Συνέντευξη του Γιάννη Δραγασάκη στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, 22 Μαΐου 2011
«Η αναδιάρθρωση δεν είναι λύση, αλλά δεν υπάρχει λύση χωρίς αυτήν», επισημαίνει στον «ΤτΚ» ο πρώην βουλευτής του ΣΥΝ και οικονομολόγος Γιάννης Δραγασάκης. Οσον αφορά στην κυβερνητική πολιτική, τονίζει ότι «κανείς δεν δικαιούται να εφαρμόζει μια καταστροφική πολιτική».
Τα νέα σκληρά μέτρα και το «νέο Μνημόνιο» σηματοδοτούν χρεοκοπία της πολιτικής του Μνημονίου;
Ασφαλώς. Μόνο που τώρα επιβεβαιώθηκε κάτι που θα έπρεπε να ήταν ήδη γνωστό: Οι κρίσεις χρέους δεν αντιμετωπίζονται με πολιτικές ύφεσης και λιτότητας. Η λογική του Μνημονίου είχε ήδη χρεοκοπήσει στη Λατινική Αμερική, σε χώρες της ΝΑ Ασίας, στη Βαλτική και σε άλλες.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν έχει αποδειχτεί πως το Μνημόνιο «δεν βγαίνει», με δεδομένο ότι ούτε το Δημόσιο έχει μειωθεί ούτε μεταρρυθμίσεις έγιναν. Αυτό έχει στοιχεία λογικής;
Αυτή είναι η σκληρή νεοφιλελεύθερη άποψη και η επιδίωξη του χρηματιστικού κεφαλαίου. Οι φορείς των απόψεων αυτών δεν ενδιαφέρονται πράγματι για την αντιμετώπιση του χρέους, αλλά, με μοχλό πίεσης αυτό, θέλουν να επιβληθεί ένας άγριος τριτοκοσμικός θατσερισμός.
Ο στόχος είναι η υποτίμηση της εργατικής δύναμης αλλά και των περιουσιακών στοιχείων σε επίπεδο ευτελισμού, ώστε να ενεργοποιηθεί το ξένο κεφάλαιο και το ελληνικό που έχει φυγαδευτεί στο εξωτερικό. Επίσης, στόχος είναι η νέα ισορροπία εσόδων – δαπανών να διαμορφωθεί σ’ ένα πολύ χαμηλό επίπεδο πρωτογενών δαπανών της τάξης του 30%, που συναντιέται κυρίως σε αφρικανικές χώρες, όταν στην ευρωζώνη το αντίστοιχο επίπεδο είναι 40% – 50% του ΑΕΠ.
Βεβαίως μεταρρυθμίσεις, αλλαγές και ανατροπές είναι αναγκαίες σε όλο το σώμα της οικονομίας, του κράτους και της κοινωνίας. Οι μεταρρυθμίσεις όμως πρέπει να έχουν ορατή κοινωνική και οικονομική προστιθέμενη αξία και όχι να είναι απόρροια νεοφιλελεύθερων ιδεολογισμών ή ιδιοτελών συμφερόντων.
Πώς αντιμετωπίζετε τη συζήτηση περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, που ξεκίνησε από το δημοσίευμα του «Spiegel»;
Υπάρχουν τρεις στρατηγικές. Η πρώτη είναι η στρατηγική της παθητικής συμμετοχής στην Ε.Ε., του «καλού μαθητή», που ακολουθεί η κυβέρνηση. Δεν ζητά τίποτα. Υπακούει στα πάντα. Η στρατηγική αυτή έχει χρεοκοπήσει προ πολλού.
Η χρεοκοπία αυτής της στρατηγικής τροφοδοτεί τη δεύτερη: να φύγουμε από το ευρώ. Υπό τις σημερινές διεθνείς συνθήκες και τα γεωπολιτικά δεδομένα, κατά την άποψή μου δεν είναι λύση αλλά άλλη μορφή της κρίσης.
Η τρίτη στρατηγική είναι η διεκδικητική αναδιαπραγμάτευση, σε συντονισμό και με άλλους λαούς. Αυτό σημαίνει «εθνικό σχέδιο», ενταγμένο σε μια ευρύτερη στρατηγική. Ο,τι αφορά στην επιβίωση και το μέλλον μας το διεκδικούμε μέσα, όντας μέλος του ευρώ. Ακόμη κι αν χρειαστούν μη συμβατικές λύσεις, ας τις επιχειρήσουμε μέσα στο ευρώ. Το αποτέλεσμα θα είναι ισχυρότερο διότι μπορεί να ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά και άλλων λαών.
Πώς είδατε τις προτάσεις Σαμαρά στο «Ζάππειο ΙΙ»;
Η Ν.Δ., υπό τον Α. Σαμαρά, δεν αμφισβητεί το μοντέλο που μας έφερε ως εδώ. Παραμένει, όπως και το ΠΑΣΟΚ, ένα κόμμα του κράτους και του κρατικο-κομματικού συστήματος που ευθύνεται για την κρίση που ζούμε.
Κεντρική λογική των προτάσεων του «Ζάππειο ΙΙ» είναι ότι η μείωση των φορολογικών συντελεστών θα φέρει ανάπτυξη και μείωση της φοροδιαφυγής. Διπλό τραγικό λάθος.
Προτείνω στον Α. Σαμαρά να μελετήσει τις συνέπειες που είχαν οι ως τώρα διαδοχικές μειώσεις των συντελεστών από 40% το 2000 στο 25% του 2009. Ούτε η φοροδιαφυγή μειώθηκε ούτε οι επενδύσεις ευνοήθηκαν, ενώ τα φορολογικά έσοδα μειώθηκαν.
Το «κάτω οι φόροι» είναι ευχάριστο σύνθημα αλλά λάθος φάρμακο για την κρίση που ζούμε. Το σωστό είναι κάτω οι άδικοι φόροι, πάνω τα συνολικά φορολογικά έσοδα και η κοινωνική ανταποδοτικότητά τους με όρους δημόσιων αγαθών, υποδομών και κοινωνικής προστασίας.
Αν η Ν.Δ. επιμένει σ’ αυτές τις προτάσεις της, θα αποκτήσει επάξια τον τίτλο του νέου «Δεληγιαννισμού».
«Να υπάρξει μέριμνα για τα ταμεία»
Βρίσκεται σε εξέλιξη ένας ιδιότυπος «πόλεμος» μεταξύ Βερολίνου-ΕΚΤ για αναδιάρθρωση του χρέους. Εσείς εκτιμάτε ότι είναι αναπόφευκτη; Συνιστά μέρος της λύσης του «ελληνικού προβλήματος»;
Πολύ σωστά το θέτετε. Η αναδιάρθρωση δεν είναι η λύση αλλά δεν υπάρχει λύση χωρίς αυτήν.
Με τον όρο «αναδιάρθρωση» εννοώ επιμήκυνση, αναδιαπραγμάτευση του επιτοκίου, επαναγορά ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά και διαγραφή ή ακύρωση, μέσω της ΕΚΤ, μέρους του συσσωρευμένου χρέους. Σημασία έχει όμως το όποιο όφελος να γίνει ανάσα για το λαό και για μια πολιτική δημιουργίας, και όχι για να συνεχιστεί η ίδια πολιτική…
Η αναδιάρθρωση πρέπει να είναι στοχευμένη. Πρέπει δηλαδή να προηγηθούν έλεγχος του χρέους και πλήρης καταγραφή των κατόχων ελληνικών ομολόγων. Και πρέπει να ληφθούν υπόψη οι συνέπειες. Ο στόχος δεν είναι να τιμωρηθούν όσοι έχουν ελληνικά ομόλογα, αλλά να βρεθεί μια δίκαιη λύση που θα διασφαλίζει την εξυπηρέτηση του χρέους με όρους συμβατούς με τις ανάγκες και τις δυνατότητες της κοινωνίας. Ειδική μέριμνα πρέπει να ληφθεί για τα ασφαλιστικά ταμεία -ντόπια και ξένα- και τους μικροομολογιούχους. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση θα μπορούσε να ανταλλάξει άμεσα τα ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία με αξιοποιήσιμη δημόσια περιουσία και μετοχές κερδοφόρων επιχειρήσεων, όπως π.χ. του ΟΠΑΠ.
Από μόνη της, όμως, ακόμη και η πιο γενναιόδωρη αναδιάρθρωση δεν είναι λύση και δεν ανατρέπει το σύστημα των συμφερόντων και τις πολιτικές που οδήγησαν στην υπερχρέωση.
Για το Μνημόνιο
Η Αριστερά λέει «όχι» στο Μνημόνιο. Αναρωτιέμαι, κ. Δραγασάκη, αν ο οποιοσδήποτε Ελληνας πρωθυπουργός μπορεί να εφαρμόσει διαφορετική πολιτική, με δεδομένη την αδιάλλακτη στάση της Ευρώπης…
Κανείς δεν δικαιούται να εφαρμόζει μια καταστροφική πολιτική με το επιχείρημα ότι «δεν τον αφήνουν να κάνει αλλιώς». Σε μια τέτοια περίπτωση το λόγο τον έχει ο λαός. Η πολιτική δεν είναι υπαλληλία. Είναι λειτούργημα και ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και την Ιστορία.
Για τη συναίνεση
Η κυβέρνηση Παπανδρέου έχει ήδη υποστεί μεγάλη φθορά. Αντέχει να «σηκώσει» νέα μέτρα ή η συζήτηση περί συναίνεσης δείχνει την αδυναμία της να συνεχίσει;
Οχι μόνο η κυβέρνηση. Είναι και τα διεθνή κέντρα που διαβλέπουν τη ραγδαία απονομιμοποίηση της ασκούμενης πολιτικής. Επιδιώκουν επομένως μια συναίνεση κορυφής για τη συνέχιση της ίδιας πολιτικής, ενώ εκείνο που χρειάζεται είναι η αλλαγή κατεύθυνσης και περιεχομένου της πολιτικής.
Για τις πρόωρες εκλογές
Αν ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου αποφασίσει πρόωρες εκλογές, αυτό τι σημαίνει για τη χώρα; Πολλοί βλέπουν ακόμη και χρεοκοπία την προεκλογική περίοδο.
Δεν γνωρίζω καμία χώρα που να χρεοκόπησε επειδή έκανε εκλογές! Ποτέ και πουθενά δεν συνέβη αυτό. Γνωρίζω όμως πολλές χώρες που χρεοκόπησαν και με πολύ μικρότερο χρέος είτε επειδή οι κυβερνήσεις δεν είχαν κοινωνική νομιμοποίηση είτε επειδή εφάρμοζαν λάθος πολιτική.
