Η Πτυχιούχος Παιδαγωγικού Ρένα Δούρου απαντά στις δύσκολες ερωτήσεις των Ελλήνων Δασκάλων
Η Ρένα Δούρου γεννήθηκε στην Αθήνα και κατοικεί στο Αιγάλεω. Αποφοίτησε από το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1997. Συνέχισε τις σπουδές της στη Γαλλία, την Τουρκία και την Αγγλία. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στις Πολιτικές Επιστήμες. Μιλάει τέσσερις ξένες γλώσσες και έχει αρκετές δημοσιεύσεις στον ελληνικό και ξένο τύπο. Είναι συγγραφέας του βιβλίου «Η Απόλαυση του Εθνικισμού», Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, 2007, ενώ έχει συμπράξει και σε διάφορα συλλογικά έργα σχετικά με την πολιτική και τα διεθνή. Ως φοιτήτρια συμμετείχε ενεργά στο φοιτητικό κίνημα και εκλέχθηκε και τα τέσσερα έτη της φοίτησής της στο Διοικητικό συμβούλιο της σχολής. Οργανωμένη στην Νεολαία του Συνασπισμού από το 1995, υπήρξε μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της νεολαίας. Σήμερα είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του Συνασπισμού και υπεύθυνη Ευρωπαϊκής Πολιτικής, ΚΕΑ-Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς και Διεθνών Σχέσεων. Δραστηριοποιείται στο κίνημα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης από τις γραμμές του Ελληνικού Κοινωνικού Φόρουμ. Εργάζεται ως σύμβουλος εκδόσεων.Είναι Υποψήφια στη Β’ Αθηνών με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Της κάναμε δύσκολες ερωτήσεις και δείτε τι μας απάντησε:
Ως πτυχιούχος Παιδαγωγικού Τμήματος είστε κι εσείς μια συνάδελφος. Αλήθεια γιατί δεν ασκήσατε ποτέ το επάγγελμα της δασκάλας παρά το γεγονός πως σπουδάσατε παιδαγωγικά;
Το γεγονός ότι μου αποδίδετε τον τίτλο του «συναδέλφου» με τιμά. Πράγματι, αν και είμαι πτυχιούχος του Παιδαγωγικού τμήματος, ποτέ δεν εργάστηκα ως δασκάλα, παρά το γεγονός ότι η εμπειρία μου στην τάξη, στο πλαίσιο των σπουδών μου, ήταν μοναδική με όλες τις έννοιες της λέξης. Δηλαδή η αίσθηση της όσμωσης με τα παιδιά, τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς τους, με είχε τότε γοητεύσει, γιατί μου είχε ανοίξει έναν εκπληκτικό ορίζοντα αναφορικά με τη διαδραστική σχέση με τα νέα παιδιά και όσα, πολύ πλούσια, αυτή συνεπάγεται… Ήταν λοιπόν πάρα πολύ πιθανό να ακολουθούσα το δρόμο της δασκάλας, ωστόσο, όπως λέει και η φράση – κλισέ: «η ζωή τα έφερε αλλιώς». Με άλλα λόγια, ο ξαφνικός θάνατος του πατέρα μου, μου ανέτρεψε μια προδιαγεγραμμένη πορεία και ουσιαστικά με ανάγκασε να αναζητήσω άμεση επαγγελματική αποκατάσταση, μην περιμένοντας τη σειρά μου στην Επετηρίδα. Το δε γεγονός ότι βρήκα γρήγορα και καλά αμειβόμενη εργασία, με οδήγησε να… ξεστρατίσω, και να εγκαταλείψω το όνειρό μου να γίνω δασκάλα. Πάντως, μπορώ να σας βεβαιώσω ότι αυτό που λέγεται για την «πρώτη αγάπη που είναι παντοτινή», ισχύει απολύτως στην περίπτωσή μου…
Ποιο το όραμα σας για την Παιδεία;
Ακριβώς και λόγω των πρώτων σπουδών μου, έχω μεγάλη ευαισθησία στα θέματα της παιδείας. Θεωρώ ως πρώτιστη ανάγκη την αναμόρφωση στην κατεύθυνση όμως της ενίσχυσης του δημόσιου χαρακτήρα του, του συστήματος παιδείας στη χώρα μας. Ξέρετε, δεν είναι τυχαίο ότι οι μνημονιακές πολιτικές πλήττουν πρώτα και κύρια δύο τομείς: την παιδεία και την υγεία. Ούτε είναι τυχαίοι οι δύο εκφραστές των πολιτικών αυτών είναι η κ. Διαμαντοπούλου (ως υπουργός Παιδείας) και ο κ. Λοβέρδος (νυν υπουργός Υγείας). Οι δύο συγκεκριμένοι πολιτικοί συνιστούν ακριβώς τον σκληρό πυρήνα της μνημονιακής φιλοσοφίας, εκείνης δηλαδή που αντιμάχεται την ίδια την ουσία της παιδείας και της υγείας, ως δημόσιων αγαθών.
Η κ. Διαμαντοπούλου κάθε άλλο παρά ανίκανη πολιτικός είναι. Το αντίθετο μάλιστα. Στο υπουργείο Παιδείας εφάρμοσε με σύστημα τη φιλοσοφία της ιδιωτικοποίησης όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης. Εμείς στον ΣΥΡΙΖΑ είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με πολιτικές που εκχωρούν το δημόσιο αγαθό της παιδείας σε ιδιωτικά συμφέροντα. Π.χ. τα παιδιά φέτος δεν είχαν βιβλία γιατί ο Οργανισμός Έκδοσης Σχολικών Βιβλίων μετατράπηκε σε επιχείρηση! Και τούτο είναι μόνο η αρχή…
Επιγραμματικά, σεβόμενη τα περιθώρια του χώρου, σας αναφέρω ότι εμείς στον ΣΥΡΙΖΑ ζητάμε περισσότερους πόρους για την παιδεία, λέμε ‘όχι’ στη συρρίκνωση του αριθμού σχολείων, πανεπιστημιακών σχολών, ‘όχι’ στην περικοπή των μισθών των εκπαιδευτικών, στις απολύσεις ‘όχι’ στην ανεξέλεγκτη διαδικασία ιδιωτικοποίησης. Η παιδεία όλων των βαθμίδων χρειάζεται αναβάθμιση, περισσότερους πόρους, διαφύλαξη ακριβώς του δημόσιου χαρακτήρα της: όλοι δικαιούνται να μετέχουν της παιδείας! Άλλωστε, οι ενημερωμένοι πολίτες μπορούν καλύτερα να αντισταθούν στους σχεδιασμούς άλωσης της κοινωνίας μας! Γιαυτό και τους φοβούνται οι κρατούντες!
Ποια θεωρείτε πως είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι παράγοντες της εκπαιδευτικής διαδικασίας;
Το κύριο κατά τη γνώμη μου, είναι ότι βρίσκονται απέναντι σε αυτή τη φιλοσοφία των κυβερνήσεων των μνημονίων, που είναι έκφραση ευρύτερης αντίληψης, εκείνης που θέλει τη συρρίκνωση του δημόσιου και την εγκατάλειψή του σε ιδιωτικά συμφέροντα τα οποία, και τούτο είναι φυσιολογικό γιατί αυτή είναι η φύση τους, ενδιαφέρονται μόνο για το κέρδος. Πόσο μπορεί να ενδιαφέρει έναν επιχειρηματία ένα μονοθέσιο σχολείο σε ένα ξεχασμένο χωριό ενός νησιού άγονης γραμμής; Το μηδενικό όφελος είναι εκείνο που θα παίξει τον καθοριστικό ρόλο… Ωστόσο η παιδεία δεν είναι, δεν μπορεί να είναι εμπόρευμα και να κρίνεται ως τέτοιο. Από την αφετηρία αυτή πηγάζουν όλα τα σημερινά προβλήματα: ο περιορισμός των πόρων, η μη συντήρηση των υποδομών, η μείωση του αριθμού των δημόσιων σχολείων και σχολών, η περικοπές των μισθών, η μη πρόσληψη νέων εκπαιδευτικών, κ.α.
Οι μισθοί των εκπαιδευτικών ιδιαίτερα των νέων σε ηλικία είναι πενιχροί, θεωρείτε πως μπορούν να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους με μισθούς πείνας;
Και οι νέοι εκπαιδευτικοί, όπως όλοι οι νέοι που έχουν την τύχη σήμερα να είναι εργαζόμενοι (ας μη ξεχνάμε ότι ο ένας στους δύο νέους είναι άνεργος), βρίσκονται αντιμέτωποι με μισθούς – ψίχουλα, με συνεχείς περικοπές, που καθιστούν την ίδια τους την επιβίωση εξαιρετικά δυσχερή. Αν μάλιστα τύχει να έχουν και οικογενειακά βάρη, τότε τα πράγματα φθάνουν συχνά στο αδιέξοδο… Και είναι απολύτως φυσιολογικό όταν μπαίνουν στην τάξη, όλα αυτά να τους τριβελίζουν το μυαλό. Είμαι εξίσου σίγουρη, και αυτό έχει αποδειχθεί, ότι δεν επηρεάζεται η απόδοσή τους μέσα στην τάξη. Και σε άλλες δύσκολες συνθήκες οι έλληνες εκπαιδευτικοί έχουν αποδείξει την αυταπάρνησή τους και την αίσθηση του καθήκοντος που τους διακρίνει απέναντι στους μαθητές τους. Εκείνο που δεν μπορούν να αντιπαλέψουν είναι τα… «φίλια πυρά»: εκείνα μιας κυβέρνησης που είναι κατά της δημόσιας παιδείας, για παράδειγμα…
Ποια η γνώμη σας για το συνδικαλιστικό κίνημα και γιατί σήμερα οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί αισθάνονται προδομένοι από αυτό;
Είναι αλήθεια ότι πρέπει όλοι μας, όσοι ασχολούμαστε με τα κοινά να ξαναδούμε το θέμα της δράσης του συνδικαλιστικού κινήματος. Βρισκόμαστε στο 2012 και όπως συχνά λέει ο Μανόλης ο Γλέζος δεν έχει νόημα να επιχειρούμε να αναλύσουμε τα σημερινά δεδομένα με τα εργαλεία του χθες. Άρα και το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να το εξετάσουμε στο πλαίσιο που διαμορφώνουν οι σημερινές συνθήκες: έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί οι εποχές των «φωτισμένων» συνδικαλιστικών ηγεσιών που «έδιναν τη γραμμή» στα μέλη, με στρατιωτική σχεδόν πειθαρχία. Σήμερα ο συνδικαλισμός οφείλει, αν θέλει να συνεχίσει να υφίσταται, να είναι μαζί με τους εκπαιδευτικούς, μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία, να παράγει προτάσεις χωρίς να διεκδικεί πρωτεία αποκλειστικότητας, εκφράζοντας τις αγωνίες όλων των παραγόντων της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αυτό είναι ένα σημαντικό στοίχημα, ειδικά στη σημερινή συγκυρία που, όπως ανέφερα ήδη, εκείνο που διακυβεύεται δεν είναι ένα ή δύο επιδόματα αλλά ο ίδιος ο δημόσιος χαρακτήρας της εκπαίδευσης. Το απόλυτα κρίσιμο διακύβευμα, γιατί νομίζω ότι θα συμφωνήσετε, ότι παιδεία που δεν είναι δημόσια υπονομεύει ουσιαστικά τα ιδανικά μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Η ιδιωτικοποίηση της παιδείας είναι ουσιαστικά το πρώτο και κύριο τείχος που υψώνεται σε μια ταξικά δομημένη κοινωνία… Μια κοινωνία αποκλεισμών, μια κοινωνία των ολίγων, που λειτουργεί στη βάση του κέρδους.
Ποιος θεωρείτε πως είναι ο συγγενής πολιτικός σας χώρος; Υπάρχει ή στις μέρες του Μνημονίου οι ιδεολογίες έχουν παραμερισθεί από το δίπολο Μνημόνιο ή ΟΧΙ στο Μνημόνιο;
Σήμερα το μεγάλο δίλημμα είναι αν θα έχουμε ως πολίτες μέλλον σε μια αξιοπρεπή ζωή. Μια ζωή με δικαίωμα στην παιδεία, την υγεία, την εργασία, την ασφάλεια. Τα βασικά δηλαδή αγαθά που ΟΦΕΙΛΕΙ να παρέχει σε ΟΛΑ τα μέλη της μια ευνομούμενη Πολιτεία. Σε όλα τα μέλη της, ανεξαρτήτως της οικονομικής τους δυνατότητας. Οι πολιτικές που προωθούν τα δύο μνημόνια, οι εφαρμοστικοί νόμοι, η νέα δανειακή σύμβαση ΙΣΟΠΕΔΩΝΟΥΝ κάθε είδους έννοια δημόσιου αγαθού, όπως τα παραπάνω. Με τον τρόπο αυτό δηλαδή αναιρείται κάθε έννοια του συνανήκειν : προωθείται η εξατομίκευση των πάντων… Σήμερα λοιπόν εκείνο που μετράει είναι η συστράτευση με όλες εκείνες τις δυνάμεις που αντιστέκονται στις πολιτικές αυτές αλλά και στη φιλοσοφία που βρίσκεται από πίσω τους – εξ ου και η πρόταση ενότητας που έχει απευθύνει και συνεχίζει να το κάνει, ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, προς τις ηγεσίες των άλλων κομμάτων της Αριστεράς, το ΚΚΕ, και τη ΔΗΜΑΡ. Δυστυχώς το κάλεσμά του δεν φαίνεται να εισακούγεται από τις ηγεσίες, που αποδεικνύονται κατώτερες των εξαιρετικά κρίσιμων περιστάσεων. Εισακούγεται όμως από τα απλά μέλη των κομμάτων αυτών, που προβληματίζονται και ασκούν πιέσεις στις ηγεσίες τους. Εξ ου και ο μεγάλος εκνευρισμός, π.χ. της γγ του ΚΚΕ, της κ. Παπαρήγα που αδυνατεί να εξηγήσει με λογικό τρόπο την απόρριψη της πρότασης Τσίπρα για συνεργασία, π.χ. στις μονοεδρικές…
Ποια η γνώμη σας για τα Ιδιωτικά Σχολεία, μιας και εσείς φοιτήσατε στο Αρσάκειο και τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια;
Θεωρώ ότι και τα ιδιωτικά σχολεία έχουν θέση σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα. Ωστόσο μέσα σε συγκεκριμένο πλαίσιο, υπό συνεχή έλεγχο του επιπέδου των παρεχόμενων γνώσεων. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πλάι σε ορισμένα πολύ καλά ιδιωτικά σχολεία, υψηλού πράγματι επιπέδου, υφίσταται μια πλειάδα ιδιωτικών σχολείων που το μόνο που κάνουν είναι να λειτουργούν ως εισπρακτικοί μηχανισμοί, ενώ η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχουν είναι πολύ χαμηλή… Για αυτό και είναι πάρα πολύ επικίνδυνη αυτή η φιλοσοφία της ιδιωτικοποίησης του εκπαιδευτικού συστήματος που τείνει να γενικευθεί λόγω των μνημονιακών πολιτικών. Και τούτο γιατί ο κινητήριος μοχλός της ιδιωτικοποίησης, όπως προανέφερα, είναι το κέρδος. Και είναι πάρα πολύ δύσκολο να βρεθεί κάποια «χρυσή τομή». Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο επιχειρηματίας λειτουργεί αμιγώς με γνώμονα το κέρδος… Και τούτο λειτουργεί εκφυλιστικά για την εκπαιδευτική διαδικασία. Να σας θυμίσω δε εδώ το ειδικό καθεστώς του Αρσακείου, που δεν μπορεί να λογιστεί ως αμιγώς «ιδιωτικό εκπαιδευτήριο». Ένα σχολείο που δημιουργήθηκε από εθνικούς ευεργέτες για να στηρίξει τα κορίτσια, τη μόρφωσή τους και έναν ενεργητικό ρόλο στην κοινωνία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Για αυτό και συναντά κανείς μαθήτριες-σήμερα και μαθητές-από όλα τα στρώματα, όχι μόνο τα εύπορα.
