Της Ρένας Δούρου, Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα Ελεύθερη Ζώνη, 29 Αυγούστου 2011
Στη δεκαετία του 1970, και κυρίως του 1980, η απόκτηση παιδιού ήταν μια απόφαση που είχε να κάνει με προσωπικές επιλογές της γυναίκας ή του ζευγαριού – επιλογές που συνήθως σχετίζονταν με την κοσμοθεωρία τους, την ιδεολογία τους, τις ταξικές τους καταβολές γύρω από τα ζητήματα που άπτονταν της οικογένειας, της χρησιμότητάς της, του τρόπου ανατροφής των παιδιών, και ούτω καθεξής. Η υπόθεση «παιδί» ήταν ενταγμένη στο ευρύτερο σύνολο του θέματος «οικογένεια» και τα ζητήματα που προέκυπταν ήταν και πολλά και σύνθετα. Παιδιά έρχονταν λοιπόν στον κόσμο στο πλαίσιο μονογονεϊκών οικογενειών, από ανύπαντρα ή παντρεμένα ζευγάρια, αναλόγως των προσεγγίσεων – το σύνηθες ήταν όμως στη χώρα μας το πρώτο παιδί να γεννιέται την τρίτη δεκαετία της γυναίκας, γύρω στα 26…
Σήμερα, και τούτο συνιστά άλλη μία «παράπλευρη απώλεια» της ολομέτωπης κρίσης που πλήττει τη χώρα μας, ελέω κυβέρνησης Παπανδρέου, μεσοπρόθεσμου προγράμματος και μνημονίου (και να σκεφθεί κανείς ότι αυτά ακόμη δεν έχουν εκβάλει πλήρως τη «δυναμική» τους), οι Ελληνίδες αναβάλλουν όλο και περισσότερο τη στιγμή που θα κάνουν το πρώτο τους παιδί, όχι για κάποιους …ιδεολογικούς λόγους αλλά για πιο πεζά αίτια, δηλαδή τα οικονομικά.
Με δεδομένη την αδιέξοδη οικονομική κατάσταση, το φάσμα της ανεργίας να πέφτει βαρύ στην κοινωνία, την ύφεση να καλπάζει σαρώνοντας κυρίως νέους και γυναίκες, με την εξαθλίωση να κρέμεται ως απειλητικός πέλεκυς πάνω από τα κεφάλια τους, οι Ελληνίδες πλέον, μόνες ή με τους συντρόφους τους, ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ να γεννήσουν!
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: σύμφωνα με την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρία, πριν από την κρίση σημειώνονταν περίπου 110 χιλιάδες γεννήσεις το χρόνο στη χώρα μας.
Φέτος σημειώθηκαν 85 χιλιάδες, στις οποίες πρέπει να περιληφθούν και οι τοκετοί μεταναστριών. Πριν από την κρίση, οι Ελληνίδες γεννούσαν την περίοδο από τα 21 ως τα 29 τους χρόνια. Τώρα πια επιλέγουν τη πιο δύσκολη περίοδο των 38 με 39. Παράλληλα, σύμφωνα με άλλα στοιχεία, έχουν μειωθεί και οι περιπτώσεις υποβοηθούμενης αναπαραγωγής – κι εδώ, όχι για λόγους… ιδεολογικούς αλλά καθαρά οικονομικούς.
Η τάση αυτή, αν παγιωθεί (που φαίνεται ότι έτσι θα γίνει, καθώς δεν είμαστε παρά στην αρχή πολύχρονης οικονομικής κρίσης) θα έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στο σύνολο της κοινωνίας μας, με πρώτη και κύρια τη γήρανση του ελληνικού πληθυσμού, με τους 65ρηδες να φθάνουν το ¼ του συνόλου το 2030 σύμφωνα με μελέτη του καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βύρωνα Κοτζαμάνη (βλ. αναλυτικά στο (http://www.healthyliving.gr/2011/08/08/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B1%CF%87%CF%8D%CE%BD%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%B3%CE%AE%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%80%CE%BB%CE%B7%CE%B8%CF%85%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D/).
Το θέμα της καλπάζουσας υπογεννητικότητας ως απόρροια της οικονομικής κρίσης έθιξε πρόσφατα και η διαδικτυακή έκδοση του γερμανικού Spiegel, με τον εύγλωττο τίτλο “Παιδιά; Αργότερα! Ίσως”. Σε αυτό σημειωνόταν και η εξίσου ενδιαφέρουσα πτυχή της αύξησης των αμβλώσεων, σε 300 χιλιάδες ετησίως. Και το γερμανικό περιοδικό παρατηρεί ότι δεν είναι μόνο το οικονομικό που αποτρέπει τις γυναίκες από το να κάνουν παιδιά αλλά η γενικότερη αίσθηση των «κλειστών οριζόντων», της έλλειψης μέλλοντος. Και πώς να είναι ανοικτοί οι ορίζοντες των νέων, όταν φέτος το ποσοστό ανεργίας των ηλικιών από 15 ως 24 ετών, φθάνει το 42.5%, ενώ εκείνο στις ηλικίες 24 – 34 αγγίζει το 22.6%, κι αυτά σύμφωνα πάντα με τα επίσημα στοιχεία.
Έχουν άδικο μετά οι νέοι να μην εμπιστεύονται τους πολιτικούς και ένα πολιτικό σύστημα που διαψεύδει καθημερινά τις ελπίδες τους, ισοπεδώνοντας τις ζωές τους και σβήνοντας τις όποιες ελπίδες τους; Η Ελλάδα, όπως παρατήρησε πρόσφατα ο Σάββας Ρομπόλης, επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, βιώνει ήδη ένα «κραχ ανεργίας» καθώς, όπως εξηγεί, «ο αριθμός των απασχολουμένων (περίπου 4,26 εκατομμύρια άτομα) είναι μικρότερος από τον αριθμό των μη απασχολουμένων (περίπου 4,30 εκατ. άτομα)».
Ακόμη και εκείνοι που εργάζονται, το κάνουν με όρους απίστευτης ανασφάλειας, με ελαστικές μορφές τετράωρης ή τρίωρης εργασίας, με μειωμένη ή καθόλου ασφάλιση: η αγορά εργασίας μόλις τον πρώτο χρόνο εφαρμογής των μέτρων έχει γυρίσει είκοσι χρόνια πίσω!
Το αδιέξοδο και η εξαθλίωση έχουν πλέον υποκαταστήσει τα όνειρα ζωής των νέων – καθιστώντας την απόφαση για την απόκτηση παιδιού ανάληψη ρίσκου ζωής…
