Της Ρένας Δούρου, Έθνος, 27 Δεκεμβρίου 2012
Η επιστροφή των ανισοτήτων παγκοσμίως αλλά ιδιαίτερα στις αναπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης και, κυρίως, σε εκείνη των ΗΠΑ, είναι, σύμφωνα με εκθέσεις οργανισμών που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν «φιλοαριστεροί», ένα χαρακτηριστικό που θα επικαθορίσει τις εξελίξεις. Πλέον η διαπίστωση ότι οι φτωχοί έγιναν και γίνονται φτωχότεροι και οι πολύ πλούσιοι, πολύ πλουσιότεροι, είναι τετριμμένη.
Ορισμένοι μάλιστα αναλυτές, όπως ο Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ, προτείνουν να δίδεται πλέον περισσότερη προσοχή στο 0.01%, και όχι στο 1%, καθώς οι υπερ-πλούσιοι είναι αυτοί που μέσα από τη συγκέντρωση εισοδήματος, διαστρεβλώνουν τα δεδομένα, δημιουργώντας ευθραυστότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που με τη σειρά της, πλήττει τους πάντες – κυρίως δε στις ΗΠΑ.
Και τούτη η επιστροφή των ανισοτήτων δεν συνιστά αποτέλεσμα κάποιου είδους? φυσικού φαινομένου, αλλά έχει έναν σαφή ταξικό χαρακτήρα. Η ταξικότητα αυτή, προς μεγάλη απογοήτευση όλων όσοι επί χρόνια επιχειρούσαν να θεωρητικοποιήσουν την εξαφάνισή της, αποτυπώνεται ανάγλυφα στις εκθέσεις διεθνών οργανισμών, όπως της UNICEF.
Φέτος τον Μάιο λοιπόν, στην έκθεσή της η UNICEF περιέγραφε τον κατάλογο των αγαθών που όταν λείψουν διαμορφώνουν τον Δείκτη Παιδικής Αποστέρησης. Δηλαδή: τρία γεύματα την ημέρα, εξωσχολικά βιβλία, εξοπλισμό υπαίθριας αναψυχής (ποδήλατο), τακτικές ψυχαγωγικές δραστηριότητες, παιχνίδια, ένα ήσυχο μέρος για μελέτη, σύνδεση στο Διαδίκτυο, μερικά καινούργια ρούχα κ.ά. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς μάντης για να αντιληφθεί ότι όλο και περισσότερα παιδιά παγκοσμίως εντάσσονται σε αυτόν τον δείκτη. Και ότι όλο και περισσότερα υφίστανται τις αρνητικές συνέπειες των αυξανόμενων ανισοτήτων. Και ότι επίσης όλο και περισσότερα παιδιά στην Ελλάδα στερούνται όλων ή των περισσότερων από τις προϋποθέσεις του καταλόγου… Αρα; Παραίτηση;
Αντιθέτως. Διαπίστωση της επικαιρότητας, πρώτον, των αναλύσεων του Μαρξ περί των ταξικών συγκρούσεων ως κινητήριων μοχλών της κοινωνικής αλλαγής και, δεύτερον, της προτροπής του Γκάντι: «να γίνετε η αλλαγή την οποία επιθυμείτε».
Σήμερα η αλλαγή είναι η πίστη ότι τα προτάγματα των αγορών μπορούν να υποχωρήσουν στην πολιτική βούληση. Οπως ο πρόεδρος Ρούσβελτ με το New Deal, που αγνοώντας τις «συνταγές» περί περικοπών των δημοσίων δαπανών, τράβηξε τον αντίθετο δρόμο. Και βγήκε νικητής. Μαζί με την κοινωνία.
