Συνέντευξη της Ρένας Δούρου στην εφημερίδα Αυριανή Μακεδονίας-Θράκης, Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2011
“Υπάρχει μια γνωστή ρήση του Ουίνστον Τσώρτσιλ, όταν αναφερόμενος στις επερχόμενες εξελίξεις, του Β’ παγκοσμίου πολέμου, τόνισε απευθυνόμενος στην τότε κυβέρνηση, που είχε συνθηκολογήσει με το ναζιστικό καθεστώς: “και θα βρεθείτε μπροστά και στην ταπείνωση και δεν θα αποφύγετε τον πόλεμο”. Το ίδιο θα μπορούσε κανείς να για την κυβέρνηση Παπανδρέου: “και στη χρεοκοπία οδήγησε τη χώρα και στην απώλεια της εθνικής της κυριαρχίας””…
Μιλά στην Αυριανή η Ρένα Δούρου, Σύμβουλος Εκδόσεων και μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του Συνασπισμού, υπεύθυνη Ευρωπαϊκής Πολιτικής.
Ποια είναι η πρώτη σας εκτίμηση για τη συμφωνία που ανακοινώθηκε τα ξημερώματα της Πέμπτης, 27 Οκτωβρίου ύστερα από τις μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών;
Έχω την αίσθηση ότι έχουμε μια επανάληψη της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου, επί τα χείρω αυτή τη φορά. Μπορεί, λοιπόν, τότε η κυβέρνηση να πανηγύριζε για τη «συντεταγμένη χρεοκοπία», σήμερα πανηγυρίζει για μια… κεκαλυμμένη χρεοκοπία, την απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας, την οποία είχε προαναγγείλει το μεσημέρι της Τετάρτης ενώπιον της Μπούντεστανγκ η καγκελάριος Μέρκελ, κάνοντας λόγο για εποπτεία, παρακολούθηση – η γερμανική λέξη μάλιστα ‘Überwachung’ είναι ιδιαίτερη, παραπέμπει σε μνήμες Στάζι και, σχηματικά μιλώντας, την είσοδο σε ένα τούνελ του οποίου το φως της εξόδου τοποθετείται στο… 2021. Η ίδια αναφέρθηκε σε “ενισχυμένη εποπτεία” και κατά τη συνέντευξη Τύπου μετά από τη μαραθώνια συνεδρίαση. Τα βάρη της ‘σωτηρίας’ μας made by Giorgos Papandreou θα κληθούμε να τα πληρώσουμε όλοι – οι συνταξιούχοι που θα δουν τις συντάξεις τους να μειώνονται, οι νέοι που δεν έχουν πλέον μέλλον (η γενιά των 700 ευρώ γίνεται μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα εκείνη των… 300 ευρώ). Και να παρατηρήσω εδώ, ότι όπως και με τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου, που ο κ. Βενιζέλος μας την παρουσίαζε ως την «καλύτερη», «συμφερότερη» για τη χώρα μας, που πρέπει ‘να εργαστούμε σκληρά’ για να την εφαρμόσουμε, και για την οποία τις πρώτες μετά από τη σύναψή της δεν γνωρίζαμε όλες τις «ανατριχιαστικές» λεπτομέρειες, έτσι και τώρα: όσο θα περνούν οι ημέρες, τόσο περισσότερο θα αποκαλύπτεται η τραγική πραγματικότητα – ήδη αναφέρεται ότι την τελική εικόνα θα την έχουμε το Μάρτιο. Και είναι γνωστό ότι ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Μια ενδεικτική παρατήρηση: το θέμα της «εθελοντικής» συμμετοχής των τραπεζών στο λεγόμενο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους: αν δεν ανταποκριθούν οι τράπεζες εθελοντικά, η χρεοκοπία θα επέλθει και με τη «βούλα». Ενώ στη βέλτιστη εκδοχή, που όλα πάνε κατά τα συμφωνηθέντα, το 2021 θα επιστρέψουμε σε βιώσιμο χρέος, της τάξης 120% του… 2009. Είναι φανερό ότι η ελληνική κυβέρνηση συνυπέγραψε τη γνωστή προσέγγιση: «ο ασθενής πρέπει να πεθάνει θεραπευμένος»!
Αν θέλαμε να κωδικοποιήσουμε τα αποτελέσματα της συνόδου;
Παρατήρηση πρώτη: οι ευρωπαίοι ηγέτες έχασαν άλλη μια ευκαιρία να δώσουν ριζική απάντηση στην κρίση που θα συνεχίσει να σέρνεται, εξαπλωνώμενη πλέον στην Ιταλία… Δεύτερον, οι ηγέτες προσήλθαν με στόχο να δώσουν απάντηση σε τρία προβλήματα: την επαπειλούμενη κατάρρευση του τραπεζικού τομέα, το θέμα του ισπανικού και ιταλικού δημόσιου χρέους και το πρόβλημα της καταρρέουσας ελληνικής οικονομίας. Η ανακεφαλαιοποίηση που θα έπρεπε να γίνει σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο δεν θα γίνει γιατί το ποσό που αποφασίστηκε είναι μικρό αλλά και γιατί είναι απολύτως σίγουρο ότι οι τραπεζίτες θα μετέλθουν όλων των μέσων, προκειμένου να μη χάσουν τον έλεγχο των χρεοκοπημένων τραπεζών τους, καθιστώντας την ανακεφαλαιοποίηση άδειο κέλυφος. Από την άλλη το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, παρά την ενίσχυσή του με ιδιωτικά κεφάλαια, δεν θα ανακουφίσει την Ιταλία αλλά ούτε και την επόμενη στο στόχαστρο των οίκων αξιολόγησης, Γαλλία. Τέλος, το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους κατά 50% φαίνεται ότι προϋποθέτει σειρά συμφωνιών με τις τράπεζες, τις οποίες οι πολιτικοί είναι αμφίβολο αν θα καταφέρουν να επιτύχουν. Τελικά, η κρίση θα συνεχίσει το διαλυτικό της έργο. Για άλλη μια φορά, ώδινεν όρος και έτεκεν μυν…
Θα κάνω το συνήγορο του διαβόλου, δηλαδή της κυβέρνησης: γιατί απορρίπτεται κάτι για το οποίο πλην της ελληνικής πλευράς, πανηγυρίζουν οι πάντες, η κ. Λαγκάρντ του ΔΝΤ, η κ. Μέρκελ, ο κ. Σαρκοζί…
Για τον τελευταίο δεν ξέρω αν έχει πράγματι λόγους να πανηγυρίζει καθώς η Γαλλία βρίσκεται εδώ και λίγο καιρό στο στόχαστρο των οίκων αξιολόγησης, με ό,τι αυτό σημαίνει. Πίσω από τη βιτρίνα, τα χαμόγελα και τις χειραψίες η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική: η εφαρμοζόμενη «συνταγή», το νέο πολυετές πρόγραμμα της δανειακής σύμβασης ΕΕ και ΔΝΤ, που υπέγραψε η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω εξαθλίωση μέσα από σειρά νέων μέτρων της ελληνικής κοινωνίας. Εκείνο που θα βλέπουμε από εδώ και στο εξής θα είναι η επικοινωνιακή διαχείριση εκ μέρους της κυβέρνησης μιας συμφωνίας που «θάβει» κυριολεκτικά μια γενιά Ελλήνων και ίσως όχι μόνο, με την έννοια ότι δεν έχουμε ακόμη δει τα επερχόμενα μέτρα. Ήδη ο πρωθυπουργός κάνει λόγο για «επίτευγμα όλων των Ελλήνων». Θα ήθελα να του παρατηρήσω ότι το «επίτευγμα» είναι αποκλειστικά δικό του έργο, ενώ όλοι οι Έλληνες θα κληθούμε να το πληρώσουμε με τον ανηλεή κοινωνικά τρόπο. Το κούρεμα του 50% (εκεί έκατσε τελικά η «μπίλια» ύστερα από το ολονύκτιο θρίλερ της 26ης προς 27 Οκτωβρίου) είναι βέβαιο ότι θα έχει καταστροφικές συνέπειες στα ελληνικά ταμεία που θα βρεθούν επί ξύλου κρεμάμενα… Και για αυτά, κυρία Βαρσάμη θα συμφωνήσετε μαζί μου, δεν υπάρχει κανένας λόγος πανηγυρισμού για τους πολίτες και την κοινωνία… Άλλωστε οι μόνες που πανηγύρισαν ήσαν οι αγορές…
Ωστόσο, θα μπορούσε να σας αντιτάξει κανείς ότι η εξέλιξη αυτή είναι σχεδόν μονόδρομος, ότι δεν υπήρχε άλλη λύση, ότι διαφορετικά θα είχαμε να κάνουμε με μια κανονική χρεοκοπία με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους Έλληνες πολίτες…
Κυρία Βαρσάμη επαναλαμβάνετε την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση εδώ και τόσους μήνες και μας έχει φέρει στη σημερινή κατάσταση ανατρέποντας κοινωνικά δεδομένα κερδισμένα με αγώνες εδώ και πολλές δεκαετίες. Πρόκειται δηλαδή για τη λογική του μονοδρόμου και του εκβιασμού: “υπάρχει ένας δρόμος που αν δεν τον επιλέξουμε θα πτωχεύσουμε, να επιστρέψουμε στη δραχμή, να έλθουν τα τανκς”, κ.ο.κ., η φαντασία των κκ Παπανδρέου και Βενιζέλου φαίνεται ότι είναι αστείρευτη προκειμένου να πειστούν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ να ψηφίσουν ξανά και ξανά προγράμματα άγριας λιτότητας. Ας δούμε όμως την ουσία. Πράγματι δεν υπάρχει άλλος δρόμος; Πράγματι αυτό το γερμανικής έμπνευσης σχέδιο γενικευμένης λιτότητας και αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας για όλους τους λαούς της Ευρώπης, είναι μονόδρομος; Εμείς στον ΣΥΡΙΖΑ, τον Συνασπισμό, το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) έχουμε επανειλημμένως υποστηρίξει, λοιδορούμενοι από την κυβέρνηση, ότι εναλλακτική λύση υπάρχει, προϋποθέτει όμως ριζική αλλαγή πορείας της ευρωοικοδόμησης στην κατεύθυνση της ρήξης με τη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία, την πρόθυμη υποταγή στις αγορές και τους κερδοσκόπους. Αυτή η νέα κατεύθυνση που μπορεί να εκφραστεί μέσα από την ίδρυση Ταμείου Κοινωνικής Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης (σε αντίθεση με το τιμωρητικό Ευρωπαϊκό Ταμείο Σταθερότητας), την αλλαγή του ρόλου και της αποστολής της ΕΚΤ, έτσι ώστε να δανείζει απευθείας με μηδενικά ή ελάχιστα επιτόκια τα κράτη, όπως κάνει σήμερα με τις τράπεζες, την αναδιάρθρωση όλου του δημοσίου χρέους της ευρωζώνης, την απαγόρευση των ανεξέλεγκτων χρηματοπιστωτικών παραγώγων, την εγκαθίδρυση εθνικού και ευρωπαϊκού δημόσιου και κοινωνικού ελέγχου της χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας ώστε να απαλλαγούμε από την τυραννία των οίκων αξιολόγησης. Όλες αυτές οι προτάσεις έχουν έναν στόχο που οι μεγάλοι της Ευρώπης και η ελληνική κυβέρνηση, έχουν ξεχάσει: την ανάπτυξη! Αυτή τη στιγμή, κυρία Βαρσάμη, υπάρχει μια μεγάλη, μαύρη τρύπα στο κέντρο της Ευρώπης: πρόκειται για την ανυπαρξία ανάπτυξης! Του μόνου μέσου για να σπάσει ο σημερινός φαύλος κύκλος της δημοσιονομικής πειθαρχίας – λιτότητας – ύφεσης, που περνά μέσα από το ξεζούμισμα ολόκληρων κοινωνιών. Με αυτό, το απόλυτα κρίσιμο θέμα, δεν ασχολήθηκαν οι ευρωπαίοι ηγέτες παγιδευμένοι στο δόγμα της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας τους! Με άλλα λόγια, το πρόβλημα του δημόσιου χρέους έχει, ιδιοτελώς θα έλεγα, με την έννοια ότι εξυπηρετεί συγκεκριμένο ιδεολογικό μοντέλο – το νεοφιλελεύθερο – διογκωθεί και παρουσιαστεί ως το κυρίαρχο ενώ δεν πρέπει να είναι. Δυστυχώς και αυτή η 16η σύνοδος κορυφής τους τελευταίους μήνες, πήγε χαμένη. Οι ευρωπαίοι ηγέτες, κατώτεροι των περιστάσεων, αναδεικνύονται πλέον φοβερά επικίνδυνοι όχι μόνο για την οικονομική ευημερία των λαών αλλά και για την ίδια τη δημοκρατία…
Τι εννοείτε όταν λέτε ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες είναι επικίνδυνοι και για τη δημοκρατία;
Πρόκειται για μια πτυχή που ηθελημένα, κατά τη γνώμη μου, αποσιωπάται από τα κυρίαρχα ΜΜΕ και βέβαια από την κυβέρνηση: όλες αυτές οι εξελίξεις σηματοδοτούν μια σοβαρότατη οπισθοδρόμηση της δημοκρατίας – μιας βασικής αρχής πάνω στην οποία στήθηκε τη δεκαετία του 1950 η ευρωπαϊκή οικοδόμηση. Όταν ο κ. Σαρκοζί λέει, στην σύνοδο της Κυριακής 23 Οκτωβρίου, ότι “αποφασίζουμε για λαούς από τους οποίους δεν έχουμε εκλεγεί”, όταν το δίδυμο ‘Μερκόζι’ αποφασίζει να… αναθέσει στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Βαν Ρομπέι, που δεν έχει εκλεγεί από τους πολίτες, και την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωζώνης και όταν κ. Μέρκελ απαιτεί και αποσπά τη μονιμοποίηση της εποπτείας της Τρόικας, ενώ η κυβέρνηση τη παρουσιάζει αυτή τη μονιμοποίηση σχεδόν ως πρακτικό θέμα που ‘διευκολύνει’, αυτό δεν σημαίνει τίποτε άλλο πέρα από τη συρρίκνωση της αξίας της δημοκρατίας. Σας θυμίζω ότι πρόκειται για μια κεντρική αξία της ευρωπαϊκής οικοδόμησης και η απώλειά της, σε συνδυασμό με τον οικονομικό Μεσαίωνα που οικοδομείται, καθιστά μια εφιαλτική προοπτική….
