Συνέντευξη της Ρένας Δούρου στο “TALK” και τον Γιάννη Καρακασίδη, TVNEA, 21 Ιανουαρίου 2012
Χωρίς αμφιβολία, η εύστοχη και ουσιώδης παρατηρητικότητα, η αστείρευτη πυγμή, οι καίριες και καινοτόμες ιδέες και η ακεραιότητα της προσωπικότητας αποτελούν τα εχέγγυα για την ύπαρξη ενός πολιτικού προσώπου στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Η σημερινή μου καλεσμένη φαντάζει ως η βουλευτής που συγκεντρώνει όλες τις παραπάνω προδιαγραφές. Αδύνατον; Απόφοιτος της Παιδαγωγικής Σχολής, ορκισμένη αριστερή ψυχή και με προσεγμένες, αποκρυσταλλωμένες, πολιτικές απόψεις, κατορθώνει να αφήσει το προσωπικό της στίγμα, ανάμεσα στα έδρανα της ελληνικής Βουλής. Μια γυναίκα που δε φοβήθηκε ποτέ να διατυπώσει ξεκάθαρα τις πεποιθήσεις της, ακόμη κι όταν κάποιοι προσπάθησαν να την αποσιωπήσουν. Η Ρένα Δούρου, καλεσμένη στο “Talk” αυτής της εβδομάδας, μιλά για τις πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, το μισθό που λαμβάνει, αλλά και για τα μελλούμενα του 2013.
Κυρία Δούρου, γνωρίζουμε πως η τεταμένη κατάσταση της Ελλάδας δεν επιδέχεται πρόχειρους χειρισμούς. Οφείλοντας, λοιπόν, να θέσουμε σε εφαρμογή την επανεκκίνηση της πολιτικοοικονομικής της μηχανής, από πού, κατά τη γνώμη σας, θα πρέπει να ξεκινήσουμε;
Ρένα Δούρου: Με δεδομένη την χρεοκοπία τόσο του πολιτικού, όσο και του οικονομικού μας συστήματος, το οποίο ίδρυσαν και διαχειρίστηκαν, προς ίδιον όφελος, επί σχεδόν σαράντα χρόνια, ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία, στον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ πιστεύουμε, ότι η καλύτερη αφετηρία είναι εκείνη των ριζικών τομών με το παρελθόν. Των ριζικών αλλαγών. Γιατί είναι πλέον φανερό στους πάντες, εντός κι εκτός Ελλάδας, ότι δεν μπορούμε να πορευόμαστε «σαν άλλοτε». Η σημερινή κρίση, πέραν των αιτίων που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια, λόγω της επιβολής της πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης μέσω της δραστικής λιτότητας, έχει και βαθύτερα δομικά αίτια, που σχετίζονται με τη στρεβλή οικοδόμηση της οικονομίας μας. Παράλληλα, λοιπόν, με την αντιμετώπιση της μνημονιακής πολιτικής, οφείλουμε να «θεραπεύσουμε» και τις χρόνιες παθογένειες, όπως π.χ. τις πελατειακές σχέσεις, την ενδημική διαφθορά, κ.α., με στόχο τη θεμελίωση ενός νέου παραδείγματος για την οικονομία. Ενός νέου παραγωγικού προτύπου, όπου θα συνυπάρχουν δημόσιο και υγιής ιδιωτικός τομέας. Όπου οι ιδιωτικοποιήσεις δεν θα θεωρούνται μέσο ανάπτυξης και όπου η δημόσια περιουσία θα προστατευθεί και θα χρησιμεύσει για αναπτυξιακές συμπράξεις με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς του εξωτερικού. Όπου οι δημόσιες επιχειρήσεις και οι οργανισμοί θα λειτουργούν στη βάση της διαφάνειας και της δημόσιας λογοδοσίας, με κοινωνική και οικολογική ευθύνη. Και πολλά άλλα, τα οποία όμως χρειάζονται ανάλογη πολιτική βούληση την οποία δεν διαθέτουν οι δυνάμεις που μας έφεραν στη σημερινή χρεοκοπία, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ.
Τι σηματοδοτούν, κατά τη γνώμη σας, οι τελευταίες εξελίξεις με τη “λίστα Λαγκάρντ” και με την παραπομπή σε Προανακριτική Επιτροπή μόνο του πρώην Υπουργού Οικονομικών, κ. Παπακωνσταντίνου;
Ρένα Δούρου: Η συζήτηση στη Βουλή για την παραπομπή των κ. Παπακωνσταντίνου, Βενιζέλου, Παπαδήμου, Παπανδρέου, ήταν εξόχως αποκαλυπτική των πραγματικών προθέσεων της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Προθέσεις που είχαν αποκλειστικό σκοπό την παραμονή της στην εξουσία μέσω της συγκάλυψης ενός καραμπινάτου σκανδάλου. Πλέον η κυβερνητική πλειοψηφία έχει στο ντουλάπι της τον σκελετό της συγκάλυψης του σκανδάλου του κ. Βενιζέλου. Ο οποίος με τη σειρά του, έχει καταστεί όμηρος του κ. Σαμαρά, υπό την ανοχή του κ. Κουβέλη. Το θέαμα του κ. Σαμαρά, ο οποίος, όπως και ο κ. Κουβέλης, απέφυγε να πάρει το λόγο κατά τη συζήτηση στη Βουλή, και πήγε στην αίθουσα μόνο και μόνο για να ρίξει έναν φάκελο, και όχι και τους τέσσερις – μην τηρώντας δηλαδή καν τα προσχήματα – για την παραπομπή του πολιτικά νεκρού κ. Παπακωνσταντίνου, δείχνει την ηθική κατάπτωση, πέραν όλων των άλλων, στην οποία έχει περιέλθει αυτή η κυβέρνηση.
Αν έπρεπε για οποιονδήποτε λόγο να “θυσιάσετε” την πολιτική σας καριέρα και τη βουλευτική σας έδρα για το καλό της χώρας, θα το κάνατε; Πώς σχολιάζετε την προ μηνών δήλωση του κυρίου Λαφαζάνη, πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι έτοιμος να κυβερνήσει την Ελλάδα;
Ρένα Δούρου: Στον ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ η ανάμειξή μας με την πολιτική δεν αποτελεί καριέρα, αλλά βαθιά ριζωμένη πεποίθηση ότι μόνον με τους συλλογικούς αγώνες, μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Οι βουλευτικές έδρες δεν είναι παρά εργαλεία, μεταξύ άλλων, για τη συλλογική αυτή δράση. Δεν αποτελούν αυτοσκοπό, αλλά μέσο. Κανείς μας λοιπόν δεν είναι αγκιστρωμένος σε αυτές. Σε ό,τι αφορά στη γνωστή δήλωση του συντρόφου Παναγιώτη, νομίζω ότι και ο ίδιος έχει δώσει εξηγήσεις και τα πράγματα έχουν ξεκαθαρίσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ ήταν και είναι πανέτοιμος να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες, όταν οι πολίτες το αποφασίσουν, στο πλαίσιο μιας αριστερής κυβέρνησης συνεργασίας. Όλα τα άλλα είναι κακοσκηνοθετημένη προπαγάνδα που δεν πείθει ούτε τους εμπνευστές της!
Θα βλέπατε ποτέ τον εαυτό σας στη θέση της προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ; Νιώθετε πως θα είχατε τις προσωπικές και ηγετικές ικανότητες για να το πετύχετε;
Ρένα Δούρου: Η στράτευσή μας στον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δεν γίνεται, όπως ήδη ανέφερα, στη βάση κάποιου σχεδίου προσωπικής καριέρας, αλλά με την επιδίωξη της προσφοράς στο συλλογικό αγώνα, για να αλλάξουν τα πράγματα στην πατρίδα μας. Η αναζήτηση ηγετικών θέσεων είναι κάτι έξω από την νοοτροπία μας – σας θυμίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δεν είναι αρχηγικό κόμμα, όπως το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ. Δεν αναζητούμε «οφίτσια» ή προεδρικούς θώκους, ούτε εγώ ούτε άλλα στελέχη, που μετρούν πολλές δεκαετίες κομματικής ένταξης και αποτελεσματικής παρέμβασης. Κινητήριος μοχλός για την παρέμβαση αυτή δεν ήταν ποτέ η αναζήτηση της αρχηγικής θέσης. Μην αναζητείτε δελφίνους στην Αριστερά. Αυτή είναι και η θεμελιακή διαφορά μας από τα αρχηγικά κόμματα, όπου τα εσωκομματικά αξιώματα γίνονται αυτοσκοπός και οδηγούν στην αναπαραγωγή κομματικής νομενκλατούρας.
Τηλεόραση παρακολουθείτε; Το θερμό επεισόδιο στην εκπομπή του κυρίου Παπαδάκη πώς το θυμάστε σήμερα, έπειτα από επτά μήνες;
Ρένα Δούρου: Λόγω των πολλών, κοινοβουλευτικών και κομματικών υποχρεώσεων, δεν έχω χρόνο για να παρακολουθώ τηλεόραση. Αλλά πρέπει να σας πω ότι και να είχα, δεν θα τον κατανάλωνα στην παρακολούθησή της προτιμώ το ραδιόφωνο και το διαδίκτυο για την ενημέρωση και, όταν το επιτρέπει ο χρόνος, μια ταινία στο DVD ή στον κινηματογράφο. Αναφορικά με την επεισοδιακή εκπομπή του κ. Παπαδάκη, πρέπει να σας πω ότι λειτούργησε καταλυτικά. Με την έννοια ότι εκατομμύρια τηλεθεατές είχαν τη δυνατότητα να δουν τη Χρυσή Αυγή εν δράσει! Η βιαιότητα που υφίστανται δεκάδες ανυπεράσπιστοι άνθρωποι στις σκοτεινές γωνιές των δρόμων, ήλθε στο φως της δημοσιότητας: αποκαλύφθηκε η υποκρισία περί των “καλών παιδιών” που δήθεν “βοηθούν ηλικιωμένους”, κ.α. Η νεοναζιστική οργάνωση, που πλέον βρίσκεται στη Βουλή, αποτελεί σήμερα την πιο ανησυχητική έκφραση της χρεοκοπίας ενός ολόκληρου πολιτικού συστήματος. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να αντιμετωπιστεί – όχι με συνθήματα, αλλά με πράξεις που να αναδεικνύουν τον συστημικό και άκρως επικίνδυνο χαρακτήρα της.
Παίρνοντας αφορμή από τον τίτλο του βιβλίου, το οποίο είχατε γράψει πριν 5 χρόνια, “Η απόλαυση του εθνικισμού”, πόσο “πατριώτισσα” αισθάνεστε;
Ρένα Δούρου: Σε αντίθεση με άλλους πολιτικούς χώρους, εμείς στην Αριστερά ουδέποτε έχουμε την τάση να αμφισβητούμε ή να μειώνουμε τον πατριωτισμό όσων δεν συμμερίζονται τις δικές μας απόψεις. Η σχέση του καθενός με την πατρίδα είναι κάτι που δεν προσφέρεται για αυτοπροβολή και κομπασμό. Ή για μείωση εκείνων που είναι στην άλλη μεριά των συνόρων. Η έννοια της πατρίδας δεν είναι για εμάς δόρυ ή ασπίδα, αλλά μία συγκεκριμένη αντίληψη του “συνανήκειν”, μιας κοινότητας εμπειριών, κοινών παραδόσεων, ενός κοινού περιγράμματος για το μέλλον της κοινωνίας μας, μέσα σε ένα
παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον με ποικίλες επιρροές.
Αίσθηση προκαλεί το γεγονός πως, στην ορκωμοσία της Βουλής, σχεδόν κανένας πολιτικός της Αριστεράς δεν ορκίζεται. Ποια είναι η σχέση σας με τη θρησκεία; Είσαστε πιστή ή ανήκετε στη χορεία εκείνων που αμφισβητούν τη σημασία της;
Ρένα Δούρου: Κατ’ αρχήν, μια μικρή διόρθωση: ορισμένοι βουλευτές μας ορκίστηκαν θρησκευτικά και αυτό δείχνει το σεβασμό μας προς το θρησκευτικό συναίσθημα. Το γεγονός, λοιπόν, του πλήρους σεβασμού του
θρησκευτικού συναισθήματος από την Αριστερά και κατά την ορκωμοσία στη Βουλή, δε νομίζω ότι προκαλεί. Και μια παρένθεση: θεωρούμε ότι το ζήτημα της πίστης ανήκει στη σφαίρα του ιδιωτικού και ότι η όποια δημοσιοποίηση συνήθως γίνεται για ψηφοθηρικούς σκοπούς. Επίσης, πιστεύουμε ότι η έναρξη της κοινοβουλευτικής περιόδου δεν θα έπρεπε να γίνεται με τη θρησκευτική ορκωμοσία, που μας φέρνει κοντά σε θεοκρατικά καθεστώτα. Είμαστε υπέρ του χωρισμού εκκλησίας και κράτους – κάτι που θα μπορούσε να αρχίσει από τη Βουλή. Να προσθέσω δε ότι στο ζήτημα αυτό, δηλαδή της ανάγκης χωρισμού εκκλησίας και κράτους, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δεν είναι μόνος του: πλέον υπάρχουν φωτισμένοι ιεράρχες που αντιλαμβάνονται ότι αυτό το ενδεχόμενο θα είναι προς όφελος και της εκκλησίας και του κράτους.
Ως απόφοιτος Παιδαγωγικής Σχολής, ποια είναι η άποψή σας για το μέλλον της ελληνικής Παιδείας, ενός από τους κρισιμότερους τομείς της χώρας;
Ρένα Δούρου: “Παιδεία, ο παρίας του κράτους” ήταν ο τίτλος ενός σημαντικού έργου της Ρόζας Ιμβριώτη, το 1963 και δυστυχώς σήμερα, μισό αιώνα αργότερα, τα πράγματα όχι μόνο δεν έχουν αλλάξει, αλλά, ελέω μνημονιακών πολιτικών, επιδεινώνονται κιόλας. Και όμως! Η παιδεία, μαζί με την έρευνα, αποτελούν τα δύο πεδία που κρίνουν – ειδικά σήμερα – το μέλλον μιας χώρας. Λόγος πολύς γίνεται για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας μέσα από τη συρρίκνωση μισθών και συντάξεων, όπως επιτάσσει η Τρόικα και σπεύδει να εκτελέσει πιστά η Τρόικα εσωτερικού. Και κανείς τους δεν αντιλαμβάνεται αυτό που εφαρμόζουν σοβαρά κράτη, ότι δηλαδή και η ανταγωνιστικότητα μιας χώρας κρίνεται από τις επενδύσεις που κάνει στην παιδεία και την έρευνα. Αντιθέτως, σήμερα στη χώρα μας, αυτά θεωρούνται “πολυτέλειες” και ως τέτοιες περικόπτονται. Με τραγικές συνέπειες, γιατί έτσι ουσιαστικά υπονομεύεται το μέλλον της πατρίδας μας, δρομολογείται η οιονεί υποδούλωσή της. Εξαναγκάζεται να είναι για πάντα μια αποικία χρέους, κατά τα πρότυπα που είχαν επιβάλλει Βρετανοί και Πορτογάλοι στην Κίνα, μετά από τους δύο πολέμους του Οπίου. Ένας εξανδραποδισμένος λαός, χωρίς παιδεία, είναι ευκολότερα έρμαιο των δανειστών του.
Οι “αιματηρές” περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και τα ειδικά μισθολόγια φάνηκε πως ήταν προτεραιότητα της κυβέρνησης, στο πλαίσιο των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, γεγονός που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Εσείς, ως βουλευτής, δεχθήκατε μείωση μισθού;
Ρένα Δούρου: Η προτεραιότητα της κυβέρνησης ήταν να εφαρμοστεί πιστά το πρόγραμμα των δανειστών, προκειμένου αυτοί να διασφαλίσουν ότι θα εισπράξουν τα χρήματά τους, αδιαφορώντας πλήρως για το θέμα της ανάπτυξης, η οποία δεν είναι κάτι που μπορεί να υλοποιηθεί κατά παραγγελία. Σε ό,τι αφορά στους βουλευτές, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δίνουν το 60% του μισθού τους για τη στήριξη κοινωνικών πρωτοβουλιών, όπως κοινωνικά παντοπωλεία, ιατρεία, κ.α. Δεν θεωρούμε, βέβαια, ότι αυτό μπορεί να υποκαταστήσει την επί τόπου δουλειά, τους κοινωνικούς αγώνες.
Ποια πρόβλεψη θα κάνατε σήμερα για το πολιτικοοικονομικό μέλλον της Ελλάδας; Θα υπάρξει η αναμενόμενη ανάπτυξη μέσα στο 2013 ή μήπως πρόκειται για μια δυσκολότερη χρονιά;
Ρένα Δούρου: Όσο συνεχίζεται η λάθος συνταγή, τόσο τα αποτελέσματα θα συνεχίσουν να είναι καταστροφικά, όπως είναι σήμερα, που βρισκόμαστε στον πέμπτο συνεχή χρόνο ύφεσης, χωρίς το χρέος να έχει γίνει βιώσιμο και με την ανεργία να καλπάζει. Όπως παρατήρησα προηγουμένως, η ανάπτυξη δεν υλοποιείται με την επίκληση της λέξης, χρειάζεται να μπει τέλος στη λάθος πολιτική. Και να υπάρξει ριζικός αναπροσανατολισμός της. Διαφορετικά, και το 2013 θα είναι μια χρονιά εξαθλίωσης της κοινωνίας.
Ως μέλος της πολιτικής ζωής της χώρας, ποια θα ήταν η ευχή που θα κάνατε για το 2013;
Ρένα Δούρου: Έχω σκεφθεί πολλές φορές τη δύναμη ή και τη χρησιμότητα ακόμη των ευχών, ειδικά τούτες τις ημέρες. Μακάρι, λοιπόν, μια θετική σκέψη να μπορούσε να συμβάλλει στην αλλαγή των πραγμάτων. Μακάρι η χρονιά που έρχεται να έβαζε τέλος σε όλα τα εφιαλτικά που ζούμε τα τελευταία χρόνια. Να έδινε, δηλαδή, ελπίδα και κουράγιο σε αντίσταση σε μια ισοπεδωτική πολιτική και πραγματικότητα. Γιατί δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι με απλές ευχές δεν αλλάζει τίποτε. Πόσο μάλλον, όταν αυτά που υφιστάμεθα δεν αποτελούν φυσικά φαινόμενα, αλλά προϊόντα συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών. Είθε, λοιπόν, το 2013 να είναι η χρονιά εκείνη κατά την οποία οι πολίτες θα δείξουν την έξοδο στη σημερινή κυβέρνηση, γιατί όσο αυτή παραμένει στην εξουσία, τόσο μεγαλύτερη είναι η ζημιά στην κοινωνία. Ας κάνουμε τη χρονιά αυτή ορόσημο αλλαγής και ελπίδας. Ας δείξουμε ότι δεν υπάρχουν νομοτέλειες, παρά μόνο συγκεκριμένες πολιτικές λιτότητας, που μπορούν να ανατραπούν! Προς όφελος των πολιτών και της κοινωνίας.
