Συνέντευξη της Ρένας Δούρου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον Π. Παναγιώτου, 28 Ιανουαρίου 2012
Η Ρένα Δούρου μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την επίσκεψη Αλ.Τσίπρα στις ΗΠΑ, την εξωτερική πολιτική, την ΑΟΖ και την πολιτική Ομπάμα
Τι είπε ο Αλέξης Τσίπρας στους Αμερικανούς; Τι σημαίνει «συνέχεια» και «συνέπεια» στην εξωτερική πολιτική για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Ποια θα είναι η θέση του ΣΥΡΙΖΑ αν ο Μάθιου Νίμιτς προσκομίσει νέα πρόταση για την ονομασία της πΓΔΜ; Το σχέδιο Ανάν ήταν «χαμένη ευκαιρία» για το Κυπριακό; Γιατί παρουσιάζει ενδιαφέρον η πολιτική Ομπάμα; Πώς θα αναμορφωθεί η Ευρώπη; Στα πιο πάνω ερωτήματα απαντά η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, Ρένα Δούρου, αρμόδια για θέματα εξωτερικής πολιτικής, η οποία μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αποτιμά τα αποτελέσματα της επίσκεψης του κ. Τσίπρα στις ΗΠΑ.
Ποια θεωρείτε τα σημαντικότερα στοιχεία της επίσκεψης αντιπροσωπείας του ΣΥΡΙΖΑ στις ΗΠΑ -στην οποία συμμετείχατε-, με επικεφαλής τον πρόεδρό του, Αλέξη Τσίπρα;
«Ο στόχος αυτού του σύντομου αλλά μεστού, σε αριθμό και ποιότητα συναντήσεων, ταξιδιού ήταν διπλός: πρώτον, η κατάθεση, χωρίς διαμεσολάβηση των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ για την κρίση που δεν είναι απλά ελληνική αλλά ευρωπαϊκή, με παγκόσμιο αντίκτυπο και, δεύτερον, αλλά εξίσου σημαντικό, η «αποδαιμονοποίηση» του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε τη συστηματική προσπάθεια κύκλων ποικίλων και διαπλεκόμενων συμφερόντων να παρουσιαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ ως μια ανεύθυνη, στην καλύτερη περίπτωση, επικίνδυνη, στη χειρότερη, πολιτική δύναμη, που πρεσβεύει, για παράδειγμα αντιευρωπαϊκή πολιτική.
Εμείς επαναλάβαμε σε όλους τους συνομιλητές μας σε Ουάσινγκτον και Νέα Υόρκη ότι η πολιτική εκείνη που βυθίζει την ελληνική κοινωνία στην εξαθλίωση και απειλεί με διάλυση την Ευρωζώνη, είναι ακριβώς η σημερινή πολιτική σκληρής και αδιέξοδης λιτότητας που εφαρμόζει η σημερινή, τρικομματική κυβέρνηση. Πρόκειται για πολιτική που οδηγεί σε μη βιώσιμο χρέος και καθιστά εσαεί την πατρίδα μας αποικία χρέους… Είναι κοινή η εκτίμηση ότι και οι δύο στόχοι μας επιτεύχθηκαν. Ξεκαθαρίσαμε τις όποιες ανακριβείς απόψεις υπήρχαν για τη φυσιογνωμία και το περιεχόμενο των θέσεών μας. Ήταν ένα απολύτως εποικοδομητικό ταξίδι – και, πιστέψτε με, αυτό δεν είναι σχήμα λόγου».
Όταν μιλάτε για «συνέχεια» και «συνέπεια» στην εξωτερική πολιτική, σημαίνει ότι θα ακολουθήσετε την ίδια φιλοσοφία που διέπει μέχρι σήμερα τους χειρισμούς των εθνικών θεμάτων;
«Το να υπάρχει συνέχεια και συνέπεια στην εξωτερική πολιτική είναι εκ των ουκ άνευ. Δεν κομίζουμε γλαύκας, καθώς αυτή είναι η κρατούσα πρακτική στις σοβαρές χώρες. Και έτσι θα έπρεπε να συμβαίνει και στη χώρα μας. Και τούτο γιατί ο στόχος δεν πρέπει να είναι η ικανοποίηση κάποιων κομματικών προτεραιοτήτων, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα με το μικροκομματικό συμφέρον να επικρατεί των συμφερόντων της πατρίδας. Στόχος πρέπει να είναι ακριβώς η προώθηση αυτών, ειδικά δε σήμερα, που η συγκυρία είναι περίπλοκη, κρύβοντας απειλές όσο και ευκαιρίες.
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, δεν επέδειξαν τη δέουσα σοβαρότητα στην εξωτερική πολιτική. Το αντίθετο. Η μικροπολιτική επικρατούσε της μακράς πνοής πολιτικής, η ελαφρότητα της σοβαρής ανάλυσης, και ούτω καθεξής.
Τούτων δοθέντων, πιστεύουμε ότι η εξωτερική πολιτική της χώρας πρέπει να είναι ανεξάρτητη, πολυεπίπεδη, φιλειρηνική και θα λαμβάνει υπόψη της τα νέα δεδομένα, όπως για παράδειγμα τη νέα διαχωριστική γραμμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ πλεονασματικών και ελλειμματικών χωρών, μεταξύ Βορρά και Νότου. Πάνω σε αυτές τις διακρίσεις οφείλουμε να κτίσουμε την πολιτική μας που οφείλει να εξαπλώνεται σε ένα ευρύ φάσμα – ας μη ξεχνάμε τις εξελίξεις στη νοτιοανατολική Μεσόγειο αλλά και την ευρύτερη γειτονιά μας, τη Μέση Ανατολή. Για τον σκοπό αυτό οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, όπως την οικονομική διπλωματία».
Πώς κρίνετε τις επιλογές της κυβέρνησης Ομπάμα στη διεθνή σκηνή και ειδικότερα σε ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος;
«Καταρχήν, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πάντα στόχος του εκάστοτε προέδρου των ΗΠΑ, όπως όλων των μεγάλων δυνάμεων, είναι η προώθηση των συμφερόντων της χώρας του. Σήμερα, ο πρόεδρος Ομπάμα, πιεζόμενος και από την δύσκολη οικονομική κατάσταση των ΗΠΑ, επιχειρεί μια «απόσυρση» από δύο θέατρα πολέμου, από το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Τούτο δεν σημαίνει υποχώρηση στη βούληση ελέγχου του διεθνούς σκηνικού. Μόνο που σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει λόγω του ανταγωνισμού της Κίνας, της Ρωσίας, της Βραζιλίας, των άλλων αναδυόμενων χωρών. Το παιχνίδι στη διεθνή σκακιέρα είναι πια πιο ανοικτό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον καθορισμό των συμφερόντων. Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος, νομίζω ότι η στάση της Ουάσινγκτον έναντι της ευρωπαϊκής κρίσης παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, γιατί βρίσκεται στον αντίποδα της προσέγγισης του Βερολίνου».
Αν ο Μάθιου Νίμιτς προσκομίσει μια νέα πρόταση με σύνθετη ονομασία και με ασάφεια στο γεωγραφικό προσδιορισμό, επιδιώκοντας η πρότασή του να βρίσκεται στα πλαίσια των ίσων αποστάσεων, ο ΣΥΡΙΖΑ θα την στηρίξει για να επιλυθεί οριστικά και όσο γίνεται πιο δίκαια -όπως εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές εδώ στις ΗΠΑ- το πρόβλημα του ονόματος;
«Ακούστε, η δίκαιη λύση στο θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ δεν έχει να κάνει με ίσες αποστάσεις. Η πάγια θέση που υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ για το θέμα είναι η ότι η μόνη αμοιβαία αποδεκτή λύση στο πλαίσιο ΟΗΕ πρέπει να είναι εκείνη της σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις (erga omnes). Πρόκειται για μια λύση συμφέρουσα και για τους δύο λαούς, τους οποίους, ειρήσθω εν παρόδω, δεν εξυπηρετούν οι κάθε είδους αλυτρωτισμοί. Και αναφέρομαι κυρίως στην πλευρά της πΓΔΜ όπου ορισμένοι κυβερνητικοί κύκλοι εξακολουθούν να παίζουν με τη φωτιά του αλυτρωτισμού».
Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει η διαδικασία για αξιοποίηση της ελληνικής ΑΟΖ. Αν μια μέρα σχηματίσετε κυβέρνηση, ποια θα είναι η πολιτική σας γι’ αυτό το θέμα;
«Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, Αλέξης Τσίπρας, αναφέρθηκε και στο θέμα αυτό, κατά τη συνάντηση που είχαμε με τον βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Έρικ Ρούμπιν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, την Τετάρτη, 23 Ιανουαρίου, τονίζοντας ότι η αξιοποίηση της ΑΟΖ συνιστά κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας μας, σύμφωνα με το δίκαιο της Θάλασσας που υιοθέτησε ο ΟΗΕ το 1982 και επικύρωσε η χώρα μας το 1995. Παράλληλα, τονίσαμε στους συνομιλητές μας ότι αυτή η αξιοποίηση πρέπει να γίνει προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας χωρίς να τίθεται θέμα «συμψηφισμού» με το χρέος της χώρας. Κι ένα τελευταίο σημείο κ. Παναγιώτου, που θεωρώ εξόχως σημαντικό: το θέμα της ΑΟΖ είναι πάρα πολύ σημαντικό για να γίνεται αντικείμενο επικοινωνιακών χειρισμών στα τηλεπαράθυρα ή θυσία σε μικροπολιτικά συμφέροντα της συγκυρίας».
Εννέα σχεδόν χρόνια μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν από τον Κυπριακό Ελληνισμό, θεωρείτε ότι ήταν μια σοφή απόφαση ή ήταν μια από τις λεγόμενες «χαμένες ευκαιρίες» στο Κυπριακό;
«Λέγεται ότι κάθε νέο σχέδιο του ΟΗΕ για την επίλυση του κυπριακού είναι χειρότερο από το προηγούμενο, με αποτέλεσμα η υπόθεση να έχει βαλτώσει. Όπως και να είναι, το σχέδιο ‘Αναν ήταν ένα σχέδιο με θετικά και αρνητικά, και το οποίο σίγουρα έχρηζε πολλών βελτιώσεων. Η απόρριψή του σηματοδότησε μια αλλαγή πλεύσης της διεθνούς κοινότητας έναντι του κυπριακού και τούτο προκαλεί επιπλέον δυσκολίες στη σημερινή του επίλυση. Ωστόσο, πρέπει να βλέπουμε μπροστά, στη βάση των νέων δεδομένων. Η ένταξη στην ΕΕ δημιουργεί δυνατότητες άσκησης μεγαλύτερων πιέσεων προς την τουρκοκυπριακή πλευρά και την Τουρκία προκειμένου να μπει τέλος στην συνεχιζόμενη παράνομη κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού και να υπάρξει δίκαιη, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, επίλυση του Κυπριακού. Το αίτημα για την επανένωση του νησιού στο πλαίσιο μιας δικοινοτικής – διζωνικής ομοσπονδίας με μια ιθαγένεια, μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα, παραμένει επιτακτικά επίκαιρο».
Στην ομιλία σας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης χρησιμοποιήσατε τη φράση του Μπαλιμπάρ, η Ευρώπη ή «θα αναμορφωθεί και θα ανασχεδιαστεί με ριζοσπαστικό τρόπο, ή απλώς θα σβήσει». Το ερώτημα είναι πώς; Με την «πάλη των τάξεων» ή με την «ειρηνική συνύπαρξή» τους;
«Μόνο αν η ευρωπαϊκή υπόθεση γίνει υπόθεση των κοινωνιών, θα ξαναβρεί τη ζωτικότητα και την αναζωογονητική προοπτική, που σήμερα έχει απολέσει, με ευθύνη των ηγεσιών της. Πρόκειται για ηγεσίες σαφώς κατώτερες των περιστάσεων που καλείται να αντιμετωπίσει το ευρωπαϊκό εγχείρημα, που, ας μη ξεχνάμε, στόχο είχε την αλληλεγγύη και την ανάπτυξη. Δύο αξίες τις οποίες απεμπολούν συνειδητά σήμερα οι πολιτικές της λιτότητας και των μνημονίων, υπονομεύοντας το ίδιο το μέλλον της ευρωπαϊκής ιδέας. Γιατί σήμερα η Ευρώπη πεθαίνει. Η ιδέα μιας Ευρώπης δημοκρατικής, αλληλέγγυας και ευημερούσας θυσιάζεται στο βωμό του μονεταριστικού δόγματος της κ. Μέρκελ και των οπαδών της, μεταξύ τους και του κ. Σαμαρά».
