Της Ρένας Δούρου, Δημοσιεύθηκε στην εβδομαδιαία εφημερίδα Ο Δρόμος της Αριστεράς, 21-22 Ιουνίου 2013
Νέες μορφές αντίστασης στον καιρό της κρίσης
Έμπνευση και πλουραλισμό ιδεών και προτάσεων ανέδειξε το Αριστερό Φόρουμ στη Νέα Υόρκη
Οι νέες μορφές αντικαπιταλιστικής, οριζόντιας δημοκρατικής αντίστασης, την στιγμή που ο πλανήτης απειλείται από πρωτοφανή οικολογική καταστροφή και τη χειρότερη οικονομική κρίση από το 1929, με κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας, δραματική μείωση των εισοδημάτων και δραστικά μέτρα λιτότητας, ήσαν στο επίκεντρο του Αριστερού Φόρου στη Νέα Υόρκη.
Το Φόρουμ οργανώθηκε για ένατη φορά από τις 7 ως τις 9 Ιουνίου στο πανεπιστήμιο Pace, μετείχαν πάνω από 2.000 ομιλητές σε πάνω από 350 πάνελ με διαφορετική θεματολογία (από την οικονομία, την πολιτική, το περιβάλλον, τον πολιτισμό, την υγεία, τα ΜΜΕ, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, τη Λατινική Αμερική, την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, κ.α.). Πρόκειται για έναν θεσμό που μαρτυρά τη ζωντάνια και τον πλουραλισμό της Αριστεράς, ειδικά μάλιστα σε μια περίοδο που η Ευρώπη δοκιμάζεται σκληρά από τη νεοφιλελεύθερη λιτότητα και στην χώρα μας απομειώνονται θεμελιώδη δικαιώματα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει σήμερα με το αυθαίρετο κλείσιμο της ΕΡΤ.
Το Φόρουμ οργανώθηκε φέτος για ένατη φορά με τη συμμετοχή διανοουμένων, οργανώσεων, συνδικάτων, κομμάτων, συλλογικοτήτων, κ.α., από όλο τον κόσμο.
Πόλος έλξης η ελληνική αριστερά γενικά και ο ΣΥΡΙΖΑ ειδικότερα. Ενδεικτικό το γεγονός ότι όλα τα πάνελ που εξέταζαν μία ελληνική πτυχή (από τα συνδικάτα ως το κίνημα στις Σκουριές) δημιουργούσαν το αδιαχώρητο. Παράλληλα πολλοί από τους παρεμβαίνοντες ομιλητές, καθηγητές, συνδικαλιστές, ακτιβιστές, κ.α., αναφέρονταν στο παράδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος
Έτσι, ο καθηγητής Ιμάνουελ Βάλερσταϊν, αναλύοντας από τη σκοπιά των παγκοσμίων συστημάτων την σημερινή κρίση του καπιταλισμού, ο οποίος «ασφυκτιά καθώς αδυνατεί να ανανεωθεί», έκανε ειδική αναφορά στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ. Τόνισε ότι πρέπει να σκεφτόμαστε σε δύο φάσεις: βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. «Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα στην Ελλάδα κάνει ό,τι μπορεί για απαλύνει τον τεράστιο πόνο των ανθρώπων. Όμως, για να αλλάξουν τα πράγματα, να αλλάξει το σύστημα, θα πρέπει να πάρει τα ηνία της εξουσίας». «Για αυτό τον σκοπό χρειάζεται να έχει μια μεσοπρόθεσμη στρατηγική για να κερδίσει, για να αλλάξει τον κόσμο», τόνισε, καταχειροκροτούμενος ο Ι. Βάλερσταϊν.
Μιλώντας σε πάνελ με θέμα τη «Θεωρία του Κράτους και τον πρακτικό του προσανατολισμό», οι καθηγητές Λήο Πάνιτς και Στάνλεϊ Αρόνοβιτς αναφέρθηκαν στην πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ «απέναντι σε ένα κράτος που εξαρτάται από την καπιταλιστική σώρευση». Ο Πάνιτς επέμεινε στην «ανάγκη αλλαγής των λειτουργιών του κράτους», προκειμένου να υποχωρήσει η κατασταλτική λειτουργία και η νομοθετική, που ευνοεί τις μεγάλες επιχειρήσεις. «Ο μεγάλος κίνδυνος για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι να προχωρήσει στην οικοδόμηση του κράτους, απομακρυνόμενος όμως από τη βάση του, από τα κινήματα», επεσήμανε ο Πάνιτς. Ο ίδιος σε άλλη, κεντρική συζήτηση με θέμα τις εξελίξεις στην Ελλάδα, υπογράμμισε τη σημασία που έχει για τη ριζοσπαστική φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ, η σχέση του με τα κινήματα.
«Να αντικαταστήσουμε την πολιτική των φόβων με την πολιτική του θάρρους»
Στην εναρκτήρια εκδήλωση του Φόρουμ, το απόγευμα της Παρασκευής, μετείχαν ο Ιμάνουελ Βάλερσταϊν και η υποψήφια του Πράσινου κόμματος στις προεδρικές εκλογές του 2012, Τζιλ Στάιν. Η Στάιν, γιατρός και δραστήρια ακτιβίστρια που ασχολείται με θέματα υγείας και περιβάλλοντος, τόνισε ότι σήμερα «πρέπει να αντικαταστήσουμε την πολιτική των φόβων με την πολιτική του θάρρους, να δώσουμε έμφαση στα ζητήματα της ειρήνης και της δημοκρατίας». Εξειδικεύοντας το κεντρικό θέμα του Φόρουμ, η Στάιν, που αυτοσυστήθηκε ως «γιατρός που δίνει πολιτικές συμβουλές», παρατήρησε ότι «επείγει η ανάληψη δράσης για το περιβάλλον και την οικονομία». «Δεν υπάρχει θέμα επιλογής, πρέπει να βάλουμε τέλος στη σημερινή κατάσταση». «Το ‘There Is No Alternative’ (‘δεν υπάρχει εναλλακτική λύση’ της Θάτσερ) είναι μονόδρομος, δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο η καταστροφή του περιβάλλοντος από την οικονομία» είπε με χιούμορ, καταχειροκροτούμενη.
Ν. Τσόμσκι: Η μειοψηφία θέλει τους πολίτες παρατηρητές
Κεντρικός ομιλητής στο 9ο Αριστερό Φόρουμ ήταν φέτος ο Νόαμ Τσόμσκι, ο οποίος παρουσίασε, με τον γνωστό γλαφυρό και τεκμηριωμένο τρόπο του, στο κατάμεστο αμφιθέατρο Schimmel, τα συστατικά στοιχεία μιας κατ’ επίφαση δημοκρατίας, η οποία χαρακτηρίζεται από βαθιές ανισότητες και αδικίες. Μια δημοκρατία που θέλει τους «πολίτες απαθείς παρατηρητές».
«Η συντριπτική πλειοψηφία, το 80% του πληθυσμού δεν ασκεί καμιά επιρροή, δεν έχει σχεδόν κανέναν αντίκτυπο στη λήψη των σημαντικότερων αποφάσεων που αφορούν στη ζωή του». «Οι απόψεις του συστηματικά αγνοούνται, όπως π.χ. το αίτημά του να πληρώνουν οι εταιρίες περισσότερους φόρους». Ο ίδιος υπογράμμισε τη σημασία μηχανισμών, όπως αυτός των δημοσίων σχέσεων προκειμένου οι πολίτες να μαθαίνουν λιγότερα και με μεγαλύτερη διαστρέβλωση, προς όφελος των μεγάλων συμφερόντων. «Ο σκοπός της βιομηχανίας των δημοσίων σχέσεων είναι να δημιουργεί μη ενημερωμένους πολίτες, οι οποίοι θα λαμβάνουν παράλογες αποφάσεις». Κατόπιν, ο Ν. Τσόμσκι αναφέρθηκε στο ρόλο του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο «κατατρώει την πραγματική οικονομία», δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την κατάρρευση συνολικά του συστήματος. «Και βέβαια δεν είναι τυχαίο ότι η παραγωγική οικονομία βασίζεται στην πραγματικότητα στην κρατική παρέμβαση και όχι στην ατομική πρωτοβουλία», συνέχισε ο ίδιος, υπογραμμίζοντας παράλληλα τις «καταστροφικές συνέπειες που έχει η οξεία συγκέντρωση του κεφαλαίου». Ο Ν. Τσόμσκι έκλεισε την ομιλία του, περιγράφοντας τις δύο βασικές, σύγχρονες απειλές: την οικολογική («με την ανάπτυξη της μαζικής προπαγάνδας εκ μέρους των εταιριών προκειμένου οι πολίτες να μην ενημερωθούν για τους περιβαλλοντικούς κινδύνους») και την πυρηνική. «Πρόσφατα το Ιράν είχε ανακοινώσει ότι θα πάρει μέρος σε μια συνάντηση στο Ελσίνκι σχετικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ωστόσο λίγο αργότερα γινόταν γνωστό ότι ο πρόεδρος Ομπάμα ακύρωνε την αμερικανική συμμετοχή»…
Ιδιαίτερη έμφαση στη λειτουργία των ΜΜΕ…
Η πληθώρα προτάσεων, προβληματισμών με μαρξιστικό πρόσημο, πρώτον, διαψεύδουν τις νεοφιλελεύθερες Κασσάνδρες περί δήθεν μονόδρομων. Δεύτερον δείχνουν ότι υπάρχει αξιόπιστη αριστερή δημοκρατική εναλλακτική λύση, με έμφαση στην αλληλεγγύη, την απασχόληση, τα δικαιώματα. Τρίτον, το Αριστερό Φόρουμ είχε και μια σαφή πολιτική λειτουργία, εκείνη της κινητοποίησης και της έκφρασης αλληλεγγύης προς τους διαδηλωτές της Τουρκίας. Το Σάββατο, 8 Ιουνίου λοιπόν έλληνες και τούρκοι διαδήλωσαν στο πάρκο Ζούκοτι κατά της καταστολής στη χώρα.
Ξεχωριστή θέση είχαν στο Φόρουμ τα ζητήματα των ΜΜΕ και ο ρόλος για την κοινωνική αλλαγή: «Η επανάσταση την εποχή του Διαδικτύου», «ο ρόλος των ΜΜΕ στην κοινωνική αλλαγή», «το πολιτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα: πώς ο άξονας πολιτικών και εταιριών στις ΗΠΑ καταστρέφει τη δημοκρατία και πλουτίζει τους λίγους».
Το τελευταίο διεξήχθη το Σάββατο το μεσημέρι: οι μετέχοντες (Τζέρι Πόλικοφ, ερευνητής, Γουώλτερ Τσου, καθηγητής, Τζούλιαν Πάλμερ, καθηγητής στο παν/μιο Κολούμπια) όπως και ο προεδρεύων, Τσακ Πενάκιο από το πανεπιστήμιο Τεχνών και Υγείας Για Όλους της Πενσυλβάνια, ανέλυσαν τον τρόπο με τον οποίο ισχυρές δυνάμεις, όπως η Γουώλ Στρητ, η βιομηχανία, τα ΜΜΕ, πολιτικοί θεσμοί, δηλαδή το πολιτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα και μεμονωμένα άτομα, υπονομεύουν και καταστρέφουν τις όποιες προοδευτικές δημοκρατικές οικονομικές, κοινωνικές, εκπαιδευτικές και περιβαλλοντικές εξελίξεις. Οι ομιλητές περιέγραψαν μια σχέση κυνηγού – θηράματος, την οποία οικοδομούν μεγιστάνες των ΜΜΕ, μεγαλοεπιχειρηματίες, επενδυτικά ταμεία της Γουώλ Στρητ. Μια σχέση άκρως επικίνδυνη γιατί υποβαθμίζει το επίπεδο ζωής και η οποία επείγει να ανατραπεί εντός κι εκτός ΗΠΑ.
…και η αμερικανική ιστορία όπως δεν έχει ειπωθεί ποτέ…
Τέλος, σημαντική στιγμή ήταν η παρουσίαση του βιβλίου του Όλιβερ Στόουν και του ιστορικού Peter Kuznick, το οποίο αποτελεί μεταφορά του ομώνυμου ντοκιμαντέρ του γνωστού σκηνοθέτη, με τον τίτλο: «The Untold History of the United States» (‘Η αμερικανική ιστορία όπως δεν έχει ειπωθεί ποτέ’). «Θέλω τα παιδιά μου να έχουν πρόσβαση σε κάτι περισσότερο από την τυραννία του ‘τώρα’», παρατήρησε ο Ο. Στόουν, σημειώνοντας ότι το 750 σελίδων βιβλίων εξετάζει ξεχασμένα περιστατικά και ξεχασμένους ήρωες μιας αμερικανικής ιστορίας που δεν έχει τίποτε να κάνει με την εξωραϊσμένη εκδοχή των σχολείων.
Έμπνευση, πολυμορφία, πρωτοτυπία, καίριες αναλύσεις από αριστερή, μαρξιστική, προοδευτική σκοπιά: και η φετινή διοργάνωση του Αριστερού Φόρουμ δικαίωσε τις προσδοκίες που έχουν δημιουργήσει οι προηγούμενες διοργανώσεις, αποδεικνύοντας εμπράκτως ότι η Αριστερά διατηρεί άθικτη την ηθική της υπεροχή και την αναλυτική της πρωτοκαθεδρία.
