Της Ρένας Δούρου, Η Αυγή, 1 Φεβρουαρίου 2011
«Η Αίγυπτος δεν είναι Τυνησία». Αυτό ακούγαμε λίγα μόλις 24ωρα μετά από τη θεαματική ανατροπή του Τυνήσιου προέδρου Ζιν αλ Αμπιντίν Μπεν Αλί, που είχε «κατασκηνώσει» στην εξουσία επί 27 συναπτά χρόνια, από διαφόρους, καλόπιστους και μη, αναλυτές, που υποστήριζαν ότι το καθεστώς Μουμπάρακ δεν θα ανατραπεί με την ίδια ευκολία. Ωστόσο, τα καταλυτικά γεγονότα φαίνεται να τους διαψεύδουν. Μάλιστα, το σύνθημα που κυριάρχησε, “Μουμπάρακ Game Over”, έδειξε πως οι ομοιότητες δεν εξαντλούνται στην αμφισβήτηση ενός αυταρχικού καθεστώτος. Κι εδώ στην πρωτοπορία του αγώνα βρίσκονται οι νέοι, που δεν βλέπουν καμιά προοπτική στη ζωή τους.
Το τέλος της εξουσίας του Μουμπάρακ θα έχει τεκτονικές συνέπειες για όλα τα ομοειδή καθεστώτα της περιοχής, που αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν εσαεί να επικαλούνται «εξωτερικούς εχθρούς» (π.χ. τις ΗΠΑ ή/και το Ισραήλ) ως πρόσχημα για να κρατούν καθηλωμένους τους λαούς τους σε συνθήκες ανελευθερίας, πολιτικής και κοινωνικής υπανάπτυξης και οικονομικής ανέχειας. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η σιγή ιχθύος που τηρούν οι κυβερνώντες σε Αλγερία, Λιβύη (εκεί πάντως ο Καντάφι «θρήνησε» την ανατροπή Μπεν Αλί…), Μαρόκο, Ιορδανία, Συρία, Ιράν κ.λπ.
Σήμερα λοιπόν, που κλείνει πλέον μία εβδομάδα από την έναρξη των πολυπληθών διαδηλώσεων του αιγυπτιακού λαού, με τη συμμετοχή ανθρώπων από όλες τις κοινωνικές τάξεις (ελεύθερους επαγγελματίες, άνεργους, νέους, μικροεπιχειρηματίες κ.ά.), μπορούν πλέον να γίνουν, χωρίς φόβο να διαψευστούν, ορισμένες διαπιστώσεις.
Διαπίστωση πρώτη: Ο αιγυπτιακός λαός, και πρώτα απ’ όλα η νεολαία, νίκησε τον φόβο έναντι του δικτατορικού καθεστώτος (θλιβερά γνωστού για τα βασανιστήρια και τις φυλακές – κολαστήρια), αψήφησε τις απαγορεύσεις και τις απειλές, κατέβηκε στους δρόμους και παραμένει εκεί έως ότου εισακουστεί το αίτημά του για πολιτική αλλαγή. Μέχρι την περασμένη Τρίτη, όταν κατέβηκαν στο κέντρο του Καΐρου είκοσι χιλιάδες άτομα ζητώντας την παραίτηση του Μουμπάρακ, οι αναλυτές έκαναν λόγο για «πρωτοφανή» αριθμό διαδηλωτών, στην πολιτική παράδοση της χώρας. Λίγα 24ωρα μετά, την Παρασκευή, ο αριθμός αυτός πολλαπλασιαζόταν, δεν αφορούσε πλέον μόνο το Κάιρο αλλά και την Αλεξάνδρεια, το Σουέζ και άλλες πόλεις. Παρά τη χρήση βίας από την πλευρά της αστυνομίας, τους πάνω από 150 νεκρούς, οι Αιγύπτιοι δεν κάνουν πίσω, στρέφονται συστηματικά ενάντια στα σύμβολα του καθεστώτος (γραφεία, αστυνομικά τμήματα, κ.ά.) και βροντοφωνάζουν: «να φύγει!»
Διαπίστωση δεύτερη: Μπορεί το μεγάλο όπλο – πρόσχημα του Μουμπάρακ για τη διατήρησή του στην εξουσία να ήταν η απειλή των Αδελφών Μουσουλμάνων, ωστόσο στις μεγάλες διαδηλώσεις στο Κάιρο, στην Αλεξάνδρεια, στην Ισμαϊλίγια και αλλού, δεν ακούγονται «Αλάχ Ακμπάρ» αλλά συνθήματα του τύπου «Μουμπάρακ game over», «ο λαός θέλει την πτώση του προέδρου», «φύγε, δειλέ, πράκτορα των Αμερικανών» κ.ο.κ. Πουθενά (προς το παρόν τουλάχιστον) δεν έγινε αισθητή η παρουσία των Αδελφών Μουσουλμάνων, της ισχυρής, ιστορικής οργάνωσης (πρότυπο για πολλούς στη Μέση Ανατολή), για τον απλούστατο λόγο ότι η αδελφότητα, παρ’ ότι τα μέλη της μετέχουν στις διαδηλώσεις, δεν διοργάνωσε αρχικά τις διαμαρτυρίες, οι οποίες προήλθαν από νέους, σε αστικό περιβάλλον, μέσω Facebook και Twitter, εξ ου και η διακοπή λειτουργίας τους από το καθεστώς. Πρόκειται για μια επανάσταση των νέων, που τη στηρίζουν όμως όλοι όσοι υφίστανται τις συνέπειες της διεφθαρμένης, καταστροφικής διακυβέρνησης του Μουμπάρακ, όλοι όσοι αποφάσισαν ότι είναι ντροπή στον 21ο αιώνα να πρέπει να ζουν με λιγότερα από δύο δολάρια την ημέρα.
Διαπίστωση τρίτη: Ο Μουμπάρακ έχει καταλάβει ότι οι μέρες του στην εξουσία είναι μετρημένες. Γι’ αυτό και ο διορισμός αντιπροέδρου (δεν το έκανε εδώ και 30 χρόνια, ακριβώς για να μην θεωρηθεί αδυναμία του). Γι’ αυτό και η προσφυγή στην αστυνομική βία. Γι’ αυτό και οι λεηλασίες και οι βανδαλισμοί. Το μήνυμα είναι σαφές: αν ανατραπώ, σας περιμένει το χάος και η βία. Πρόκειται για τα ύστατα σπαράγματα μιας φαύλης εξουσίας. Ο Μουμπάρακ παίζει το τελευταίο του χαρτί, με κρίσιμο παράγοντα τη στήριξη του στρατού. Ώς πότε όμως τα όπλα θα μπορούν να στηρίζουν τον 83χρονο πρόεδρο;
Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα τι θα συμβεί τις επόμενες ημέρες. Ένα όμως είναι σίγουρο: η φυσιογνωμία της Μέσης Ανατολής έχει αρχίζει να αλλάζει ριζικά. Η Τυνησία ήταν ο πρόλογος, η Αίγυπτος είναι το πρώτο κεφάλαιο και μάλλον έπεται συνέχεια: στην Αλγερία, τη Συρία, την Ιορδανία, τη Σαουδική Αραβία, την Υεμένη, το Ιράν… Παραμένει βέβαια το ερώτημα: Τι θα είναι αυτό που θα διαδεχθεί το καθεστώς του απολυταρχισμού; Μια εκδοχή πολιτικού Ισλάμ; Κι αν οι εξεγερμένοι νέοι του αραβικού κόσμου μάς εκπλήξουν ευχάριστα;
