Συνέντευξη της Ρένας Δούρου στη γαλλική εφημερίδα Le Monde, Έκδοση 27 – 28 Μαίου 2012
“Η λιτότητα δεν είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο ευρώ”
Η ελληνίδα βουλευτής Ρένα Δούρου εκθέτει τη θέση του κόμματός της, του ΣΥΡΙΖΑ, έναντι των Βρυξελλών.
Η Ρένα Δούρου είναι βουλευτής στην ελληνική Βουλή, υπεύθυνη ευρωπαϊκών υποθέσεων του Συνασπισμού, της κύριας συνιστώσας του ΣΥΡΙΖΑ, του συνασπισμού της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Το κόμμα της, που σημείωσε θεαματική άνοδο κατά τις βουλευτικές εκλογές της 6ης Μαίου, ερχόμενο δεύτερο (16.75% των ψήφων), θα παίξει καθοριστικό ρόλο κατά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου. Κατά των μέτρων λιτότητας που περιλαμβάνονται στη συμφωνία του δεύτερου διεθνούς δανείου τον Μάρτιο, ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικεί την πρώτη θέση από τη Νέα Δημοκρατία (ΝΔ, Δεξιά).
Σε περίπτωση νίκης, η κ. Δούρου θεωρεί ότι το κόμμα της θα συμβάλλει στο να απαλλαγεί η Ελλάδα από τον ρόλο του “πειραματόζωου της λιτότητας στην Ευρώπη”, και στο να μετατραπεί ο ελληνικός λαός σε πρότυπο αντίστασης στον χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό.
Η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στη νομισματική Ένωση;
Μια επιστροφή στη δραχμή θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τη χώρα μας και για την Ευρώπη γενικά, ευνοώντας τους εμπορικούς πολέμους. Τούτου δοθέντος, διεκδικούμε ριζική αλλαγή της ευρωπαϊκής οικονομικής και νομισματικής πολιτικής: η πολιτική του ισχυρού ευρώ έχει μόνο αρνητικές συνέπειες σε οικονομίες όπως αυτή της Ελλάδας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται στην άποψη της ακύρωσης του χρέους: είναι δυνατόν κάτι τέτοιο να γίνει;
Από την αρχή αυτής της άδικης κρίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ επαναλάμβανε ότι πρέπει η χώρα να απαλλαγεί από το μνημόνιο που οδηγεί στην καταστροφή την ελληνική κοινωνία και την ευρωζώνη. Αλλά αποκλείουμε τις μονομερείς ενέργειες: θέλουμε να διαπραγματευθούμε με τους εταίρους μας για να αλλάξουμε τα πάντα. Δεν θα κάνουμε τίποτε που να μπορεί να δικαιολογήσει κυρώσεις.
Πάντως, θα βάλουμε επιτέλους – καθώς οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχαν το θάρρος να το πράξουν – στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μια πολιτική που δίνει έμφαση στην απασχόληση και την ανάπτυξη. Θα το κάνουμε στο όνομα του ελληνικού λαού, που, στις 6 Μαΐου, έστειλε ένα πολύ σαφές μήνυμα : φθάνει πια με αυτή την πολιτική της λιτότητας που αποδιοργανώνει την οικονομία και σκοτώνει σήμερα την κοινωνία. Το μήνυμα αυτό θα γίνει ισχυρότερο στις 17 Ιουνίου.
Άρνηση της λιτότητας σημαίνει κίνδυνο εξόδου από την ευρωζώνη…
Αμφισβητούμε την εξίσωση σύμφωνα με την οποία η λιτότητα είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο ευρώ. Χωρίς να είμαστε κατά της εξυγίανσης των οικονομικών της χώρας, διεκδικούμε συνολική διαπραγμάτευση στο πλαίσιο μιας λογικής πολύ διαφορετικής από τη σημερινή πολιτική.
Αλλά θα είμαστε πολύ προσεκτικοί και θα αποφύγουμε κάθε μονομερή ενέργεια που θα μπορούσε να μεταφραστεί σε κυρώσεις. Έστω κι αν παρατηρήσαμε ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας δεν κατέβαλε, στις αρχές Μαίου, παρά μια δόση 4.2 δις ευρώ στην Ελλάδα, αντί για 5.2 δις που προβλεπόταν, χωρίς αυτό να δικαιολογείται από τους όρους της συμφωνίας…
Η χώρα πάσχει από αποβιομηχάνιση, ποιο είναι το πρόγραμμά σας για την ανάκαμψη αυτής της δραστηριότητας;
Για να σταματήσουμε την καλπάζουσα αποβιομηχάνιση, πρέπει να εκκινήσουμε από υγιείς βάσεις, στο πλαίσιο μιας πλήρους παραγωγικής ανασυγκρότησης, δίνοντας έμφαση στο δημόσιο και συνεταιριστικό επιχειρηματικό πνεύμα. Και τούτο με στόχο μια αειφόρο ανάπτυξη, μακριά από την κερδοσκοπία. Η λογική μας διαφέρει από εκείνη των προηγούμενων κυβερνήσεων: στοχεύει στην ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών.
Η Ελλάδα επικρίνεται, κυρίως λόγω μιας βαριάς γραφειοκρατίας που επιβάλλεται στους επιχειρηματίες. Πώς θα την αντιμετωπίσετε;
Έχετε δίκιο, ο σκόπελος της γραφειοκρατίας, που δημιουργήθηκε εδώ και σαράντα χρόνια από τα δύο κόμματα εξουσίας, το ΠΑΣΟΚ (σοσιαλιστές) και τη Ν.Δ., αποθαρρύνει συχνά τους νέους επιχειρηματίες. Προτείνουμε συγκεκριμένα μέτρα για την ενίσχυση της δημιουργίας μικρομεσαίων επιχειρήσεων, διευκολύνοντας, για παράδειγμα, την πρόσβαση σε προγράμματα ευρωπαϊκής και δημόσιας χρηματοδότησης, απλοποιώντας τις διαδικασίες. Εκείνο που χρειάζεται είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των νέων επιχειρηματιών και του κράτους, που το έχει υπονομεύσει η διαφθορά. Αν ο νέος επιχειρηματίας γνωρίζει ότι δεν πρέπει να χρηματίζει συνέχεια σε κάθε στάδιο, αυτό θα αλλάξει ριζικά το οικονομικό κλίμα προς όφελος υγιών δραστηριοτήτων, που μπορούν να δημιουργήσουν απασχόληση.
Οι Έλληνες παραπονιούνται για πελατειακές σχέσεις: πώς θα αποκατασταθεί η κοινωνική δικαιοσύνη; Πώς θα αποφευχθεί η διαφθορά;
Το σύγχρονο ελληνικό κράτος ιδρύθηκε στηριζόμενο πάνως στις πελατειακές σχέσεις και τη διαφθορά, από τους συντηρητικούς και τους σοσιαλιστές. Περίπου επί τέσσερις δεκαετίες παρακολουθούσαμε να αναπτύσσεται ένας κρατικός μηχανισμός που έσβησε όλο το δυναμισμό μιας κοινωνίας που, αμέσως μετά από την πτώση της δικτατορίας, επιθυμούσε την κοινωνική δικαιοσύνη.
Οι ευθύνες των δύο αυτών κομμάτων είναι εξαιρετικά βαριές. Μετά από τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών της 6ης Μαίου, αισθανόμαστε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο ξεκίνημα. Δεν πρέπει να απογοητεύσουμε τους πολίτες που στρέφονται προς εμάς για να προχωρήσουμε στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις του κράτους και του δημόσιου τομέα.
Για παράδειγμα, οι δημόσιες επιχειρήσεις, για να υπηρετήσουν την οικονομική ανασυγκρότηση που πρεσβεύουμε, πρέπει να λειτουργούν υπό κοινωνικό και δημόσιο έλεγχο, με διαφανή τρόπο. Πρόκειται για εχέγγυα για την απαραίτητη αλλαγή ρότας.
Ακούμε να λέγεται ότι τα συνδικάτα έπαιξαν καταστροφικό ρόλο. Ποιά η γνώμη σας;
Πρόκειται εδώ για μια γνωστή, εδώ και πολύ καιρό, κατηγορία. Ο βασικός ρόλος στην ανάπτυξη της γραφειοκρατίας, που οδηγεί στη διαφθορά, ανήκει στα δύο κόμματα και τους εκπροσώπους τους που ωφελήθηκαν σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό από αυτή.
Το κράτος πρέπει να περιοριστεί;
Το κράτος πρέπει να μεταρρυθμιστεί για να υπηρετήσει καλύτερα τις κοινωνικές ανάγκες. Σήμερα, διαπιστώνουμε οφθαλμοφανείς ελλείψεις προσωπικού στα νοσοκομεία ή στην εκπαίδευση. Την ίδια στιγμή, το μνημόνιο επιβάλλει την κατάργηση 150 χιλιάδων θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα… Εκείνο που μας χρειάζεται είναι η καλύτερη κατανομή του προσωπικού στις δημόσιες υπηρεσίες. Εδώ και σαράντα χρόνια, το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ τοποθετούσαν κόσμο σε θέσεις γραφείου, μακρυά από τις ανάγκες των ανθρώπων. Αυτή η πολιτική ευνοιοκρατία κατέστρεψε τα δημόσια οικονομικά.
Τι πρέπει να γίνει για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων;
Να απορριφθεί το μνημόνιο! Η ύφεση που προκλήθηκε από την πολιτική λιτότητας, την οποία πρεσβεύει, οδήγησε στο γεγονός ο ένας στους δύο νέους να είναι χωρίς δουλειά. Θλιβερό ρεκόρ που αποδεικνύει την αποτυχία αυτής της πολιτικής. Εκείνο που χρειάζεται είναι δημόσιες επενδύσεις για τη δημιουργία απασχόλησης.
Ποιό δρόμο θα έπρεπε να παίξει η Ευρώπη για να στηρίξει την Ελλάδα;
Πάντως όχι το ρόλο του αυστηρού τιμωρού ή εκείνου που δίνει μαθήματα. Η Ευρώπη πρέπει να βοηθά και να παραστέκεται στην Ελλάδα, στην προσπάθειά της να ανακάμψει, όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά.
Η ελληνική κοινωνία, αντί να χρησιμεύει ως πειραματόζωο για τη λιτότητα στην Ευρώπη, θα γίνει έτσι ένα νέο παράδειγμα για τους ευρωπαϊκούς λαούς: εκείνο της αντίστασης στις λογικές του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού, το είδος της αντίστασης που πρεσβεύει ο Στεφάν Εσέλ!
Συνέντευξη στην Claire Gatinois
—————————————————————
Rena Dourou: “La rigueur n’est pas la condition sine qua non de l’appartenance à l’euro”
Rena Dourou est députée au Parlement grec, responsable des questions européennes, au sein de Synaspismos, la composante principale de Syriza, la coalition de gauche radicale. Son parti, qui a effectué une percée spectaculaire lors des élections législatives du 6 mai en arrivant deuxième (16,75 % des voix), jouera un rôle déterminant lors du scrutin du 17 juin. Opposé aux mesures d’austérité incluses dans l’accord du deuxième prêt international en mars, Syriza dispute la première place à Nouvelle Démocratie (ND, droite).
En cas de victoire, Mme Dourou entend que son parti fasse sortir la Grèce de son rôle de ” cobaye de la rigueur en Europe”, transformant le peuple grec en modèle de la résistance au capitalisme financier.
La Grèce doit-elle rester dans l’Union monétaire ?
Un retour à la drachme aurait des conséquences catastrophiques pour notre pays et pour l’Europe en général tout en favorisant les guerres commerciales. Cela dit, nous revendiquons un changement radical de la politique économique et monétaire européenne : la politique de l’euro fort n’a que des conséquences néfastes sur des économies comme la Grèce.
Syriza évoque l’idée d’annuler la dette : peut-on se le permettre ? Dès le début de cette crise inique, Syriza a répété qu’il fallait que le pays se débarrasse du mémorandum menant à la catastrophe la société grecque et la zone euro. Mais nous excluons les décisions unilatérales : nous voulons négocier avec nos partenaires pour tout changer. Nous ne ferons rien qui puisse justifier des sanctions.
Pour autant, nous allons enfin – les gouvernements précédents n’ont pas eu cette audace – remettre sur la table des négociations une politique qui porte l’accent sur l’emploi et la croissance. Nous le ferons au nom du peuple grec, qui, le 6 mai, a envoyé un message très clair : assez de cette politique d’austérité qui désorganise l’économie et est en train de tuer la société. Ce message sera amplifié le 17 juin.
Refuser l’austérité, c’est risquer de quitter la zone euro…
Nous contestons l’équation qui veut que la rigueur soit la condition sine qua non de l’appartenance à l’euro. Sans être contre l’assainissement de nos finances, nous revendiquons de tout renégocier dans une logique bien différente de la politique actuelle.
Mais on se gardera bien de procéder à une action unilatérale qui pourrait se traduire par des sanctions. Même si nous avons noté que le FESF [le fonds européen] n’a transféré, début mai, qu’une tranche de 4,2 milliards d’euros à la Grèce, au lieu de 5,2 milliards prévus, sans que cela soit justifié par les conditions de l’accord…
Le pays souffre de désindustrialisation, quel est votre projet pour relancer l’activité ? Pour enrayer la désindustrialisation galopante, il faut repartir sur des bases saines, dans le cadre d’une restructuration productive totale de notre économie, en mettant l’accent sur l’esprit d’entreprise public et coopératif. Et cela dans le but d’une croissance durable, loin de la spéculation. Notre logique est différente de celle des gouvernements précédents : elle vise la satisfaction des besoins sociaux.
La Grèce est décriée, notamment du fait d’une lourde bureaucratie imposée aux entrepreneurs. Comment y remédier ?
Vous avez raison, l’écueil de la bureaucratie, créée depuis quarante ans par les deux partis au pouvoir, Pasok (socialistes) et ND, décourage souvent les jeunes entrepreneurs. Nous proposons des mesures concrètes pour aider la création de PME, en facilitant, par exemple, l’accès à des programmes de financement européen ou public et en simplifiant les procédures. Ce qu’il faut, c’est restaurer la confiance entre les jeunes entrepreneurs et l’Etat, sapée par la corruption. Si le jeune entrepreneur sait qu’il n’a pas à verser des pots-de-vin à tout bout de champ, cela changera radicalement le climat économique en faveur des activités saines créatrices d’emploi.
Les Grecs se plaignent du clientélisme : comment rétablir la justice sociale ? Eviter la corruption ?
L’Etat grec moderne a été fondé sur le clientélisme et la corruption par les conservateurs et les socialistes. Pendant quelque quatre décennies, nous avons assisté au développement d’un dispositif étatique éteint tout le dynamisme d’une société qui, juste après la chute de la dictature, aspirait à la justice sociale.
Les responsabilités de ces deux partis sont extrêmement lourdes. Après les résultats des législatives du 6 mai, nous sentons que nous sommes face à un nouveau départ. Nous ne devons pas décevoir les citoyens qui sont en train de se porter vers nous pour mener les réformes nécessaires de l’Etat et du secteur public.
A titre d’exemple, les entreprises publiques, pour servir la restructuration économique que nous prônons, doivent fonctionner sous contrôle social et public, de façon transparente. Ce sont là des gages pour le changement de cap nécessaire.
On entend dire que les syndicats ont eu un rôle dévastateur. Qu’en pensez-vous ?
Il s’agit là d’une petite musique bien connue depuis longtemps. Le rôle principal dans le développement de la bureaucratie, qui mène à la corruption, revient aux deux partis et à leurs représentants qui en ont largement profité.
L’Etat doit-il maigrir ?
L’Etat doit être réformé pour mieux servir les besoins sociaux. Actuellement, on constate des manques criants de personnel dans les hôpitaux ou l’éducation. Dans le même temps, le Mémorandum impose 150 000 suppressions d’emplois dans le secteur public… Ce qu’il nous faut, c’est mieux répartir le personnel vers les services publics. Depuis quarante ans, le Pasok et la ND affectent des gens à des postes dans des bureaux, loin des besoins des gens. Ce favoritisme politique a ruiné les finances publiques.
Que faire pour lutter contre le chômage des jeunes ? Rejeter le Mémorandum ! La récession provoquée par la politique de rigueur qu’il prône a fait qu’un jeune sur deux est sans boulot. Triste record qui démontre l’échec de cette politique. Ce qu’il faut, ce sont des investissements publics pour créer de l’emploi.
Quel rôle l’Europe devrait jouer pour soutenir la Grèce ?
Surtout pas le rôle de père fouettard ou de donneur de leçons. Elle doit accompagner et assister la Grèce dans son effort de redressement, non seulement financier mais aussi politique.
La société grecque, au lieu de servir de cobaye pour la rigueur en Europe, deviendra ainsi un nouveau paradigme pour les peuples européens : celui de la résistance aux logiques du capitalisme financier, le genre de la résistance prônée par Stéphane Hessel !
Propos recueillis par Claire Gatinois
