Της Ρένας Δούρου, Δημοσιεύθηκε στην εβδομαδιαία εφημερίδα The Hellenic Mail, 4 Αυγούστου 2012
Τον τελευταίο καιρό πληθαίνουν οι δηλώσεις πολιτικών ιθυνόντων, Μέρκελ, Ολάντ, Μόντι, Ντράγκι, κ.α., σχετικά με την ανάγκη διάσωσης της ευρωζώνης. Ωστόσο, προς το παρόν, οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν μοιάζουν διατεθειμένοι να αλλάξουν ριζικά ρότα στην ευρωπαϊκή πορεία, να προκαλέσουν, με άλλα λόγια, ένα είδος «ηλεκτροσόκ» προκειμένου όχι μόνο να διασωθεί το ευρώ αλλά κυρίως να διασωθούν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες. Τα «μαντάτα» που έρχονται είναι εξόχως αρνητικά – ο ευρωπαϊκός νότος «φλέγεται» κυριολεκτικά, με την Ισπανία κυρίως αλλά και την Ιταλία να βρίσκονται στο επίκεντρο πλέον της κρίσης, η οποία ξεκίνησε από τη χώρα μας αλλά ήταν εξ αρχής σαφές, όπως τόνιζε ο ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ και το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ότι ήταν θέμα χρόνου να επεκταθεί στην υπόλοιπη Ευρωζώνη.
Σήμερα, παρά τη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου και την απόφαση που ελήφθη εκεί για την ενίσχυση των ισπανικών τραπεζών, η Ισπανία συνεχίζει να δέχεται τις επιθέσεις των αγορών και να βλέπει το κόστος δανεισμού της να εκτοξεύεται στα ύψη. Και δεν είναι μόνο αυτό: το ΑΕΠ της χώρας υποχώρησε κατά 0.4% στο δεύτερο τρίμηνο φέτος σε σχέση με το πρώτο, όταν είχε υποχωρήσει κατά 0.3%. Το γεγονός επιδεινώνει την ύφεση στην οποία βρίσκεται η χώρα ενώ η συντηρητική κυβέρνηση Ραχόι, που έχει επιβάλλει τη μεγαλύτερη λιτότητα από το τέλος της δικτατορίας του Φράνκο (65 δις ευρώ ως το 2014), προβλέπει επιστροφή στην ανάπτυξη όχι πριν από το 2014… Πάντως το ΔΝΤ κάνει «σκοτεινότερες» προβλέψεις, μιλώντας για υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 1.7% το 2012 και 1.2% το 2013 έναντι των αναμενόμενων 1.5% και 0.6%… Την ίδια στιγμή η ανεργία σπάει το ένα μετά το άλλο τα ρεκόρ, καταρρίπτοντας ιστορικά υψηλά – σήμερα βρίσκεται στο 24.63% του ενεργού πληθυσμού, εκ των οποίων το 53% είναι νέοι, εκείνοι που πληρώνουν το υψηλότερο τίμημα της κρίσης και παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε ήδη στην τουριστική περίοδο.
«Πετάει» η ανεργία στην ευρωζώνη
Το πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση για την Ευρωζώνη φαίνεται και από το διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό της ανεργίας στις χώρες μέλη της γενικά. Πλέον το ποσοστό της έχει πλησιάσει το 12%. Τον Ιούνιο μάλιστα έφθασε στο 11.2%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Συγκεκριμένα, 17.8 εκατομμύρια άτομα ήσαν χωρίς δουλειά στην ΕΖ τον Ιούνιο, δηλαδή 123 χιλιάδες περισσότερα από ό,τι τον προηγούμενο μήνα, τον Μάιο. Πρόκειται για τον 14ο συνεχόμενο μήνα στη διάρκεια του οποίου αυξήθηκε το ποσοστό της ανεργίας, κινούμενο πλέον σε διψήφια νούμερα. Μέσα σε έναν χρόνο 2.02 εκατομμύρια άτομα προστέθηκαν στον αριθμό των ανέργων στη νομισματική Ένωση. Πέραν της Ισπανίας, που καταγράφει ρεκόρ, στις πρώτες θέσεις στον κατάλογο της ανεργίας, βρίσκεται και η χώρα μας, με ποσοστό επίσημα καταγεγραμμένης ανεργίας στο 22.5%, με έναν στους δύο νέους κάτω των 25 ετών να είναι χωρίς δουλειά (το ποσοστό αυτό είναι 52.8% στην Ελλάδα και 52.7% στην Ισπανία). Απεναντίας, τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονται στην Αυστρία (4.5%), στην Ολλανδία (5.1%), στη Γερμανία και το Λουξεμβούργο (5.4%).
Ωστόσο, τα νούμερα αυτά δεν φαίνεται να προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία στους ευρωπαίους ιθύνοντες, που επιμένουν στη στρεβλή πολιτική της «εσωτερικής υποτίμησης», της ύφεσης, της λιτότητας, των περικοπών δημοσίων δαπανών, της πολιτικής με άλλα λόγια που σήμερα εξουθενώνει τις κοινωνίες, αρχής γενομένης από την ελληνική, αλλά και απειλεί ευθέως με διάλυση την Ευρωζώνη.
Στο σημείο καμπής που έχουμε φθάσει, υπάρχει ανάγκη για πραγματικό ηλεκτροσόκ και ριζική αλλαγή πορείας της ΕΕ. Χρειάζονται πράγματα που ως ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ και ως ΚΕΑ τα επαναλαμβάνουμε εδώ και δύο χρόνια, από τότε που ξεκίνησε δηλαδή η συστημική τούτη κρίση, η οποία δεν μπορεί παρά να επιλυθεί με συστημική, δομική απάντηση. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση χωρίς συνδυαστική, συνολική απάντηση που να αλλάζει ολοκληρωτικά την αρχιτεκτονική της ΕΖ, να την αποσυνδέει από την κηδεμονία των αγορών, οι οποίες είναι αυτές που μέχρι σήμερα υπαγορεύουν και επιβάλλουν τις κερδοσκοπικές τους διαθέσεις.
Χρειάζεται λοιπόν σειρά μέτρων στην κατεύθυνση μιας ευρωοικοδόμησης προς όφελος των ευρωπαϊκών λαών και όχι των αγορών ή των τραπεζών: όπως α) μετατροπή των επιμέρους δημόσιων χρεών των χωρών σε κοινό ευρωπαϊκό χρέος, β) η αλλαγή του ρόλου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και ο προσανατολισμός τους προς την ενίσχυση της ανάπτυξης και της απασχόλησης, γ) η εξασφάλιση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, μέσα από τον δημόσιο έλεγχο του τραπεζικού συστήματος, δ) η δημιουργία αναδιανεμητικού ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.
Ο χρόνος έχει πλέον αρχίσει να μετράει αντίστροφα τόσο για την ΕΖ όσο και συνολικότερο για το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Αν τις ερχόμενες εβδομάδες δεν σημειωθεί πραγματική αναστροφή της ακολουθούμενης πολιτικής, το ευρωεγχείρημα θα μετατραπεί σε μουσειακό αντικείμενο.
