Συνέντευξη της Ρένας Δούρου στο Tvxs.gr και τον Βασίλη Κωστούλα, 7 Νοεμβρίου 2012
“Βρισκόμαστε σε σαφή αναντιστοιχία κοινωνικής και κοινοβουλευτικής νομιμοποίησης. Οι 179 βουλευτές έγιναν 153 μέσα σε τέσσερις μήνες», υπογραμμίζει η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ρένα Δούρου υποστηρίζοντας το αίτημα διεξαγωγής πρόωρων εκλογών. Χαρακτηρίζει τα νέα μέτρα «ταφόπλακα της κοινωνίας για τις επόμενες δεκαετίες» και αξιώνει την καταψήφιση του πακέτου ως κίνηση πατριωτικού καθήκοντος. «Ποτέ δεν υποστηρίξαμε ότι διαθέτουμε κάποιο μαγικό ραβδάκι”, απαντά στο δημοφιλές ερώτημα των ημερών αν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος να κυβερνήσει.
Τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, τα οποία δεν διστάζουν να αναγνωρίζουν ότι η ασκούμενη πολιτική εκτός από επώδυνη είναι και αδιέξοδη, προσάπτουν στο ΣΥΡΙΖΑ ότι ασκεί ανέξοδη κριτική υπό το πρίσμα ότι δεν διαθέτει εναλλακτική πρόταση.
Τα κόμματα που απαρτίζουν την τρικομματική κυβέρνηση αναγνωρίζουν μεν ότι τα μέτρα είναι επώδυνα ωστόσο ισχυρίζονται ότι αποτελούν μονόδρομο. Λένε ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική, ότι αν δεν εφαρμοστεί η συγκεκριμένη πολιτική δραστικής λιτότητας, η χώρα θα καταστραφεί, θα εξοβελιστεί από το ευρώ και άλλα εξίσου καταστροφολογικά. Πρόκειται για αντιστροφή της πραγματικότητας. Και τούτο γιατί είναι ακριβώς η εφαρμογή των υφεσιακών μέτρων που επιβάλλει η κυβέρνηση, αυτή που οδηγεί την οικονομία σε βαθύτερη κρίση, με ένα χρέος που κάθε άλλο παρά βιώσιμο γίνεται και μια ανεργία που καλπάζει. Με άλλα λόγια, η κατάρρευση της οικονομίας και της κοινωνίας μας δεν οφείλεται στο γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, ασκεί ανέξοδη κριτική, αλλά έχει να κάνει με την πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης που επιβάλλει η κυβέρνηση, αγνοώντας μάλιστα όλους τους αναλυτές, και όχι μόνο αριστερούς, που τεκμηριωμένα εξηγούν ότι με την πολιτική αυτή η ανάπτυξη απομακρύνεται ενώ διογκώνονται όλα τα υφεσιακά φαινόμενα! Γιαυτό λοιπόν, μπροστά στο πολιτικό αδιέξοδο, όπου μια υπό κατάρρευση κυβέρνηση επιδιώκει να ακυρώσει το μέλλον μιας ολόκληρης κοινωνίας, ο ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ αποφάσισε να ζητήσει εκλογές, διεκδικώντας την εφαρμογή μιας διαφορετικής πολιτικής. Για να μπει τέλος στην εξαθλίωση του λαού προς όφελος των τραπεζών. Να ανοίξει ένα παράθυρο ελπίδας για την ανοικοδόμηση του τόπου.
Τι μεσολάβησε και ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά πλέον εκλογές; Μέχρι πρότινος αποφεύγατε να διατυπώσετε το συγκεκριμένο αίτημα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ προτάσσει την ανάγκη αλλαγής ήθους στην άσκηση της πολιτικής. Εδώ και σαράντα λοιπόν χρόνια, λειτουργούσε, με τη συστηματική επίκληση εκλογών, ένα είδος αντιπολιτευτικής «γυμναστικής» που καταρράκωνε τον κοινοβουλευτισμό. Σήμερα όμως βρισκόμαστε σε σαφή αναντιστοιχία κοινωνικής και κοινοβουλευτικής νομιμοποίησης – οι 179 βουλευτές έγιναν 153 μέσα σε τέσσερις μήνες. Η τρικομματική κυβέρνηση παραπαίει. Το θέμα είναι να μην συμπαρασύρει στην πτώση της και την ήδη σκληρά δοκιμαζόμενη κοινωνία.
Το νομοσχέδιο του ενός άρθρου που συμπυκνώνει τρία μνημόνια, αποτελεί την ταφόπλακα της κοινωνίας για τις επόμενες δεκαετίες. Η κυβέρνηση προχωρά στην επιβολή της ανάλγητης λιτότητας αγνοώντας το Ελεγκτικό Συνέδριο, που έκρινε αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του προϋπολογισμού και του Μεσοπρόθεσμου. Προχωρά εν γνώσει της σε ένα οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό έγκλημα. Και το μόνο που μπορεί να τη σταματήσει είναι η βούληση των πολιτών. Η βούληση του λαού και όχι οι εκκλήσεις για κάλπες από τα τηλεπαράθυρα! Εμείς στον ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ ξέρουμε ότι τον κ. Παπανδρέου τον έδιωξαν οι διαμαρτυρίες των αγανακτισμένων στις πλατείες. Τον κ. Παπαδήμο τον έδιωξε η λαϊκή αντίδραση. Όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τις κάλπες!
Μία πιθανή κυβέρνηση με πυρήνα το ΣΥΡΙΖΑ θα αρνηθεί το Μνημόνιο. Και μετά τι; Στελέχη του σημερινού κυβερνητικού συνασπισμού διαμηνύουν χαρακτηριστικά ότι αν δεν καταβληθεί άμεσα η επόμενη δανειακή δόση, τότε η χώρα «μπαίνει σε άλλες εξελίξεις».
Η κυβέρνηση είναι αναξιόπιστη και τη διαψεύδουν τα γεγονότα. Σύμφωνα με το πρακτορείο Ρώυτερς, δεν είναι διόλου σίγουρο ότι το Γιούρογκρουπ της 12ης Νοεμβρίου θα αποφασίσει την εκταμίευση της περιβόητης δόσης των 31.5 δις ευρώ, η οποία κατά 90% θα πάει στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ που μίλησε στο πρακτορείο «η Αθήνα είναι ικανή να καλύψει τις χρηματοδοτικές υποχρεώσεις της, χωρίς πρόσθετη οικονομική ενίσχυση, μέχρι και τα τέλη Νοέμβρη, ίσως δε ακόμη και τις αρχές Δεκέμβρη»…
Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η κυβέρνηση Σαμαρά δεν θέλει και δεν μπορεί να διαπραγματευθεί σοβαρά. Η δική μας προσέγγιση είναι στον αντίποδα της μνημονιακής λογικής. Και στη βάση αυτή απορρίπτουμε το μνημόνιο και επαναδιαπραγματευόμαστε τη δανειακή σύμβαση. Και σε όποιον λέει ότι «αυτό δεν γίνεται», υπενθυμίζω ότι καμία σύμβαση δεν μπορεί να είναι υπεράνω των θεσμών της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, δηλαδή της βούλησης ενός λαού.
Η επιθυμία του ΣΥΡΙΖΑ για το αποτέλεσμα της επικείμενης ψηφοφορίας είναι γνωστή. Ποια είναι ωστόσο η προσωπική σας εκτίμηση αναφορικά με την τελική έκβαση της διαδικασίας; Κατ’ επέκταση, πόσο πιθανό είναι το περιβόητο «ατύχημα»;
Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ έχει επανειλημμένα καλέσει τους βουλευτές της τρικομματικής κυβέρνησης να ψηφίσουν πέρα από την κομματική πειθαρχία, στη βάση του συμφέροντος της πατρίδας και της Δημοκρατίας. Και αυτό το συμφέρον επιτάσσει την καταψήφιση των μέτρων. Το δίλημμα είναι σαφές: μνημόνιο ή σωτηρία της κοινωνίας και της Δημοκρατίας. Δηλαδή το πατριωτικό και δημοκρατικό καθήκον σήμερα όλων των βουλευτών, ανεξαρτήτως ιδεολογικής τοποθέτησης, είναι η καταψήφιση των υφεσιακών μέτρων που σκοτώνουν την κοινωνία μας. Το πατριωτικό και δημοκρατικό καθήκον είναι να απορρίψουν την αποικιοκρατική λογική που εκφράζουν τα μέτρα αυτά. Είναι να αρθούν πάνω από την κομματική πειθαρχία, και με ένα «όχι» να πουν «ναι» στην ελπίδα. Να απορρίψουν τον εκβιασμό, που υπονοεί το ενδεχόμενο «ατυχήματος», και να ανοίξουν το δρόμο σε εξελίξεις που θα αντιστρέψουν τη σημερινή πορεία καταστροφής. Ελπίζουμε ότι βουλευτές θα ευθυγραμμιστούν, όχι με τις κομματικές ηγεσίες τους, αλλά με τη σωτηρία της κοινωνίας.
Σας ικανοποιεί πολιτικά η επιλογή της ΔΗΜΑΡ να μην εγκρίνει τα εργασιακά μέτρα; Πού εκτιμάτε ότι οφείλεται η συγκεκριμένη απόφαση του κόμματος;
Η επιλογή της ΔΗΜΑΡ αποτελεί μια «τρίπλα» της τελευταίας στιγμής, προκειμένου να κρατήσει και την πίττα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο. Ωστόσο, η ηγεσία της ΔΗΜΑΡ δεν μπορεί να αποφύγει τις ευθύνες της απέναντι στους πολίτες και την κοινωνία. Γιατί δεν μπορεί να υπερβεί τη βασική αντίφαση: θέλει να παραμείνει σε μια κυβέρνηση, όπως επανειλημμένως έχει πει ο Φώτης Κουβέλης, υπηρετώντας μια πολιτική, βασικό τμήμα της οποίας, δηλαδή το ξεθεμελίωμα των εργασιακών δικαιωμάτων, δεν υποστηρίζει! Αν η ΔΗΜΑΡ εννοούσε πράγματι τα όσα υποστηρίζει για τα εργασιακά, θα καταψήφιζε στο σύνολό τους τα μέτρα. Άλλωστε ο εκπρόσωπος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Τζέρι Ράις ήταν σαφής: οι αλλαγές στα εργασιακά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της συμφωνίας Ελλάδας και τρόικας, δεν τις ζητάει μόνο το ΔΝΤ!
Ο τέως επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος αξιώνει την εκπόνηση ενός σχεδίου Β το οποίο θα αφορά στο ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Ιδίως από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικεί μία δυναμική διαπραγμάτευση απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους, θεωρείτε ότι χρειάζεται η χώρα ένα τέτοιο σχέδιο;
Καταρχήν χρειαζόμαστε ένα plan A προκειμένου να αντιμετωπίσουμε σε μια διαφορετική βάση από τη σημερινή, τη διαπραγμάτευση με τους ευρωπαίους εταίρους μας. Εμείς κινούμαστε σε λογική στον αντίποδα του μνημονίου. Θεωρούμε λοιπόν ότι, αφού απορρίψουμε το μνημόνιο, η δημοσιονομική σταθεροποίηση θα προκύψει από αύξηση των δημοσίων εσόδων και σταθεροποίηση των δημοσίων δαπανών, σε ευρωπαϊκά επίπεδα, της τάξης δηλαδή από 42% ως 44% του ΑΕΠ. Αυτός είναι ο στόχος μας για εξισορρόπηση του συστήματος, εξισορρόπηση απαραίτητη για την επιστροφή της ανάπτυξης. Οποιαδήποτε περικοπή, όπως γίνεται σήμερα, επιδεινώνει την ύφεση. Δεύτερον, επειδή γίνεται λόγος εκ μέρους της κυβέρνησης περί ανταγωνιστικότητας, εμείς θα την αντιμετωπίσουμε, όχι με περικοπές μισθών αλλά με τον εκσυγχρονισμό του κράτους, την ανασυγκρότηση των αναπτυξιακών θεσμών, με πολιτικές απασχόλησης που δεν επικεντρώνονται στον δημόσιο τομέα και με την κινητοποίηση της ιδιωτικής οικονομίας σε ένα διαφορετικό πλαίσιο επιχειρηματικότητας από το σημερινό, όπου κυριαρχούν οι κρατικοδίαιτοι και διαπλεκόμενοι επιχειρηματίες. Από ‘κει και πέρα, ο ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ, ως υπεύθυνη πολιτική δύναμη, επεξεργάζεται σειρά σεναρίων ανάλογα με τις εξελίξεις, καθώς έχουμε συνείδηση ότι βιώνουμε μια πανευρωπαϊκή κρίση, με πολλές και αστάθμητες παραμέτρους.
Ανεξάρτητα από την όποια αρχική πρόθεση και την όποια μετέπειτα ερμηνεία της δήλωσης Λαφαζάνη, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος να κυβερνήσει;
Ποτέ στον ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ δεν υποστηρίξαμε ότι διαθέτουμε κάποιο μαγικό ραβδάκι για τη διέξοδο από την κρίση. Ούτε είπαμε ότι τα πράγματα είναι εύκολα. Ίσα – ίσα ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας, ο Αλέξης Τσίπρας από το βήμα της ΔΕΘ, ως επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δεν έκανε παροχολογίες, όπως γινόταν μέχρι σήμερα από όλους τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης. Αντιθέτως, παρουσίασε ένα εμπεριστατωμένο οικονομικό πρόγραμμα ανασυγκρότησης της οικονομίας της χώρας με έμφαση στη δημόσια και κοινωνική επιχειρηματικότητα. Τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Αλλά οι ώρες ευθύνης επιβάλλουν να αναλάβουμε τις πρωτοβουλίες εκείνες που θα φέρουν τη χώρα ξανά στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι με όρους ισοτιμίας και αξιοπρέπειας. Παίρνουμε τη σκυτάλη από τις γενιές της Αντίστασης, του 114, του Πολυτεχνείου, σε μια κρίσιμη συγκυρία και δηλώνουμε παρόντες στις μάχες που έρχονται. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι χαμένες είναι μόνο οι μάχες που δεν δίνονται… Αυτό ακριβώς είναι και το νόημα των εκλογών που ζήτησε την Κυριακή ο Αλέξης Τσίπρας: μαζί με το λαό να βάλουμε τέλος στην καταβαράθρωση της χώρας από το τρίτο μνημόνιο.
Με ποιους όρους θεωρείτε ότι οφείλει να διεκπεραιωθεί η μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα, πλέον με ευρύτερη σύνθεση και απήχηση; Είναι σε εξέλιξη μία σχετική συζήτηση στο εσωτερικό του συνασπισμού, η οποία λαμβάνει και διαστάσεις πολιτικής αντιπαράθεσης, αναφορικά με το πόσο ριζοσπαστικός θα πρέπει να είναι ο νέος πολιτικός φορέας.
Έχουμε, εδώ και λίγο καιρό, ξεκινήσει την πορεία μας προς τον λαό, και ο κόσμος αγκαλιάζει ανεπιφύλακτα αυτό το εγχείρημα. Άνθρωποι, ανεξαρτήτως ηλικίας, από όλους τους κομματικούς χώρους, άνθρωποι που είχαν απομακρυνθεί από την πολιτική, στρέφονται σήμερα προς τον ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ ως την τελευταία ελπίδα για να σταθεί ξανά στα πόδια της η χώρα, μέσα από αριστερή εναλλακτική κυβερνητική πρόταση. Το σχέδιο διακήρυξης θέτει εμφατικά το ερώτημα του σοσιαλισμού στον 21ο αιώνα, ένα ερώτημα περισσότερο επίκαιρο από ποτέ ενώ πλέον στον ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ αποκρυσταλλώνονται όλες οι αποχρώσεις της Αριστεράς. Πρόκειται δηλαδή για μια δυναμική διαδικασία σε εξέλιξη. Το σίγουρο είναι ότι μέσα από αυτήν, ο νέος φορέας θα αποτελέσει ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τη συγκρότηση ενός πλειοψηφικού ρεύματος στην κοινωνία κατά του καταστροφικού μνημονίου, κατά του φασισμού και υπέρ ενός νέου, σοσιαλιστικού μοντέλου, που θα οικοδομήσουμε με και για το λαό. Η Ιστορία του «σύντομου 20ού αιώνα» μας έχει κάνει σοφότερους. Ερχόμαστε από μακριά, από τους αντιφασιστικούς αγώνες, από το αντιδικτατορικό κίνημα, από την ΕΔΑ, από το Πολυτεχνείο, έχουμε διαποτιστεί από το κίνημα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και τα κινήματα των πλατειών, και πηγαίνουμε μακριά.
Ποια είναι σήμερα η σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με τα κοινωνικά κινήματα;
Η σχέση μας με όλα αυτά τα κινήματα, στις πλατείες, το «Καταλάβετε τη Γουώλ Στρητ», σε Ευρώπη και ΗΠΑ, είναι γονιδιακή και διαδραστική. Βρισκόμαστε σε έναν διαρκή διάλογο, σε μια συνεχή ανταλλαγή προτάσεων και εμπειριών. Τα κινήματα αυτά, η δράση τους, ήλθαν να διαψεύσουν εκείνους που ψευδώς ισχυρίζονταν ότι τέτοιου είδους αντιδράσεις είναι πεπερασμένες, αναποτελεσματικές. Αντιθέτως. Εμείς θεωρούμε ότι ακριβώς αυτά τα κινήματα αναδεικνύουν, πέραν των άλλων, και το μείζον ζήτημα της Δημοκρατίας – ένα κρίσιμο θέμα για το ίδιο το μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, όπως υπογραμμίζει συστηματικά ένας από τους τελευταίους μεγάλους ευρωπαίους φιλοσόφους, ο Γιούργκεν Χάμπερμας. Γιατί δεν είναι τυχαίο ότι απανταχού, οι κυβερνήσεις, στην προσπάθειά τους να επιβάλλουν τα μέτρα λιτότητας, καταφεύγουν στην αστυνομική βία. Το είδαμε στην Ιταλία, στην Ισπανία. Το βλέπουμε στη χώρα μας σε κάθε μεγάλη διαδήλωση κατά των μνημονίων… Όταν τελειώνουν τα επιχειρήματα υπέρ της λιτότητας, τότε πίπτει ράβδος… Και δακρυγόνα. Φέρνοντας στο προσκήνιο το σκοτεινότερο πρόσωπο ενός καπιταλισμού που αναδιπλώνεται στη βία, αδυνατώντας να απαντήσει στην κρίση…
