Της Ρένας Δούρου, Δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη Αυγή, 16 Ιουνίου 2013
Το Left Forum που διοργανώθηκε στη Νέα Υόρκη, από τις 7 ώς τις 9 Ιουνίου, και στο οποίο μετείχε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, αποτελεί ίσως το πιο σημαντικό σημείο συνάντησης και ανταλλαγής απόψεων μεταξύ διαφορετικών ρευμάτων σκέψης της σύγχρονης, προοδευτικής αριστερής διανόησης εντός και εκτός ΗΠΑ.
Φέτος η κύρια θεματική του είχε να κάνει με τον επείγοντα χαρακτήρα της άμεσης κινητοποίησης απέναντι σε δύο συνδυασμένες απειλές κατά της ανθρωπότητας. Μιας καλπάζουσας οικολογικής καταστροφής και μιας ραγδαία αναπτυσσόμενης οικονομικής κρίσης, που συντρίβουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ο πλανήτης υπερθερμαίνεται, οι πάγοι λιώνουν με πολύ γρηγορότερους από τους προβλεπόμενους ρυθμούς, το επίπεδο των θαλασσών αυξάνεται, πληθαίνουν οι ξηρασίες, ενώ πολλά φυσικά είδη τελούν υπό εξαφάνιση. Δεν πρόκειται όμως για φυσικά φαινόμενα, αλλά για «εξαναγκασμένες» καταστάσεις, καταστάσεις που δημιουργήθηκαν από αυτό που ο καθηγητής Βάλερσταϊν χαρακτήρισε ως «καρκίνο»: δηλαδή τον σημερινό τρόπο καπιταλιστικής ανάπτυξης, που εξαντλεί, χωρίς να αναπληρώνει, τους φυσικούς πόρους. Την ίδια στιγμή, η χειρότερη οικονομική κρίση πλήττει ακριβώς εκείνους που ευθύνονται λιγότερο γι’ αυτήν: τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, τους νέους, τις γυναίκες, τους μετανάστες. Η ανεργία βαίνει αυξανόμενη υπονομεύοντας το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων, τα εισοδήματα καταβαραθρώνονται λόγω των απανταχού πολιτικών λιτότητας – ακριβώς δηλαδή ό,τι βιώνει σήμερα η ελληνική κοινωνία.
Οι προβληματισμοί που τέθηκαν στα πάνω από 350 πάνελ, με συμμετοχή περίπου 1.000 ομιλητών και χιλιάδων ακροατών, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης όχι για κάποιο απώτερο μέλλον, αλλά για την άμεση αντιμετώπιση θεμάτων που σήμερα η κρίση θέτει επιτακτικά, όπως, για παράδειγμα, τη σχέση Αριστεράς και κινημάτων, τον ρόλο του κράτους, κ.ά.
Σε αυτό το πλαίσιο, έχει μεγάλη σημασία να παρατηρήσει κανείς τη σημασία που αντικειμενικά λαμβάνει το (μοναδικό, όπως υπογραμμίστηκε από όλους) εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, αριστερού κόμματος στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα. Με άλλα λόγια, στο πλαίσιο του διεθνούς Αριστερού Φόρουμ, τα βλέμματα και το ενδιαφέρον όλων ήσαν στραμμένα στη δράση του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ: ενδιαφέρον που υπερβαίνει τα σύνορα της Ελλάδας, αλλά κι εκείνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενδεικτικό του μεγάλου αυτού ενδιαφέροντος, το γεγονός ότι οι αίθουσες όπου συζητιόνταν ελληνικού περιεχομένου θέματα (για τα κινήματα, την Αριστερά, τον ΣΥΡΙΖΑ) ήσαν κατάμεστες, ενώ σημαντικοί διανοητές (Βάλερσταϊν, Αρόνοβιτς, Πάνιτς κ.ά.) όχι μόνο έκαναν ιδιαίτερες αναφορές στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά έθεταν και τα ζητήματα με τα οποία θα βρεθεί αντιμέτωπος σε περίπτωση ανάληψης εξουσίας – κάτι, όπως όλοι συμφώνησαν, απαραίτητο προκειμένου «να αλλάξουν τα πράγματα». Υψηλές προσδοκίες σε συνδυασμό με ειλικρινές ενδιαφέρον για ένα «μοναδικό γεγονός σε εξέλιξη στην Ελλάδα».
Tι είπαν για τον ΣΥΡΙΖΑ Πάνιτς, Αρόνοβιτς, Βαλερστάιν
Για παράδειγμα, ο Λήο Πάνιτς με τον Στάνλεϊ Αρόνοβιτς, που μετείχαν στο πάνελ με τίτλο «Θεωρία του κράτους και ο πρακτικός του προσανατολισμός», έθεσαν το θέμα της αντιμετώπισης και της διαχείρισης από τον ΣΥΡΙΖΑ του κρατικού μηχανισμού. «Ο ΣΥΡΙΖΑ, που είναι μόνος σήμερα στον κόσμο” τόνισε ο Λήο Πάνιτς “θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα κράτος που εξαρτάται από τη σώρευση του κεφαλαίου και άρα θα πρέπει να αλλάξει τον κρατικό μηχανισμό, όχι όμως με πελατειακό τρόπο. Και μετά να προχωρήσει στην αλλαγή των λειτουργιών του κράτους προκειμένου οι πολίτες να καταλάβουν τη συλλογική δράση, τη συλλογική λήψη των αποφάσεων». «Ο μεγάλος κίνδυνος” συνέχισε ο ίδιος, “είναι, στη διαδικασία ανοικοδόμησης του κράτους, ο ΣΥΡΙΖΑ να αποκοπεί από τη βάση του, από τα κινήματα».
Στον ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκε και ο Ιμάνουελ Βάλερσταϊν. Στη διάρκεια συζήτησης μαζί του σχετικά με το μέλλον του καπιταλισμού (ο οποίος βρίσκεται «σε τελικό στάδιο», αφού επί 500 χρόνια εξάντλησε χωρίς να μπορεί να αναπληρώσει τους φυσικούς πόρους), παρατήρησε ότι «πρέπει να σκεφτόμαστε σε δύο χρονικά επίπεδα. Το βραχυπρόθεσμο, περίπου τρία χρόνια και το μεσοπρόθεσμο, 20ετία. Στο πρώτο επίπεδο, το πρωτεύον είναι η μείωση του πόνου. Αλλά η μείωση του πόνου δεν συνεπάγεται αλλαγή των πραγμάτων. Για τον σκοπό αυτό χρειάζεσαι μεσοπρόθεσμη στρατηγική, όχι διαπραγματεύσεις, και πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει για να αλλάξει ο κόσμος».
Αλλαγή μέσα από την ανάληψη της εξουσίας, διαχείριση του συσχετισμού δυνάμεων, σχέση με τα κινήματα, επίπτωση της οικονομικής κρίσης στα θεμελιώδη πολιτικά, κοινωνικά, πολιτιστικά δικαιώματα, απομείωση της δημοκρατίας – η θεματολογία του φετινού Αριστερού Φόρουμ άγγιξε σημαντικούς πυρήνες των προβληματισμών μιας Αριστεράς «εν κινήσει», που επιχειρεί να υλοποιήσει ακριβώς ένα διαφορετικό υπόδειγμα. Ένα υπόδειγμα που αντιστρατεύεται τις νεοφιλελεύθερες λογικές, διερευνώντας παράλληλα νέα πρότυπα: συμμετοχής, κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας, δημοκρατίας.
Τη σημασία της τελευταίας και το πόσο έχει απομειωθεί στη σημερινή εποχή σημείωσε, στην παρέμβασή του σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο, και ο κεντρικός ομιλητής και τιμώμενο πρόσωπο του Φόρουμ, ο Νόαμ Τσόμσκι, περιγράφοντας την κυριαρχία μιας «πλουτοκρατίας ή καλύτερα, μιας ριζοσπαστικής κλεπτοκρατίας». «Σήμερα ο στόχος είναι η κοινωνία να μετατραπεί σε κοινωνία παρατηρητών», καθώς η «συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, το 80%, δεν ασκεί καμία επιρροή στη λήψη των αποφάσεων, οι οποίες λαμβάνονται υπό την επήρεια των συμφερόντων των μεγάλων εταιρειών”.
Ο κορυφαίος Αμερικανός διανοητής έκανε μια παρατήρηση η οποία σήμερα, με τα υπό εξέλιξη γεγονότα με το κλείσιμο της ΕΡΤ, αποκτά μια ιδιαίτερη σημασία: «Πανίσχυρα εταιρικά συμφέροντα έχουν δημιουργήσει τη βιομηχανία των δημοσίων σχέσεων ούτως ώστε να δημιουργούνται μη πληροφορημένοι πολίτες που να λαμβάνουν παράλογες αποφάσεις». Μπορεί ο Ν. Τσόμσκι να μην το γνώριζε, αλλά άγγιζε ίσως μια από τις σημαντικότερες πτυχές της απόφασης Σαμαρά να κλείσει τη δημόσια ραδιοτηλεόραση…
Η Ρ. Δoύρου εκπροσώπησε τον ΣΥΡΙΖΑ στο 9ο Αριστερό Φόρουμ
