Της Ρένας Δούρου, Η Εποχή, 28 Ιουλίου 2013
Πρόωρες εκλογές σήμερα στα κατεχόμενα της Κύπρου με το ζήτημα της διαφθοράς στην πολιτική ζωή να έρχεται τις τελευταίες μέρες στο προσκήνιο. Αιτία οι αποκαλύψεις των τελευταίων 24ώρων, που εμφανίζουν τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, τότε πρόεδρο της Δημοκρατίας εκ μέρους του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού κόμματος, λίγο πριν από τις εκλογές του 2009, να ζητά ενίσχυση από τον Ερντογάν. Πάντως, μέχρι την ώρα των αποκαλύψεων, η προεκλογική εκστρατεία, όπου για πρώτη φορά δεν είχε κυριαρχήσει το Κυπριακό, είχε επικεντρωθεί στα οικονομικά ζητήματα και τη διάσπαση της Δεξιάς – άλλωστε η αποχώρηση ομάδας οκτώ βουλευτών του κυβερνητικού κόμματος Εθνικής Ενότητας (UBP) υπό τον Αχμέτ Κιασίφ, ήταν εκείνη που πυροδότησε την κρίση και οδήγησε στις σημερινές πρόωρες εκλογές. Την ίδια στιγμή κι ενώ η εξελίξεις στη Μέση Ανατολή είναι ραγδαίες και εκρηκτικές, με τον εμφύλιο να απειλεί την Αίγυπτο και το αιματοκύλισμα στη Συρία, ο μικρόκοσμος της τουρκοκυπριακής πολιτικής σκηνής, κυριαρχούνταν από τις σχέσεις με την Τουρκία. Συγκεκριμένα, το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν έκανε ό,τι μπορούσε προκειμένου να στηρίξει τον πρωθυπουργό Ιρσέν Κιουτσούκ, τόσο εσωκομματικά, κατά τη σύγκρουσή του με τον διεκδικητή της προεδρίας του κόμματος Εθνικής Ενότητας, Α. Κιασίφ, όσο και προεκλογικά. Την ίδια στιγμή η «Μητέρα Πατρίδα» δεν έκρυβε τη σημασία που δίνει στην κατά γράμμα εφαρμογή από όποια κυβέρνηση εκλεγεί, της οικονομικής συμφωνίας, του λεγόμενου «πακέτου» για την περίοδο 2013 – 2015, που είχε υπογράψει με την κυβέρνηση Κιουτσούκ, προκειμένου να συνεχίσει να ενισχύει το ψευδοκράτος. Δεν ήταν άλλωστε τυχαίες οι αναφορές των δύο τούρκων αξιωματούχων, του προέδρου της Εθνοσυνέλευσης Τζεμίλ Τσιτσέκ και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Μπεσίρ Αταλάι, κατά την επίσκεψή τους στο νησί για την 39η επέτειο της εισβολής, στο οικονομικό αυτό θέμα και μάλιστα σε σύγκριση με την κρίση που ταλανίζει την ελληνοκυπριακή πλευρά. Θεωρείται πάντως δεδομένη η πιστή εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος, όπως άλλωστε διαφάνηκε και από τις δηλώσεις της προσωρινής πρωθυπουργού Σιμπέρ σχετικά με το ότι το οικονομικό πρωτόκολλο αποτελεί «διεθνή συμφωνία» που δεν μπορεί να ακυρωθεί… Να σημειωθεί ότι πριν από την υπογραφή του, το «πακέτο» είχε προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης αλλά και των συνδικάτων ενώ τον Οκτώβριο του 2012 ο Ντερβίς Έρογλου δήλωνε ότι αν και δεν γνώριζε το περιεχόμενό του, δεν το υποστήριζε γιατί θεωρούσε ότι θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των Τουρκοκυπρίων. Η ένταση στις σχέσεις του κέντρου (Τουρκία) και του ενεργούμενού της (ψευδοκράτος) ήταν παρούσα ήδη από τα τέλη του 2012, όταν ξεσπούσε η σφοδρή σύγκρουση στο συνέδριο για την ηγεσία του κόμματος Εθνικής Ενότητας – μια σύγκρουση που κατέληξε ουσιαστικά στις σημερινές πρόωρες εκλογές. Πίσω από τους δύο διεκδικητές της προεδρίας (Κιουτσούκ – Κιασίφ), μπορούσε κανείς εύκολα να διακρίνει την αντιπαράθεση μεταξύ Ερντογάν και Έρογλου. Ο τουρκοκύπριος πρόεδρος είχε στηρίξει ανοικτά τον Κιασίφ ενώ το κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης έκανε ό,τι μπορούσε για τη στήριξη του Κιουτσούκ – τόσο στην εσωκομματική διαπάλη όσο και αργότερα, στην προεκλογική εκστρατεία.
Προβάδισμα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος σε δημοσκόπηση
Σύμφωνα με την μοναδική δημοσκόπηση, την οποία διεξήγαγε η εταιρεία Red Border για λογαριασμό του ΡΤΚ, το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό κόμμα προηγείται με 38 ως 40%, με το κόμμα Εθνικής Ενότητας να υποχωρεί στη δεύτερη θέση με 25 ως 27%, το Δημοκρατικό Κόμμα – Εθνικές Δυνάμεις (του Σερντάρ Ντενκτάς) να κυμαίνεται από 15 ως 17%, το Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας στο 5% ενώ οι αναποφάσιστοι κινούνται από 9 ως 11%.
Μπορεί η δημοσκόπηση αυτή να μην θεωρείται αξιόπιστη (σύμφωνα, π.χ., με την ανεξάρτητη εφημερίδα Αφρίκα), ωστόσο πολλοί θεωρούν βέβαιη την επικράτηση του Ρεπουμπλικανικού κόμματος (γεγονός που ενδέχεται να δρομολογήσει και την επιστροφή Ταλάτ στις προεδρικές εκλογές). Δεύτερον, ζητούμενο παραμένει το κατά πόσο θα μειωθεί η δύναμη του μέχρι σήμερα κυβερνώντος κόμματος Εθνικής Ενότητας. Αυτή η μείωση θα εξαρτηθεί από τα αποτελέσματα των δύο αντικρουόμενων προσπαθειών: της επέμβασης του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης να το στηρίξει κι εκείνης του προέδρου Έρογλου να το καταβαραθρώσει προς όφελος του κόμματος του Σερντάρ Ντενκτάς.
Τρίτον, σημαντικό ρόλο για τη συγκρότηση αυτοδύναμης ή μη κυβέρνησης, θα παίξουν τα ποσοστά των λευκών και της αποχής, με καθοριστικό παράγοντα εκείνον της απόδοσης υπηκοότητας. Φέτος ο αριθμός των ψηφοφόρων ανέρχεται στους 172.528 ενώ στις προηγούμενες βουλευτικές ανήλθε σε 161.373 – η αύξηση κατά 11.155 των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, χαρακτηρίστηκε από τον πρόεδρο του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου, Νεβάρ Νολάν «μη φυσιολογικός». Από το 2009 μέχρι και το Μάη του 2013 δόθηκαν συνολικά 4.239 υπηκοότητες, από τις οποίες οι 1.862 με απόφαση του υπουργείου εσωτερικών και οι υπόλοιπες 2.377 με απόφαση υπουργικού συμβουλίου.
Τέλος, ζητούμενο παραμένει η επίπτωση του αποτελέσματος στην επίλυση του κυπριακού. Με δεδομένο ότι στο επίκεντρο βρέθηκε μια νέα οικονομική πραγματικότητα, όπου κυριαρχούν οι ιδιωτικοποιήσεις που ωφελούν επιχειρηματίες που ανήκουν είτε στον κύκλο του Ερντογάν (με εμβληματική εκείνη του αεροδρομίου Τύμπου), η νέα κυβέρνηση θα αναμένει οδηγίες της Τουρκίας, και μάλιστα σε μια κρίσιμη περίοδο, με το μέτωπο του ενεργειακού ανοικτό και τις βλέψεις της Άγκυρας περί «συνεκμετάλλευσης» των κοιτασμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεδομένες…
Στο σύνθετο όσο κι εκρηκτικό παζλ της νοτιο-ανατολικής Μεσογείου ετοιμάζεται να προστεθεί η μικρή αλλά καθοριστικής σημασίας, ψηφίδα του σημερινού αποτελέσματος…
Αποτελέσματα βουλευτικών 2009 (50 έδρες)
Κόμμα Ποσοστό % Eδρες
UBP (Κόμμα Εθνικής Ενότητας) 43,97 26
CTP (Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό κόμμα) 29,34 15
DP (Δημοκρατικό κόμμα) 10,64 5
TDP (Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας) 6.87 2
ÖRP (κόμμα Ελευθερίας και Μεταρρύθμισης) 6,20 2
BKP (Ενωμένη Κύπρος) 2,42 –
