«Δεν θα μπορούν να επιλέξουν λαούς»

Συνέντευξη της Ρένας Δούρου στην εφημερίδα Free Sunday και την Αγγελική Σπανού, 25 Αυγούστου 2012
«Σήμερα έχουν την πολυτέλεια να επιλέγουν συνομιλητή. Αύριο δεν θα μπορούν να επιλέξουν λαούς». Η επικεφαλής του Τομέα Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και βουλευτής Β΄ Αθήνας Ρένα Δούρου δεν κρύβει την ενόχλησή της για το γεγονός ότι ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δεν συναντήθηκε με τον Αλ. Τσίπρα. Στέκεται ευθέως απέναντι στους φοροφυγάδες της Ύδρας, παρόλο που καταγγέλλει «κυβερνητικό αυταρχισμό», και τονίζει ότι «η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα δεν αποτελεί λύση».
Το ευρώ είναι φετίχ ή όχι;
Η επικοινωνιακή τακτική της ΝΔ, που διαστρεβλώνει συστηματικά τις δηλώσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας Αλέξη Τσίπρα, είναι σίγουρα φετίχ! Η ιστορία αυτή ξεκίνησε προεκλογικά και η ΝΔ συνεχίζει την ίδια μαύρη τακτική και σήμερα. Ωστόσο η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια να ασχολείται με προεκλογικά ερωτήματα περί εξόδου από το ευρώ, καθώς κρίνεται η ίδια η ύπαρξη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος λόγω των φυγόκεντρων δυνάμεων που αναπτύσσονται. Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να ασχολείται με την ουσία, που ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα, επιχειρεί, με επικοινωνιακά πυροτεχνήματα και παραπληροφόρηση, να περάσει το κύμα των νέων βάρβαρων μέτρων εξαθλίωσης της κοινωνίας.
Γιατί είναι «αυταρχισμός» η καταστολή της φοροδιαφυγής (περίπτωση Ύδρας);
Το θέμα είναι να μη βρίσκεται η κυβέρνηση απέναντι από την κοινωνία, αλλά να είναι αρωγός της. Ή τουλάχιστον να είναι αξιόπιστη απέναντί της. Και εδώ η τρικομματική κυβέρνηση συνεχίζει την πεπατημένη της αναξιοπιστίας. «Ξέχασε» τη σαφή δέσμευσή της περί μείωσης του 23% ΦΠΑ στην εστίαση, ένα μέτρο-ανάσα για χιλιάδες επαγγελματίες. Όπως και ο κ. Βενιζέλος «ξέχασε» το νέο εθνικό φορολογικό σύστημα που είχε υποσχεθεί όταν αναλάμβανε καθήκοντα υπουργού Οικονομικών. Η κοινωνία όμως δεν ξέχασε ότι ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έδιναν επί δεκαετίες μαθήματα φοροδιαφυγής.
Τίποτα βεβαίως δεν δικαιολογεί την παρεμπόδιση του έργου της οικονομικής αστυνομίας στην Ύδρα, και μακριά από μένα κάθε είδους συμψηφισμός. Έχουμε πει σε όλους τους τόνους ότι η φοροδιαφυγή πλήττει την πλειοψηφία των πολιτών και πρέπει να καταπολεμηθεί. Ωστόσο η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά πρέπει να αντιληφθεί ότι πολιτική γίνεται και με άλλους τρόπους, χωρίς ΜΑΤ και κάμερες – και ας μην παραδειγματίζεται από το πώς «έλυσε» προεκλογικά το μεταναστευτικό ο κ. Χρυσοχοΐδης… Γιατί όταν στην αναξιοπιστία της κυβέρνησης προστίθεται και ο αυταρχισμός, τότε τα πράγματα γίνονται εκρηκτικά. Με κυβερνητική ευθύνη…
Συνειδητός εκβιασμός
Μπλοφάρουν οι εταίροι και πιστωτές όταν λένε ότι τα μέτρα των 11,7 δισ. ευρώ είναι προαπαιτούμενο για την εκταμίευση της επόμενης δόσης;
Δεν είναι θέμα μπλόφας, αλλά συνειδητού εκβιασμού. Εκείνο που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι αυτές οι δόσεις, που μας δίνονται ύστερα από τεράστιες θυσίες, δεν συμβάλλουν στην έξοδο της χώρας από την κρίση! Συμβάλλουν στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των δανειστών μας, της ΕΚΤ, της Γερμανίας, του ΔΝΤ… Φανταστείτε μια παρτίδα πόκερ με σημαδεμένα χαρτιά που επαναλαμβάνεται με μόνιμους χαμένους τους Έλληνες μισθωτούς, συνταξιούχους, νέους κ.ά. Οι θυσίες τους δεν είναι δυνατόν να πιάσουν τόπο, γιατί η συνταγή είναι έτσι σχεδιασμένη που έχει αποτέλεσμα το βάθεμα της κρίσης.
Είναι απαραίτητο να δούμε τη μεγαλύτερη εικόνα για να κατανοήσουμε το εύρος του προβλήματος, που δεν είναι ελληνικό. Σήμερα η κρίση της Ευρωζώνης δεν δοκιμάζει μόνο τις αντοχές του ευρωπαϊκού οράματος, αλλά κι εκείνες της παγκόσμιας οικονομίας. Των ΗΠΑ, της Κίνας, των αναδυόμενων χωρών. Και αντί να αντιμετωπίζεται το ελληνικό ζήτημα ως δομικό του προβληματικού ευρωπαϊκού οικοδομήματος, η τρόικα δεν καταφέρνει καν να πέσει μέσα στις προβλέψεις της, π.χ. για την ύφεση, που είναι στο 7% και όχι στο 4,2%, που την υπολόγιζαν. Μου θυμίζει πυρομανή πυροσβέστη: το πρόγραμμά της δεν βγαίνει, τα μέτρα της βαθαίνουν την κρίση και την ύφεση και απομακρύνουν την ανάπτυξη.
Η κυριαρχία των συντηρητικών δυνάμεων στην Ευρωζώνη είναι αυτή τη στιγμή αναμφισβήτητη. Με αυτό το δεδομένο, πρέπει η Ελλάδα ή όχι να έχει θέση στο σύστημα του κοινού νομίσματος εφόσον οι όροι (λιτότητα και δημοσιονομική ασφυξία) δεν αλλάξουν;
Μια έξοδος της χώρας μας από το ευρώ θα προκαλούσε φαινόμενο ντόμινο. Δεν καταστροφολογώ. Ο τελευταίος που αναφέρθηκε σε αυτό ήταν ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, σήμερα σύμβουλος του Μάριο Μόντι, Τζουλιάνο Αμάτο, που δεν ανήκει στον ΣΥΡΙΖΑ. Το διακύβευμα σήμερα δεν είναι αν θα παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ, αλλά το ίδιο το μέλλον της Ευρωζώνης. Και για να συνεχίσει να υφίσταται, χρειάζεται άμεσα αλλαγή παραδείγματος, όπως προτείνει εδώ και καιρό ο Γιούργκεν Χάμπερμας, υπογραμμίζοντας ότι πλέον η κρίση δεν είναι αποκλειστικά οικονομική, αλλά κρίση δημοκρατίας. Δεν μπορούμε να βάζουμε τις αγορές πάνω από τους λαούς. Και δεν είναι τυχαίο ότι η δημοσιονομική ασφυξία επιβάλλεται παντού με αυταρχικά μέτρα. Στο πεδίο αυτό καταλυτικό ρόλο παίζει η Αριστερά, και βέβαια ο λαϊκός παράγοντας. Για παράδειγμα, έχει μεγάλο ενδιαφέρον το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ολλανδία στις 12 Σεπτεμβρίου. Ενδεχόμενη αριστερή κυβέρνηση, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, θα είναι ένα πολύ κακό νέο για την κ. Μέρκελ.
Πιστεύετε ότι υπάρχουν ευρωπαϊκές δυνάμεις, οικονομικές και πολιτικές, που επιθυμούν μια ελληνική έξοδο; Αντιπαλεύονται;
Υπάρχουν σίγουρα ξένα συμφέροντα που ποντάρουν σε ελληνική έξοδο από το ευρώ. Αλλά υπάρχουν και δυνάμεις, εγχώριες, που με την πολιτική τους οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα. Και αναφέρομαι βεβαίως στην τρικομματική κυβέρνηση Σαμαρά, η οποία συνεχίζει την επονείδιστη πολιτική του Μνημονίου 2 των προηγούμενων κυβερνήσεων Παπανδρέου και Παπαδήμου, με άρον άρον προώθηση ιδιωτικοποιήσεων, νέων περικοπών, ύψους τουλάχιστον 11,5 δισ. ευρώ, μηδενισμό του πρωτογενούς ελλείμματος εντός του 2012 και δημιουργία πλεονάσματος το 2013-2015. Πρόκειται για δομικά λάθος πολιτική, που αποδέχτηκε η προηγούμενη κυβέρνηση και συνεχίζει η σημερινή, με την απόρριψη της προσαρμογής των δαπανών ή των εσόδων ως ποσοστού του ΑΕΠ. Αν γινόταν αυτό, η ύφεση θα ήταν μέρος της δημοσιονομικής διαχείρισης, θα λαμβανόταν δηλαδή υπόψη. Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι πλέον η κυβέρνηση έχει εναποθέσει, με δική της ευθύνη, τη διάσωση της χώρας σε σειρά εξωγενών παραγόντων –διεθνών, οικονομικών– που δεν μπορεί να ελέγξει. Για να διασωθεί η χώρα, χρειάζεται ο ακριβώς αντίθετος σχεδιασμός από αυτόν των τελευταίων κυβερνήσεων. Εναλλακτικές πολιτικές υπάρχουν. Εκείνο που λείπει είναι η πολιτική βούληση εφαρμογής τους.
Τα χρέη των μεν, πλούτος των δε
Με ποιες συμμαχίες στην Ε.Ε. ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να επιδιώξει την ανατροπή της «συνταγής»; Το κόμμα σας έχει επικαλεστεί τις κυβερνήσεις Ραχόι και Μόντι, που δεν έχουν καμία ιδεολογική συγγένεια με το χώρο σας και καμία κοινή θέση…
Ξέρετε, ο πιο σίγουρος κοινός παρονομαστής είναι η σύμπτωση των συμφερόντων των Ευρωπαίων πολιτών στη βάση προγραμμάτων και προτάσεων, και όχι καταστροφικών εμμονών. Και στη συγκεκριμένη συγκυρία τα συμφέροντα της χώρας μας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας αντιστρατεύονται εκείνα των πλεονασματικών χωρών, με τα περιορισμένα χρέη, της Γερμανίας, της Φινλανδίας, της Ολλανδίας, της Αυστρίας. Τα χρέη των μεν συνιστούν τον πλούτο των δε. Αυτή είναι η νέα διαχωριστική γραμμή. Στην κατεύθυνση αυτού του κοινού μετώπου θα έπρεπε να κινηθεί μια κυβέρνηση που δεν θα είχε υιοθετήσει, για παράδειγμα, την πατρότητα του μνημονιακού προγράμματος, όπως έκανε ο κ. Σαμαράς, με την επιστολή του προς τους εταίρους.
Ποια είναι η εκτίμησή σας για τις πολιτικές εξελίξεις; Θα μακροημερεύσει αυτή η κυβέρνηση;
Η τρόικα εσωτερικού εξαπάτησε δύο φορές τον ελληνικό λαό: προεκλογικά και μετεκλογικά. Προεκλογικά, όταν και τα τρία κόμματα εισήγαγαν στο λεξιλόγιό τους, λόγω της πίεσης των πολιτών, την «επαναδιαπραγμάτευση». Μετεκλογικά, όταν δεσμεύτηκαν, π.χ., να μην υπάρξουν οριζόντιες περικοπές ή κι άλλες μειώσεις μισθών και συντάξεων. Πλέον όλα αυτά μετατράπηκαν στο «να πάρουμε μια ανάσα» του κ. Σαμαρά στην «Bild» και στα αφάνταστα επώδυνα μέτρα που έρχονται. Mια κυβέρνηση δεν πέφτει επειδή θα το πει ένα κόμμα. Μια κυβέρνηση καταρρέει υπό το βάρος των λαθών της.
Προκάλεσε έκπληξη σε κάποιους η συνάντηση του κ. Τσίπρα με τον Σιμόν Πέρες. Έχει αλλάξει κάτι στην προσέγγισή σας όσον αφορά τις διεθνείς σχέσεις;
Είναι αστειότητα να υποστηρίζει κανείς ότι αρκεί μια συνάντηση αρχηγού κράτους με τον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης για να αλλάξουν οι θέσεις του κόμματος στη διεθνή πολιτική. Όπως είπα και σε πρόσφατη συνέντευξή μου, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ διαθέτει όργανα που επεξεργάζονται συλλογικά τις θέσεις του. Όλα τα άλλα απέχουν από την πραγματικότητα και συνιστούν σενάρια επιστημονικής φαντασίας.
Επιστροφή στη δραχμή σημαίνει σε κάθε περίπτωση εθνική καταστροφή και φτώχεια χωρίς προηγούμενο ή εξαρτάται; Και από τι;
Η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα δεν αποτελεί λύση. Αντιθέτως, θα σηματοδοτήσει νομισματικούς πολέμους. Επαναλαμβάνω ότι το μείζον είναι η αλλαγή υποδείγματος σε Ελλάδα και Ευρώπη. Το πρόβλημά μας δεν είναι το ευρώ, αλλά η νομισματική πολιτική που ασκείται. Η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης έχει αποδειχτεί καταστροφική.
Καταγγείλατε τον κ. Γιούνκερ επειδή δεν δέχτηκε να συναντηθεί με τον κ. Τσίπρα. Ωστόσο, όταν ο επικεφαλής του Eurogroup δεν συνομιλεί καν με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αυτό δεν σας οδηγεί σε σκέψεις σχετικά με το πώς θα αποκαταστήσετε κώδικα επικοινωνίας με τους εταίρους;
Θεσμικά δρώντας, ο κ. Γιούνκερ ήταν υποχρεωμένος να συναντηθεί με τον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η επιλογή συνομιλητή σε αυτό το επίπεδο συνιστά παραβίαση του πρωτοκόλλου. Δυστυχώς, σύμφωνα με τα όσα διαβάζω στον Τύπο, χωρίς να μπορώ να τα επαληθεύσω, στην εξέλιξη αυτή φαίνεται να συνέβαλε η ελληνική κυβέρνηση. Δεύτερον, η εξέλιξη αυτή δείχνει και το φόβο που διακατέχει τους ανώτατους Ευρωπαίους αξιωματούχους έναντι του διαφορετικού λόγου. Από τις φιλόξενες στήλες σας θα ήθελα να τους στείλω ένα μήνυμα: η πολιτική τους δεν καταστρέφει μόνο την ελληνική κοινωνία, αλλά ξηλώνει συνολικά το ευρώ και καταδικάζει το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Σήμερα έχουν την πολυτέλεια να επιλέγουν συνομιλητή. Αύριο δεν θα μπορούν να επιλέξουν λαούς…