Της Ρένας Δούρου, Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα Ελεύθερη Ζώνη, 19 Αυγούστου 2011
Όσο πλησιάζουμε προς το Σεπτέμβρη, που θα ξεκινήσει και η φοροκαταιγίδα, για την οποία μας προετοιμάζουν τόσο καιρό κυβέρνηση και κατεστημένα ΜΜΕ, τόσο περισσότερο η κυβερνητική προπαγάνδα πιπιλά τη μαγική λέξη: «μεταρρύθμιση». «Το δημόσιο πρέπει να μεταρρυθμιστεί» (βλ. εργασιακή εφεδρεία = προθάλαμος απολύσεων), «η τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να μεταρρυθμιστεί» (βλ. κλείνουν σχολές, επιβάλλονται δίδακτρα, τα πτυχία μετατρέπονται σε σκέτα χαρτιά μονοετούς, διετούς, τριετούς φοίτησης), «η υγεία πρέπει να μεταρρυθμιστεί» (βλ. 11.000 κλίνες λιγότερες), «το τάδε ή το δείνα επάγγελμα πρέπει να μεταρρυθμιστεί» (βλ. πολιτική για τα ταξί που ανοίγει το δρόμο στην καρτελοποίηση του επαγγέλματος), κ.ο.κ.
Λες και μόνο η λέξη «μεταρρύθμιση» διαθέτει κάποια μαγική δύναμη, ένα είδος «σουσάμι άνοιξε», που «καθαρίζει» κάθε είδους αντιδράσεις ή αντίλογο…
Η αλήθεια όμως είναι ότι η συγκεκριμένη λέξη όπως και η μεταρρυθμισιολογία (ή η μεταρρυθμισιομανία) έχουν πλέον γίνει κοινό χαρακτηριστικά δεξιών, κεντροδεξιών, κεντροαριστερών κυβερνήσεων, από τον Σαρκοζί και τη Μέρκελ ως τον Θαπατέρο και τον Παπανδρέου. Λέξη που μπορεί να χωρέσει τα πάντα, καθώς ξεκινά από την εννοιολογική αφετηρία ότι συνεπάγεται κάτι θετικό. Όμως, όπως λέει και γερμανικό ρητό, «όποιος μεταρρυθμίζει, συχνά παραμορφώνει», ποτέ δεν μπορεί ο πολίτης να είναι βέβαιος για το τι θα του προκύψει από μια μεταρρύθμιση – πόσο μάλλον από τις σαρωτικές που προωθεί η κυβέρνηση, με τον τρόπο μάλιστα που τις προωθεί (βλ. και την αυταρχική, υπεροπτική στάση του υπουργού Ραγκούση απέναντι στους οδηγούς και ιδιοκτήτες ταξί). Η δε διαρκής μεταρρυθμισιολογία δεν αναδεικνύει παρά έλλειψη συγκεκριμένου πολιτικού λόγου, στόχων. Ο καταιγισμός μεταρρυθμίσεων στις συντάξεις, στις εργασιακές σχέσεις, στην ανώτατη εκπαίδευση, στο δημόσιο, κτλ, μοιάζει με τυφλούς πολυβολισμούς – ένα μυδράλιο που πυροβολεί στα τυφλά και όποιον πάρει ο Χάρος και δυστυχώς παίρνει πολλούς. Η κυβέρνηση του Γ. Α. Παπανδρέου μέσα από τη «μεταρρύθμιση» προωθεί την ιδιωτικοποίηση όλων των θεσμών και των υπηρεσιών του κοινωνικού κράτους καθώς και το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, είτε αυτή λέγεται ΟΤΕ, ΔΕΗ είτε πρόκειται για ενεργειακούς πόρους.
Και όταν η Αριστερά, ο Συνασπισμός, ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρούν να φέρουν στο προσκήνιο τα τεχνάσματα της κυβέρνησης, που βαφτίζει, με βοήθεια από τα γνωστά κατεστημένα και ποικίλως βολεμένα παπαγαλάκια, «εκσυγχρονισμό» και «μεταρρύθμιση» τις νεοφιλελεύθερες, καταστροφικές επιλογές της που έχουν ήδη φέρει την ανεργία στα ύψη (επισήμως άνω του 16% ενώ η χώρα έχει γυρίσει στη δεκαετία του 1960, όταν οι Έλληνες μετανάστευαν ακόμη για καλύτερο αύριο), τότε έρχεται η σειρά για το «βαρύ πυροβολικό». Χρησιμοποιώντας βαρύγδουπες αναλύσεις περί μεταρρυθμισμού και εκσυγχρονιστικού πόλου, τα «παπαγαλάκια» ξορκίζουν την Αριστερά, χρεώνοντάς της αρνητισμό και μαξιμαλισμό.
Όμως, οι μεταρρυθμίσεις, στο πρόσφατο ευρωπαϊκό παρελθόν, ήταν ένας δρόμος για το σοσιαλισμό, τουλάχιστον στις προθέσεις, γιατί στην πράξη κάτι τέτοιο ουδέποτε επετεύχθη, όπως άλλωστε και με την επανάσταση…
Πάντως, οι μεταρρυθμίσεις προϋποθέτουν έναν στρατηγικό στόχο: μέσα από τις αλλαγές του κράτους και της κοινωνίας να κατακτιέται, και να διευρύνεται συνεχώς η κοινωνική δικαιοσύνη.
Συμβαίνει κάτι τέτοιο σήμερα;
Εάν συνέβαινε, και η αριστερά αντιδρούσε μίζερα και μικρόψυχα, τότε, ναι, θα είχαν δίκιο τα «παπαγαλάκια». Όμως, το ξήλωμα όλων των μεταπολεμικών κοινωνικών κατακτήσεων έχει σαν στόχο την κοινωνική δικαιοσύνη;
Η μεταρρύθμιση, κάποτε, σήμαινε μικρές αλλά συστηματικές ρήξεις με το κυρίαρχο οικονομικό μπλοκ, ενείχε κάποιους κινδύνους για τους εύπορους, για την αστική τάξη. Σήμερα, η λέξη μεταρρύθμιση κατάντησε ένα κυνικό άλλοθι, που με περισσή αλαζονεία το περιφέρουν οι ανεκδιήγητοι υπουργοί, κραδαίνοντάς το απέναντι την κοινωνία, όπως κάποιες αρχαίες φυλές, σαν ψόφιο αρνί…
Να γελάσουμε ή να κλάψουμε;
