε για αυτή των 17 κρατών – μελών της Ευρωζώνης, δεν προσφέρεται, είναι η αλήθεια, για κανενός είδους αισιοδοξία. Κι αυτό οφείλεται κατ’ αρχάς στην κακοφωνία που επικρατεί σήμερα στα οικονομικά ζητήματα, και, δεύτερον, στην κοινή πλέον διαπίστωση ότι ο νεοφιλελεύθερος δογματισμός και οι… μουτζαχεντίν του, τύπου Μέρκελ, Βεστερβέλε και Σόιμπλε (καθώς και άλλων), ουσιαστικά υπονομεύουν την όποια ιδέα περί ευρωπαϊκού μοντέλου ανάπτυξης και αλληλεγγύης. Ή, για να είμαι πιο ακριβής, αντιμάχονται λυσσαλέα αυτό το μοντέλο ή έστω την όποια προοπτική του.
Η ΕΙΚΟΝΑ της πλειονότητας των υπουργών Οικονομικών, με επικεφαλής τη Γερμανία, καθώς και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να προσπαθούν πάση θυσία να “πείσουν” το Δουβλίνο για την ανάγκη προσφυγής του στο μηχανισμό στήριξης (με ό,τι αυτό συνεπάγεται στο κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο) είναι αποκαλυπτική των προθέσεων και των οραμάτων εκείνων που σήμερα κυβερνούν την Ε.Ε.: σε μια χώρα όπου ήδη η ίδια της η κυβέρνηση έχει επιβάλει σκληρή λιτότητα και σοβαρές περικοπές, πρέπει σώνει καλά να επιβληθούν και άλλα μέτρα (που θα αφορούν πλέον την ανταγωνιστικότητά της στην προσέλκυση επενδύσεων) προκειμένου να σωθεί ο τραπεζικός της τομέας…
ΣΕ ΤΟΥΤΗ τη στιγμή, την κομβικής σημασίας για το μέλλον της ευρωπαϊκής οικοδόμησης, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φαίνονται να παραμένουν εγκλωβισμένοι στις ιδεοληψίες και τον νεοφιλελεύθερο δογματισμό τους, σκύβοντας το κεφάλι μπροστά στις αγορές και αδυνατώντας να εργαστούν για όσα σήμαινε κάποτε η ευρωπαϊκή ιδέα: την ευημερία των πολιτών, την κοινωνική τους ασφάλεια, τη διασφάλιση της απασχόλησης, την αλληλεγγύη, την ανάπτυξη, ακόμη και για τα πιο αδύναμα κράτη – μέλη. Το πόσο ολισθηρός είναι δρόμος που έχουν πάρει οι Μέρκελ, Σόιμπλε, Γιουνκέρ, Σόκρατες, Παπανδρέου, Θαπατέρο, κ.ά. φαίνεται και από το γεγονός ότι την ανάλυσή τους δεν συμμερίζεται καν η κοιτίδα του νεοφιλελευθερισμού, η Ουάσιγκτον, που, όπως φάνηκε και στην πρόσφατη σύνοδο των G20 στη Σεούλ, επιχειρεί να ανταποκριθεί στην ανάγκη καταπολέμησης μιας διαφαινόμενης διπλής ύφεσης και να αναθερμάνει την αμερικανική οικονομία, χωρίς ιδεοληψίες. “Ο κ. Σόιμπλε θεωρεί αναμφίβολα πως, σε έναν δίκαιο κόσμο, οι ΗΠΑ θα ήταν αναγκασμένες να ακολουθήσουν την αποπληθωριστική οδό που έχει επιβληθεί στην Ελλάδα και την Ιρλανδία. Αυτό δεν θα συμβεί. Και ευτυχώς”. Πρόκειται για ένα απόσπασμα πρόσφατου άρθρου του αναλυτή των “Financial Times”, Μάρτιν Γουλφ, που κάθε άλλο παρά γνωστός για τις ακραίες του τάσεις είναι. Εξ οικείων λοιπόν τα βέλη.
ΤΙ ΛΕΙΠΕΙ σήμερα από την Ε.Ε.; Η τόλμη και το όραμα. Η τόλμη των ηγετών να παραδεχτούν τη χρεωκοπία του νεοφιλελεύθερου μοντέλου, που εδώ και χρόνια έχουν αναγάγει σε αποκλειστική τους πυξίδα, και το όραμα μιας Ευρώπης πραγματικά των λαών της, για τους λαούς της και από τους λαούς της. Μιας Ευρώπης αλληλέγγυας, που θα εισακούει τους πιο αδύναμους κρίκους της (νέους, συνταξιούχους, ανέργους) και δεν θα τους συνθλίβει στο όνομα μιας τυφλής νομισματικής ορθοδοξίας. Μιας Ευρώπης που θα στηρίζεται στο τρίπτυχο ανάπτυξη, απασχόληση, αλληλεγγύη και όχι στις δημοσιονομικές εμμονές/μονομανίες του Βερολίνου. Αυτή είναι η Ευρώπη για την οποία μπορούμε να παλέψουμε και να ονειρευτούμε. Η Ευρώπη του μέλλοντος των λαών της!
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ όμως αυτό; Δεν μας είναι άγνωστος ο τρόπος, δεν χρειάζεται να «εφεύρουμε» εκ του μηδενός κάποια μεσσιανική λύση. Η ευρωπαϊκή Ιστορία έχει κατακτήσει το σχετικό «εργαλείο»: είναι η πολιτική, όπως μέχρι πρόσφατα εννοείτο στην Ευρώπη, δηλαδή ως μια διαδικασία πάλης ιδεών, ενεργής κοινωνικής συμμετοχής, οξύτατων ιδεολογικών αντιπαραθέσεων, κοινωνικών εκρήξεων, βεβαίως και ανοιχτής ταξικής πάλης. Ο καθείς επιλέγει τον δικό του τρόπο, αλλά η εκ νέου «ανακάλυψη» της πολιτικής, τώρα μάλιστα έναντι της «οικονομίας», είναι επιτακτική ανάγκη, γιατί ισοδυναμεί με την εκ νέου «ανακάλυψη» της ευρωπαϊκότητας.
ΕΜΕΙΣ, στο Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς, που διοργανώνει το τρίτο του συνέδριο στο Παρίσι από τις 2 ως τις 6 Δεκεμβρίου, επιχειρούμε να ανιχνεύσουμε λύσεις αριστερές, στρατηγική και προτάσεις αποτελεσματικές. Λύσεις που θα ξαναδώσουν στο όραμα της Ευρώπης τη λάμψη που έχει ξεθωριάσει εξαιτίας των νεοφιλελεύθερων συνταγών, καθιστώντας το ευρωπαϊκό μοντέλο πρότυπο κοινωνικής ευαισθησίας, μακριά από τη δικτατορία των αγορών και των επιταγών τους που ισοπεδώνουν τα κοινωνικά κεκτημένα. Αν η λύση δεν δοθεί διά της πολιτικής, αν δηλαδή αποκαθηλωθεί όλος ο ευρωπαϊκός 20ός αιώνας και τα επιτεύγματά του, που χρειάστηκαν ποταμούς αίματος και εν τέλει δημιούργησαν την ευρωπαϊκότητα ως πολιτική προοπτική, τότε η δικτατορία των αγορών θα μας οδηγήσει σε έναν νέο κύκλο, όπου το «εθνικό» αίμα θα φουσκώνει τα ποτάμια της Ευρώπης…
