Της Ρένας Δούρου, Δημοσιεύθηκε στο www.aixmi.gr, 4 Φεβρουαρίου 2011
Στη διεθνή σκηνή υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις που μοιάζουν σαν “αιώνιες σταθερές”, σαν ακλόνητα σημεία αναφοράς ό,τι και αν συμβεί, όποιες εξελίξεις κι αν σημειώνονται, ό,τι ένταση κι αν αυτές έχουν. Κι όμως. Η δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα αποδεικνύεται το ίδιο παραγωγική σε εξελίξεις και ανατροπές με την αντίστοιχη του προηγούμενου αιώνα. Τότε, όμως, τα πράγματα ήσαν εντελώς διαφορετικά: Οι μεγάλοι του κόσμου, Βρετανοί, Γάλλοι, Ρώσοι, Αμερικανοί, προσπαθούσαν να επανασχεδιάσουν τα σύνορα του κόσμου στην Ευρώπη, αλλά και στη Μέση Ανατολή, αναπληρώνοντας ξεδιάντροπα το κενό που άφηνε στη δεύτερη η κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ήταν η εποχή που Λονδίνο και Παρίσι, στο πλαίσιο της διάσκεψης των Βερσαλλιών, χάραζαν νέες μεθορίους, δημιουργούσαν δυναστείες (όπως η Χασεμιτική στην Ιορδανία), όριζαν ηγεμόνες και βασιλείς, ανέβαζαν και κατέβαζαν κυβερνήσεις, προς μεγάλη θλίψη του Τόμας Έντουαρντ Λώρενς (του Βρετανού πράκτορα που λάτρεψε τους Άραβες και σιχάθηκε, εντέλει, τους ομοεθνείς του και τις ίντριγκές τους). Το θέαμα των “Ειρηνοποιών” στις Βερσαλλίες, όπου διαμοιράζονταν τα ιμάτια της εκπνέουσας οθωμανικής αυτοκρατορίας, δεν μπορούσε παρά να προκαλέσει την απέραντη θλίψη του Λώρενς, που είχε πιστέψει τόσο πολύ στα δικαιώματα των Αράβων και συνειδητοποιούσε, πλέον, το διπρόσωπο παιχνίδι της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής… Σήμερα, ακριβώς εκατό χρόνια μετά, ο Λώρενς της Αραβίας θα ήταν πανευτυχής, διαπιστώνοντας ότι επιτέλους ο αραβικός “γίγαντας”, οι αραβικοί λαοί επιλέγουν σιγά – σιγά, με τις ιδιαιτερότητές τους, αρχής γενομένης από την Τυνησία, επιλέγουν την ελευθερία και τη δημοκρατία. Τα γεγονότα που εξελίσσονται τούτες τις ημέρες στην Αίγυπτο αποδεικνύουν, με τον καλύτερο τρόπο, ότι η δημοκρατία και τα πολιτικά δικαιώματα δεν είναι ασύμβατα με τους αραβικούς λαούς, ότι δηλαδή δεν αποτελούν κάτι σαν “παντεσπάνι” για δυτικούς, καλλιεργημένους λαούς, και όχι για “βαρβάρους”. Ο Τ.Ε. Λώρενς δεν μπορεί παρά να χαμογελά με ικανοποίηση βλέποντας, έναν αιώνα μετά, τους Άραβες “του” να εισβάλλουν δυναμικά και μαζικά στο προσκήνιο της Ιστορίας, με διεκδικήσεις που πηγαίνουν πέρα (αν και ξεκίνησαν από αυτό) από το ψωμί: “Μουμπάρακ δίνε του”, “ελευθερία”, “δημοκρατία”. Η άνοιξη των αραβικών λαών μέσα στο καταχείμωνο! Πόσο μακρινή φαντάζει πια η δεκαετία του 1920. Σήμερα, ό,τι και αν κάνουν καθεστώτα, θρησκευτικά πολιτεύματα, κληρονομικές μοναρχίες στην περιοχή του Μαγκρέμπ και της Μέσης Ανατολής, δεν μπορούν να εμποδίσουν το κύμα των διαμαρτυριών και της αμφισβήτησής τους. Δορυφορικά κανάλια, όπως το Αλ Ζαζίρα, μεταφέρουν σε όλες τις γωνιές της περιοχής εικόνες ανθρώπων, κυρίως νέων, που δεν φοβούνται πλέον τα αυταρχικά καθεστώτα: Τα προκαλούν, τα αψηφούν και, τέλος, τα διώχνουν. Πρωτοφανές για τα αραβικά δεδομένα, όπου οι Ραίς είτε πέθαιναν στην εξουσία, περιστοιχισμένοι από τις οικογένειές τους μέσα σε χλιδάτα παλάτια, αποκομμένοι από τους λαούς τους, είτε ανατρέπονταν από παλατιανά πραξικοπήματα και πέθαιναν (σε εξίσου πλουσιοπάροχες συνθήκες) στην εξορία… Βέβαια, δεδομένα αιώνων δεν θα αλλάξουν από τη μια μέρα στην άλλη. Όμως, ό,τι βλέπουμε να εξελίσσεται αυτή τη στιγμή στην Αίγυπτο, την Τυνησία, την Υεμένη, την Ιορδανία, έχει ιστορική αξία: Για πρώτη φορά οι αραβικοί λαοί ζητούν να πάρουν οι ίδιοι την τύχη τους στα χέρια τους. Να μην αναλάβουν οι όποιοι “ειρηνοποιοί”, εκ Δύσης ή Ανατολής, το ρόλο του διαμεσολαβητή. Οι αραβικοί λαοί, αυτοί τους οποίους με τόση θέρμη επιχείρησε να εκπροσωπήσει ο Τ.Ε. Λώρενς στις Βερσαλλίες πριν από έναν αιώνα, παίρνουν σήμερα τη ρεβάνς τους – μαζί με τον Λώρενς! Ινσάλαχ!
