Της Ζέζας Ζήκου, Καθημερινή, 11 Απριλίου 2013
Χωρίς διαγραφή του επαχθούς χρέους μιας χώρας, δεν επιτυγχάνεται οικονομικό θαύμα όπως συνέβη στη μεταπολεμική Γερμανία. Η «σεισάχθεια», την οποία εξασφάλισε η Γερμανία με τη Συμφωνία του Λονδίνου, την 27η Φεβρουαρίου 1953, της προσέφερε κάτι σπάνιο στην Ευρώπη του 20ού αιώνα: τη διαγραφή στο ήμισυ των προπολεμικών και μεταπολεμικών χρεών της. Κατά τη Γερμανίδα ιστορικό Ούρσουλα Ρόμπεκ-Γιασίνσκι του Πανεπιστημίου της Στουτγκάρδης, η Γερμανία με τη Συμφωνία του Λονδίνου έθεσε τα θεμέλια του λεγόμενου οικονομικού της θαύματος. Αυτήν την άποψη τη συμμερίζομαι κι εγώ, και την έχω ήδη διατυπώσει.
Κάτι παρόμοιο οραματίζεται ο Αλέξης Τσίπρας. Στην προχθεσινή -ομολογουμένως σπουδαίας σημασίας συνέντευξή του στον Αλέξη Παπαχελά στους «Νέους Φακέλους για την τηλεόραση του ΣΚΑΪ- ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επισήμανε ότι «βρισκόμαστε σε μια ιστορική στιγμή και ότι διακυβεύεται ο πυρήνας λαϊκής κυριαρχίας και η ανεξαρτησία της χώρας. Ή θα έχουμε μια χώρα αποικία χρέους για τις επόμενες γενιές ή τώρα πρέπει να πάρουμε αποφάσεις και το λέω με πλήρη ευθύνη και επίγνωση της δυσκολίας». Ο κ. Τσίπρας άφησε να εννοηθεί ότι θα διαπραγματευθεί μια παρόμοια συμφωνία όπως αυτή που εξασφάλισε η Γερμανία με τη Συμφωνία του Λονδίνου, την 27η Φεβρουαρίου 1953, και άφησε ανοιχτό το θέμα παγώματος αποπληρωμής του χρέους όσο η οικονομία θα βρίσκεται σε ύφεση.
Αναφερόμενος στην κυβέρνηση Σαμαρά, την κατηγόρησε ότι δεν αντιλαμβάνεται την ανάγκη να αποκτήσει στρατηγική διαπραγμάτευσης και ζήτησε από τον πρωθυπουργό να παγώσει τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα «οι οποίες μας οδηγούν από ήττα σε ήττα και να ξεκινήσει αύριο το πρωί περιοδεία σε όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου». Ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε πεπεισμένος ότι οι Γερμανοί «έχουν ήδη ετοιμάσει το σενάριο της επαναδιαπραγμάτευσης και της αντιμετώπισης μιας πιθανής κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα».
Ερωτηθείς δε, εάν έχει υπολογίσει το ρίσκο και αν υπάρχει ο κίνδυνος να πάμε στη δραχμή, απάντησε καταφατικά. Οπως εξήγησε «υπάρχει ο κίνδυνος αυτός διότι στο τέλος της μέρας δύο εκδοχές μπορεί να υπάρξουν. Ή να υποχωρήσει η Γερμανία, και αυτό θα είναι μια νίκη όχι μόνο για τον ελληνικό λαό αλλά για όλους τους λαούς του Νότου, ή να προχωρήσει σε επιλογές διάλυσης της Ευρωζώνης ή κατακερματισμού της Ευρωζώνης σε δύο ταχύτητες ή σε σενάρια τα οποία εν πάση περιπτώσει δεν είναι σήμερα και τόσο εύκολο να τα εξηγήσουμε με βάση τη λογική».
Ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι «το ευρώ δεν είναι βιώσιμο αν μια χώρα όπως η Ελλάδα, που έστω και μικρή αλλά είναι το 3% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, φύγει από αυτό», ενώ «θα καταρρεύσει άμεσα αν αυτό συμβεί και για μια χώρα όπως η Ιταλία, που είναι 8 φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα. Ισχυρίζομαι, λοιπόν, ότι ο κυρίαρχος εκβιασμός από την πλευρά των φίλων μας των Γερμανών μπορεί να αντιστραφεί». Με ψυχραιμία, αυτοπεποίθηση και λεκτικό ρεαλισμό, ο Αλέξης Τσίπρας έδειξε να βαδίζει προς την εξουσία! Εχει ενδιαφέρον…
Οντως, η χώρα μας, την οποία ένας Ευρωπαίος τραπεζίτης μού την ονομάτισε «ινδικό χοιρίδιο της Ευρώπης» -η χώρα επί της οποίας η Μέρκελ έχει δοκιμάσει συνταγές χρεοκοπίας, «ελεγχόμενης» ή «επιλεκτικής» ή «συντεταγμένης» για να τεστάρει τις αντοχές της Ευρωζώνης- εξακολουθεί να βρίσκεται στο εργαστήριο άνομων πειραμάτων. Αλλά η χώρα αυτή έχει ουσιαστικά χρεοκοπήσει.
Προφανώς, η οικονομική ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα λαών που έπεσαν το βράδυ στο κρεβάτι πλημμυρισμένοι από την ευφορία μιας απατηλής ευημερίας και ξύπνησαν το πρωί στη «φυλακή του χρέους». Ενας λαός μπορεί να βρεθεί σε μια τέτοια φυλακή ύστερα από έναν οικονομικό πόλεμο, μια μαζική επίθεση κερδοσκοπίας ή μια αποτυχία μεγαλεπήβολων προγραμμάτων. Και τότε το κράτος έχει μονάχα δύο επιλογές: είτε θα αφήσει τους δανειστές να επιβάλουν τη βούλησή τους είτε θα αναζητήσει τρόπους να ελαφρύνει το βάρος του χρέους ώστε να ανακάμψει η παραγωγική μηχανή της οικονομίας.
Οι περίοδοι μετά τους δύο παγκόσμιους πολέμους προσφέρουν τα δύο μεγάλα ιστορικά παραδείγματα της σωστής αλλά και της λανθασμένης διαχείρισης του επαχθούς χρέους. Το 1919, στη συνδιάσκεψη των Βερσαλλιών, επικράτησε η λογική των δανειστών και έτσι υπονομεύτηκε η μεταπολεμική ανάκαμψη στην Ευρώπη. Η Βρετανία και η Γαλλία ήθελαν να κάνουν τη Γερμανία να ματώσει προκειμένου να πληρώσει τα τεράστια πολεμικά χρέη τους προς τους τραπεζίτες.
Αντίθετα, χάρη σε αυτήν την εμπειρία, το σύστημα που προέκυψε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έδωσε έμφαση στην οικονομική ανάκαμψη τόσο των νικητών όσο και των ηττημένων.
