Της Ρένας Δούρου, ΕΘΝΟΣ, 13 Δεκεμβρίου 2012
Πλέον οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες, το χάσμα μεταξύ των πολύ πλούσιων και εκείνων που βλέπουν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, τείνουν να πάρουν εφιαλτικές διαστάσεις.
Γιατί δεν σαρώνονται μόνο οι μισθοί και οι συντάξεις, ούτε επιδεινώνονται οι συνθήκες εργασίας θυμίζοντας όλο και περισσότερο την εποχή του Καρόλου Ντίκενς: αποσαθρώνονται κοινωνικές, εργασιακές κατακτήσεις των τελευταίων πενήντα ετών – κατακτήσεις που ναι μεν δεν είχαν εξαλείψει τις οικονομικές διαφορές, αλλά είχαν αναβαθμίσει τις συνθήκες ζωής των πολλών και δημιουργούσαν προσδοκίες καλύτερου μέλλοντος στη νέα γενιά.
Η τελευταία έκθεση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας του ΟΗΕ σχετικά με τους μισθούς και την ανάπτυξη είναι αποκαλυπτική. «Το χάσμα μεταξύ της αύξησης των μισθών και της ανάπτυξης της παραγωγικότητας της εργασίας βαθαίνει, η διαφορά μεταξύ όσων κερδίζουν τα περισσότερα κι εκείνων που κερδίζουν τα λιγότερα διευρύνεται.
Και το φαινόμενο της μείωσης των μισθών για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας δεν είναι σημερινό. Σύμφωνα με τον Οργανισμό για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη, το ποσοστό της εργασίας στο εθνικό εισόδημα πέφτει από τη δεκαετία του 1990 στις 26 από τις 30 χώρες που καλύπτει. Τα δε στοιχεία του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας δείχνουν ότι η απόσταση μεταξύ του 10% εκείνων που κερδίζουν τα περισσότερα και του 10% εκείνων που κερδίζουν τα λιγότερα αυξήθηκε, από το 1995, σε 23 από 31 χώρες…
Το καμπανάκι του κινδύνου το έχουν ήδη κρούσει διανοητές όπως ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ σχετικά με το 1% των σούπερ πλούσιων Αμερικανών ή ο Τόνι Τζαντ, που στο βιβλίο του «Τα δεινά που μαστίζουν τη χώρα» (εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2012) παρατηρεί ότι ο καπιταλισμός είναι ο χειρότερος εχθρός του εαυτού του, αλλά και το κίνημα «Καταλάβετε», που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ για να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο.
Είναι φανερό ότι η τάση αυτή, που αφορά βεβαίως και την Ευρώπη, δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η πορεία πρέπει να αναστραφεί έστω κι αν, παράδειγμα, η καγκελάριος Μέρκελ θέλει να κερδίσει τις εκλογές του ερχόμενου Σεπτεμβρίου. Πλέον βρισκόμαστε στην άκρη του γκρεμού. Η ρήξη με το μοντέλο της κυριαρχίας του 1% δεν είναι επιλογή. Αλλά νομοτέλεια.
