Της Ρένας Δούρου, Έθνος, 2 Μαΐου 2013
Η κρίση σαρώνει τις κοινωνίες στην Ευρώπη. Παρά τις ομολογίες πίστεως της κ. Μέρκελ και των κκ Σαμαρά, Ραχόι και λοιπών, περί της ορθότητας του δόγματος της λιτότητας, η κρίση πλήττει σκληρά το κομμάτι εκείνο από το οποίο εξαρτάται το μέλλον της Ευρώπης: τους νέους.
Τα γεγονότα είναι ξεροκέφαλα. Τα ανταγωνίζονται όμως οι ευρωπαϊκές ηγεσίες, που εμμένουν στη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία. Από τη σύγκρουση αυτή χαμένες είναι οι κοινωνίες: : το χρέος αυξάνεται, το ευρωπαϊκό ΑΕΠ μειώνεται, φτώχεια, ανεργία εξαπλώνονται…
Τα τελευταία στοιχεία είναι καταπέλτης: τον Μάρτιο φέτος η ανεργία στην ΕΖ ανήλθε σε 12.1% και στην ΕΕ σε 10.9%. Στους νέους τα ποσοστά είναι αντιστοίχως: 24% (δηλαδή 5.690.000 άνεργοι νέοι) και 23.5% (3.599.000). Στις δε χώρες των οποίων οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν, με ή χωρίς μνημόνια, πολιτικές λιτότητας, τα ποσοστά της ανεργίας των νέων είναι εφιαλτικά: στη χώρα μας 59.1%, στην Ισπανία 55.9%, στην Ιταλία 38.4% και στην Πορτογαλία 38.3%. Παράλληλα επιτείνεται το φαινόμενο της μακροχρόνιας ανεργίας. Την ίδια στιγμή στις ΗΠΑ η ανεργία ανέρχεται σε 7.6% και στην Ιαπωνία 4.3%. Και βέβαια δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο χώρες, που κάθε άλλο παρά πρότυπα μπορούν να θεωρηθούν λόγω των μεγάλων δομικών τους προβλημάτων, εφαρμόζουν ωστόσο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και οι κεντρικές τους τράπεζες παίζουν το ρόλο τους. Εκείνον ακριβώς που αρνείται, υπό την πίεση του Βερολίνου, να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Δύο παρατηρήσεις και μία διαπίστωση:
Πρώτον, ότι η Γηραιά ήπειρος είναι «γηραιά» όνομα και πράγμα. «Γερνάει» γιατί χάνει την ικανότητα ανανέωσής της. Περιθωριοποιεί τους νέους της, στερώντας τους το δικαίωμα της εργασίας, της γνώσης, της ζωής. Ο συνδυασμός της μεγάλης ανεργίας των νέων και του φαινομένου των NEETs, των 14 εκατομμυρίων νέων δηλαδή ηλικίας από 15 ως 29 ετών, που δεν εργάζονται, δεν εκπαιδεύονται και δεν καταρτίζονται (youth not in employment, education or training) είναι καταστροφικός.
Δεύτερον, τα περί «λιτότητας και ανάπτυξης» είναι φληναφήματα. Ή συνειδητά ψεύδη. Π.χ. Ραχόι και Σαμαράς λίγο πριν από τη δημοσιοποίηση των νέων στοιχείων, έκαναν λόγο για… φρενάρισμα της ανεργίας… Η ανάπτυξη, οι δημόσιες επενδύσεις, η διαγραφή μεγάλου μέρους των χρεών, είναι τα μόνα μέσα καταπολέμησης της ανεργίας. Σε συνδυασμό με ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο.
Ωστόσο το μόνο συμβόλαιο που φαίνεται να έχουν υπογράψει οι ευρωπαϊκές ελίτ θυμίζει τον Φάουστ: έχουν ξεπουλήσει την ψυχή μιας ηπείρου, λίκνου ανατροπών και κοινωνικών προτύπων για τους πολλούς, στο βωμό μιας ευημερίας των ολίγων… Το τέλος θα είναι άραγε εξίσου τραγικό;
