Συνέντευξη της Ρένας Δούρου στο Εcoleft, 9 Αυγούστου 2011
Την συνέντευξη πήρε ο Γιώργος Πιέρρος
Ιδέες, απόψεις, πρόσωπα, ένας πολύχρωμος καμβάς από αριστερά, Ευρώπη, οικολογία, κινήματα, δικαιώματα και πολλά άλλα που συνθέτουν το ecoleft, ώθησαν αυτόν τον ανοιχτό χώρο διαλόγου να κάνει ένα ακόμα βήμα ξεφεύγοντας από την αποκλειστική αναπαραγωγή ιδεών και ανοίγοντας ένα νέο κύκλο συνεντεύξεων-διαλόγων με όσους το εμπνέουν, περνώντας έτσι σε μια αληθινή επικοινωνία και αλληλεπίδραση μαζί τους και κατά επέκταση με τους φίλους μας.
Η πρώτη μας καλεσμένη αποτελεί πραγματικό παράδειγμα ενεργού πολίτη και σύγχρονης γυναίκας, εργαζόμενη στον ιδιωτικό τομέα,συγγραφέας, αριστερή, μέλος της πολιτικής γραμματείας του Συνασπισμού και υπεύθυνη ευρωπαϊκής πολιτικής πρόκειται για τη Ρένα Δούρου που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του ecoleft και απάντησε στις ερωτήσεις μας…
1.Ποια είναι η ιδιαιτερότητα αυτού του καλοκαιριού 2011;
Πράγματι για το φετινό καλοκαίρι η γνωστή ρήση του Ουμπέρτο Έκο, σύμφωνα με την οποία «τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις», διαψεύδεται. Τούτο το καλοκαίρι δεν είναι σαν τα άλλα, εκείνα της απομάκρυνσης από τα προβλήματα και την πίεση της καθημερινότητας. Ενδεικτικό κι αυτό της έντασης της κρίσης που βιώνουμε: δεν υπάρχουν πλέον μήνες «χαλαροί». Έτσι είμαστε υποχρεωμένοι να βρισκόμαστε σε διαρκή επαγρύπνηση, ειδικά όσοι έχουμε κάποια κομματική θέση ευθύνης.
2.Τι μας περιμένει μετά τη θερινή ραστώνη;
Σκληρή δουλειά και πολλές, μεγάλες ελπίζω, κινητοποιήσεις κατά της κυβερνητικής πολιτικής, που λεηλατεί και καταπατά στοιχειώδη εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα. Ο Σεπτέμβριος πιστεύω πως θα είναι η συνέχεια ενός έτσι κι αλλιώς θερμού Αυγούστου, έχοντας στο επίκεντρό του κινητοποιήσεις εντός κι εκτός Ελλάδας, με στόχο τη διάσωση όσων μπορούν να διασωθούν από τον οδοστρωτήρα της λιτότητας.
3.Μετατρέποντας σε ερώτηση τον τίτλο ενός άρθρου της Αυγής, ο δικομματισμός φεύγει η αριστερά έρχεται;
Δυστυχώς ή ευτυχώς, στην πολιτική δεν υπάρχουν αυτοματισμοί. Καταρχήν λοιπόν πρέπει να δουλέψουμε, όλες οι αριστερές δυνάμεις, έτσι ώστε πράγματι ο δικομματισμός να γίνει παρελθόν, γιατί και παλιότερα είχαμε δημοσκοπήσεις που τον έφερναν να πνέει τα λοίσθια, ωστόσο την τελευταία στιγμή «ανασταινόταν» ξανά, με τα γνωστά αποτελέσματα έως σήμερα. Παράλληλα, θα πρέπει να δημιουργήσουμε εκείνες τις προϋποθέσεις που θα καταστήσουν την Αριστερά αξιόπιστη δύναμη, με συγκεκριμένες, εναλλακτικές προτάσεις υπέρβασης της κρίσης και όχι ευχολόγια. Οι πολίτες δικαιούνται και ζητούν μια τέτοιου είδους Αριστερά, που να προασπίζεται αποτελεσματικά τα δικαιώματά τους τα οποία ισοπεδώνει η κυβέρνηση Παπανδρέου – για το στόχο αυτόν δουλεύουμε στο Συνασπισμό και τον ΣΥΡΙΖΑ.
4.Η κυβέρνηση χαράζει μονόδρομους και αδιέξοδα, υπάρχει διέξοδος κινδύνου;
Σαφέστατα και υπάρχει. Αρκεί να υφίσταται η απαραίτητη πολιτική βούληση – κάτι που είναι φανερό ότι λείπει από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Ειδικότερα, σήμερα, που το ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον συγκλονίζονται από μια άνευ προηγουμένου κρίση και που γίνεται φανερό ότι αυτή δεν μπορεί να επιλυθεί με τα νεοφιλελεύθερα εργαλεία (αφού αυτά τη δημιούργησαν), μια κυβέρνηση που θα ήταν απαλλαγμένη από αυτές τις νεοφιλελεύθερες ιδεολογικές παρωπίδες, θα μπορούσε να λειτουργήσει καταλυτικά. Κάνοντας προτάσεις που να παρακάμπτουν τη δουλεία που έχουν επιβάλλει οι αγορές, δρομολογώντας δημόσιες επενδύσεις προς όφελος της απασχόλησης, με κεντρικό εργαλείο, π.χ., την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε μια εντελώς διαφορετική, είναι η αλήθεια, αποστολή. Παραφράζοντας τη γνωστή φράση του κ. Παπανδρέου, θα έλεγα «εναλλακτικές ιδέες και εναλλακτικά μέσα υπάρχουν, εκείνο που χρειάζεται είναι η πολιτική βούληση για την εφαρμογή τους».
5.Η ευρωπαϊκή οικοδόμηση οδηγείται σε αδιέξοδο από «παιδάκια» όπως ισχυρίζεται η γαλλική Μόντ;
Αυτό ήταν πράγματι ένα πολύ εύστοχο άρθρο της γαλλικής εφημερίδας, γιατί αποτυπώνει μια χειροπιαστή πραγματικότητα: την ανικανότητα των σημερινών ηγεσιών της Ευρώπης να ανταποκριθούν στις πιεστικές προκλήσεις. Μια ανικανότητα που δεν έχει να κάνει με προσωπικά χαρακτηριστικά, αλλά είναι απόρροια του ιδεολογικού τους εγκλωβισμού στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο της υποταγής στις αγορές και τους οίκους αξιολόγησης… Ένα μοντέλο που, απαξιώνοντας την πολιτική, προς όφελος της οικονομίας, τελικά υπονομεύει κάθε δυνατότητα η πολιτική να διαχειριστεί την κρίση της οικονομίας, και έτσι η πολιτική απαξιώνεται ακόμη περισσότερο… Ένας φαύλος κύκλος, με τραγικές συνέπειες πάνω στους λαούς της Ευρώπης.
6.Ποιο χρώμα κυριαρχεί στις μέρες μας;
Το μαύρο της κατάθλιψης, που οδηγεί στο λευκό του ψυχιατρείου και της απολιτικότητας. Καιρός όμως να θυμηθούμε εκείνο το παλιό σύνθημα, «ας μην αφήσουμε το λευκό να εξορίσει τα άλλα χρώματα», όπως π.χ. την εντυπωσιακή πολυχρωμία στις συγκεντρώσεις των Αγανακτισμένων στο Σύνταγμα.
7. Θέατρο, σινεμά, έξοδοι, βιβλίο: πολυτέλειες ή απαραίτητες ανάγκες σε χρόνους μνημονίου;
Πολυτέλειες, για όσους θεωρούν τον πολιτισμό ένα ακόμα καταναλωτικό πεδίο. Είδος πρώτης ανάγκης, ειδικά μέσα στην κρίση, για όσους θέλουν να υπάρχουν ως πολίτες αρτιμελείς, για όσους θέλουν να αντέξουν μέσα στην κρίση.
8. Τι βιβλίο διαβάζεις αυτή την εποχή;
«Ερωμένες και βασίλισσες» (εκδόσεις Ωκεανίδα), της ιταλίδας καθηγήτριας Μπενεντέτα Κράβερι, που πραγματεύεται την ιστορία αυτής της -μοναδικής στο είδος της-εξουσίας, που ξέρει να μετατρέπει την αδυναμία σε ισχύ και την κατωτερότητα σε δυνατό χαρτί. «Τυχερός είσαι εσύ, Αναγνώστη, αν δεν ανήκεις σε εκείνο το φύλο που είναι στερημένο από κάθε ελευθερία, που του απαγορεύονται όλα τα αγαθά, όπως και σχεδόν όλες οι αρετές. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, αφού του αρνούνται την πρόσβαση στα αξιώματα, την εργασία και τα δημόσια λειτουργήματα, δηλαδή στην εξουσία, γιατί στη συνετή άσκηση της εξουσίας διαμορφώνονται ως επί το πλείστον οι αρετές. Ένα φύλο στο οποίο, ως μοναδική ευτυχία, ως μοναδικές και υπέρτατες αρετές, μένουν η άγνοια, η υποταγή και η ικανότητά του να προσποιείται πως είναι ανόητο, αφού αυτό το παιχνίδι αρέσει», λέει χαρακτηριστικά, με πικρία, το 1626 η Μαρί λε Ζαρ ντε Γκουρναί. Ένα βιβλίο μιας εναλλακτικής ανάγνωσης της Ιστορίας, με άξονα κάθε φορά κάποιες γυναίκες που μπαίνουν ως «σφήνες» σε μια ανδροκρατούμενη αφήγηση.
9.Πιστεύεις στις ουτοπίες;
Δεν θα ήμουν αριστερή αν δεν πίστευα στις ουτοπίες! Άλλωστε δεν είναι γνωστό ότι αυτές είναι οι ατμομηχανές των εξελίξεων και των επαναστάσεων; «Χωρίς ουτοπία, δεν είναι δυνατή καμία πραγματικά γόνιμη δραστηριότητα», παρατηρούσε εύστοχα ο Μιχαήλ Σαλτικόφ-Σεντρίν, ένας από τους μεγαλύτερους ρώσους συγγραφείς του 19ου αιώνα που ήταν κατά του τσαρικού καθεστώτος.
10.Με αφορμή την παρουσία σου στο ecoleft, τι σημαίνουν για σένα αριστερά και οικολογία;
Τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Σήμερα το αριστερό πρόταγμα, αν θέλει να είναι αριστερό, δεν μπορεί παρά να είναι οικολογικό. Κι επειδή σήμερα πλέον οι πάντες, συντηρητικοί, νέο- και σοσιαλ-φιλελεύθεροι δηλώνουν οικολόγοι, εμείς, ως αριστεροί έχουμε το βαρύτερο καθήκον να αποδείξουμε ότι η οικολογική διαχείριση των πραγμάτων συνιστά τον πυρήνα της δράσης μας και όχι διακοσμητικό στοιχείο. Πλέον σήμερα όλες οι δράσεις έχουν οικολογική πτυχή: στο χέρι μας να αποδείξουμε ότι δεν πρόκειται περί πολυτέλειας αλλά για την απαραίτητη προϋπόθεση ενός διαφορετικού μοντέλου ανάπτυξης, που θα σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Το στοίχημα της Αριστεράς τον 21ο αιώνα είναι σίγουρα και οικολογικό!
Το ecoleft ευχαριστεί τη Ρένα και την αποχαιρετά προσωρινά με τα όμορφα και αληθινά λόγια του Χρόνη Μίσσιου ελπίζοντας η αριστερά να βρει το πολυπόθητο άρωμα: “Το άρωμα είναι το μόνο πλάσμα που αχρηστεύει την ιδιοκτησία και την εξουσία. Αν το ταπώσεις δεν το έχεις… Αν το φορέσεις ή το σπείρεις θα κοινωνήσει όλο τον κόσμο.”
