Συνέντευξη της Ρένας Δούρου στην εφημερίδα “Η Ελλάδα Αύριο” και τον δημοσιογράφο Γιώργο Πενταράκη, 10 – 11 Αυγούστου 2013.
Πώς είδατε την επίσκεψη του πρωθυπουργού και τις επαφές που είχε στις ΗΠΑ, τόσο για το θέμα της «κρίσης χρέους» και της πολιτικής της δημοσιονομικής προσαρμογής όσο και για εκείνο που αφορά στις γεωπολιτικές εξελίξεις, οι οποίες μεσούσης της διεθνούς κρίσης, έχουν αποκτήσει το τελευταίο διάστημα, μία άλλη διάσταση.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ η άσκηση ανεξάρτητης, πολυεπίπεδης, ειρηνικής εξωτερικής πολιτικής, δεν μπορεί να περιορίζεται σε μια επίσκεψη. Αλλά είναι μέρος ευρύτερης στρατηγικής, με σαφείς ιεραρχήσεις και στόχους που να υπηρετούν τα συμφέροντα της χώρας. Τίποτε από αυτά δεν ισχύει για τη σημερινή κυβέρνηση, που, για παράδειγμα, αντιλαμβάνεται τη συμμετοχή στην ΕΕ και κατ’ επέκταση την ευρωπαϊκή ταυτότητα της χώρας μας ως πιστή εκπλήρωση των «προαπαιτούμενων» που θέτουν οι δανειστές μας. Παράλληλα θεωρεί εαυτόν ‘υπάκουο εταίρο’ στη διμερή σχέση με τις ΗΠΑ. Για ένα μπορούμε να είμαστε βέβαιοι: ότι παρά τα λόγια του κ. Σαμαρά περί ανάπτυξης, δεν πρόκειται να υπάρξει αλλαγή ρότας στη μνημονιακή πολιτική και ότι η χώρα μας θα συνεχίσει να πορεύεται με μόνη πυξίδα την προσκόλληση σε ‘ισχυρούς συμμάχους’, είτε πρόκειται για τη Γερμανία είτε για τις ΗΠΑ. Η Ιστορία διδάσκει ότι από τέτοιου είδους προσκολλήσεις ‘προθύμων’ και ‘εξυπηρετικών’ χωρών, οι κερδισμένοι είναι πάντα οι ισχυροί…
Ο ΣΥΡΙΖΑ επέκρινε τον πρωθυπουργό μετά τις συναντήσεις που είχε με τους υπουργούς Οικονομικών της Γερμανίας και των ΗΠΑ, ότι δεν «εκμεταλλεύθηκε τις αντιθέσεις μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Βερολίνου» για την αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος. Πιστεύετε ότι υπάρχουν ουσιαστικές διαφορετικές προσεγγίσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές και τι θα έπρεπε να πράξει η ελληνική κυβέρνηση;
Το πρόβλημα της ελληνικής κυβέρνησης είναι ότι έχει επιλέξει και υπηρετεί την πολιτική της λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης με τις γνωστές καταστροφικές συνέπειες στην κοινωνία και την οικονομία. Και αυτή η εμμονή της στο δρόμο που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στο γκρεμό, οξύνει την κρίση, βαθαίνει την ύφεση, κάνει μη βιώσιμο το χρέος, φτωχοποιεί μαζικά την κοινωνία. Ούτε για μια στιγμή δεν πέρασε από το μυαλό του κ. Σαμαρά να αρνηθεί την εφαρμογή του Προγράμματος – έτσι με το «π» κεφαλαίο, όπως το είχε γράψει στην επιστολή του πέρσι τον Ιούλιο προς τους ευρωπαίους εταίρους, όταν ανελάμβανε την πατρότητα ακριβώς αυτής της πολιτικής. Άλλωστε και πρόσφατα, στις 19 Ιουλίου, όπως αποκάλυψε η εφημερίδα «Αυγή», έστειλε επιστολή προς την Κομισιόν, με την οποία δεσμεύεται για νέα μέτρα. Δηλαδή τούτη η κυβέρνηση δεν έχει την πολιτική βούληση να απομακρυνθεί έστω και κατά ένα χιλιοστό από ό,τι της ζητείται από τους δανειστές μας, εκμεταλλευόμενη, για παράδειγμα, τις υπαρκτές διαφορές, εδώ και καιρό, μεταξύ της γερμανικής και της αμερικανικής διαχείρισης της κρίσης. Βέβαια το κρίσιμο δεν είναι η επιλογή του γερμανικού ή του αμερικανικού μοντέλου. Γιατί και τα δύο υπηρετούν, εν κατακλείδι, την ίδια λογική της άνισης κατανομής του πλούτου και της ελευθερίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε βάρος της κοινωνίας. Το παράδειγμα της χρεοκοπίας της Πολιτείας του Ντιτρόιτ, είναι ενδεικτικό…
Στο Συνέδριό σας αποφασίσατε να λάβετε ως κυβέρνηση όλα τα αναγκαία μέτρα, προκειμένου να επιστρέψουν οι μισθοί, τα εργασιακά δικαιώματα, οι συντάξεις και το όποιο κοινωνικό κράτος υπήρχε στα επίπεδα του 2009. Υπάρχουν ωστόσο στελέχη σας που σήμερα λένε ότι «δεν μπορούμε να πατήσουμε ένα κουμπί» , «δεν έχουμε το μαγικό ραβδί», και ότι «σε κάθε περίπτωση «η κυβέρνηση της Αριστεράς θα λάβει υπ΄όψιν της τα δημοσιονομικά δεδομένα της εποχής». Μήπως είστε έτοιμοι να επικαλεσθείτε το γνωστό επιχείρημα περί «καμένης γης»;
Δύο παρατηρήσεις. Πρώτον, η πολιτική απόφαση του ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται ως «πρώτο βήμα» συγκεκριμένα στην αποκατάσταση στα προ του μνημονίου επίπεδα, των «εργασιακών σχέσεων, των συλλογικών διαπραγματεύσεων, του κατώτερου μισθού, της κατώτερης σύνταξης, του επιδόματος ανεργίας και των οικογενειακών επιδομάτων». Προστίθεται ακόμη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα αναγνωρίσει τις αντισυνταγματικές εκείνες ενέργειες της κυβέρνησης που έχουν οδηγήσει σε «διαθεσιμότητα» δηλαδή στην απόλυση χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων καθώς και στην κατάργηση σειράς χρήσιμων στο κοινωνικό σύνολο οικονομικών και διοικητικών οργανισμών. Δεύτερον, από την πρώτη στιγμή της κρίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν παραμύθιασε τον κόσμο. Δεν είπε ποτέ ότι «λεφτά υπάρχουν» και δεν υποσχέθηκε στους πάντες στα πάντα, όπως έκαναν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, εναλλάξ, από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αντιθέτως, πάντα λέγαμε και εξακολουθούμε να λέμε ότι ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας είναι ανηφορικός και δύσκολος και δεν διαθέτουμε μαγικές συνταγές ή ραβδάκια. Αυτές είναι «ειδικότητες» του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που εντέχνως επιχειρούν να εμφανίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως «σπαρασσόμενο» από βαθιές διχογνωμίες. Όμως η προπαγάνδα αυτή έχει κοντά ποδάρια και τελικά εκθέτει στα μάτια των πολιτών τους εμπνευστές της.
Η ηγεσία του κόμματός σας αλλά και το σύνολο σχεδόν των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, υποστηρίζουν ότι «οι μέρες της κυβέρνησης είναι μετρημένες» και επικαλείσθε τις αντιδράσεις που θα προκύψουν από την εφαρμογή των νέων μέτρων. Γνωρίζετε ωστόσο καλά, ότι η αντίδραση όσων πλήττονται από την κυβερνητική πολιτική είναι αναντίστοιχη των κινητοποιήσεων. Τι περιμένετε να αλλάξει τώρα;
Πολλοί κάνουν το λάθος να υιοθετούν μια γραμμική, στατική αντιμετώπιση των πραγμάτων, ξεχνώντας ή παραβλέποντας ότι δεν υπάρχουν αυτοματισμοί στην ανάπτυξη της κοινωνικής δυναμικής, η οποία, ως γνωστόν, δεν λειτουργεί κατά παραγγελία. Βρισκόμαστε σε μια φάση σώρευσης της καταστροφής : τα κυβερνητικά μέτρα διαρρηγνύουν τον κοινωνικό ιστό, βυθίζουν την οικονομία σε μια ύφεση που πλέον θυμίζει εμπόλεμη κατάσταση. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει ποιο θα είναι εκείνο το γεγονός που θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την κοινωνική έκρηξη. Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την πλευρά του, εργάζεται με συνέπεια, εντός κι εκτός Βουλής, έτσι ώστε να μπει τέλος σε αυτή την καταστροφική πολιτική και να οδηγηθούμε το συντομότερο δυνατόν στις κάλπες, γιατί τούτη η κυβέρνηση βλάπτει σημαντικά την κοινωνία και τις ανάγκες της. Γιαυτό και πρέπει άμεσα να απομακρυνθεί από την εξουσία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δεσμευθεί ότι θα στηρίξει «χωρίς αστερίσκους», όλες τις κινητοποιήσεις που εκτιμάτε ότι θα κλιμακωθούν τους πρώτους μήνες του φθινοπώρου. Η κυβέρνηση, σας κατηγορεί ότι επιθυμείται μία «τυφλή κοινωνική σύγκρουση» ενώ άλλα στελέχη σας υπογραμμίζουν ότι «έρχεται κοινωνική εξέγερση». Τι απαντάτε στην κυβέρνηση και τι θα επιδιώξει ο ΣΥΡΙΖΑ , μέσα από τη στήριξη των συγκεκριμένων κινητοποιήσεων;
Μπορεί να μην αρέσει στην κυβέρνηση, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ ασκεί μια διαφορετικού είδους αξιωματική αντιπολίτευση, από εκείνη της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Δεν «προγραμματίζουμε» ούτε «καθοδηγούμε» κοινωνικές συγκρούσεις. Συμπαραστεκόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις στους πολίτες που υψώνουν το ανάστημά τους στον αυταρχισμό των μνημονιακών πολιτικών. Γιατί τα μνημόνια μπορούν να υπάρξουν μόνο βλάπτοντας σοβαρά τη Δημοκρατία. Γιαυτό και βρισκόμαστε στο πλευρό των πολιτών που αντιστέκονται, είτε είναι στις Σκουριές είτε στο προαύλιο της ΕΡΤ. Εμείς δεν αντιμετωπίζουμε τις κινητοποιήσεις αυτές ευκαιριακά, ως δεξαμενές ψήφων. Εμπνεόμαστε από την αντίληψη της εξουσίας που πηγάζει και ασκείται από τον λαό, όπως διατυπώθηκε στο Ψήφισμα των Κορυσχάδων. Παίρνουμε δηλαδή τη σκυτάλη των αγώνων της Εθνικής Αντίστασης, της γενιάς του 114, του Πολυτεχνείου αλλά και του άρθρου 16. Στηρίζουμε, μαθαίνουμε και εμπνεόμαστε από τους αγώνες των πολιτών.
Είναι ο κόσμος έτοιμος να εμπιστευθεί τον ΣΥΡΙΖΑ; Έχετε επεξεργασθεί και εκλαϊκεύσει το βαθμό που θα θέλατε τις θέσεις σας για μία «κυβέρνηση της Αριστεράς»;
Αναφέρεστε σε μια διαδικασία που έχουμε ξεκινήσει προεκλογικά και την οποία «επικαιροποιούμε» διαρκώς. Στην πορεία αυτή σημαντικό ρόλο έπαιξε και το πρόσφατο ιδρυτικό μας συνέδριο. Πρόκειται για μια δυναμική διαδικασία στην οποία ποτέ δεν «μπαίνει τελεία». Και τούτο γιατί βιώνουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις, την κρίση του νεοφιλελευθερισμού που καθιστά τον καπιταλισμό εξαιρετικά επιθετικό και καταστρεπτικό – καταστάσεις που απαιτούν και τις ανάλογες απαντήσεις. Και μάλιστα απαντήσεις που για να είναι ικανοποιητικές θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν κάθε είδους μέσα, ακόμη κι αντισυμβατικά καθώς εμείς δεν επιθυμούμε επιστροφή σε αποτυχημένες συνταγές του παρελθόντος. Επιδιώκουμε την οικοδόμηση ενός νέου υποδείγματος που δεν θα αφορά στα στενά σύνορα της Ελλάδας, από τη στιγμή που η κρίση δεν είναι αμιγώς ελληνική αλλά ευρωπαϊκή.
Είστε έτοιμοι να κυβερνήσετε, με δεδομένες τις «δυσκολίες», που όπως λένε στελέχη σας θα συναντήσετε τόσο από «την διαλυμένη κοινωνία, όσο και από «τα εμπόδια» που θα επιχειρήσει να σας θέσει τμήμα της οικονομικής ελίτ; Και αν ναι, θα προχωρήσετε σε μεταρρυθμίσεις και σε μία πιο «φιλολαϊκή» διαχείριση της καθημερινότητας ή θα προχωρήσετε σε ρήξεις;
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν έτοιμος να αναλάβει την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας ήδη από πέρσι. Τότε όμως επικράτησαν οι δυνάμεις που με ψέματα φόβισαν τους πολίτες. Είναι πλέον βέβαιο ότι όποτε κι αν κληθούν, οι πολίτες δεν θα επαναλάβουν το ίδιο λάθος. Είναι επίσης βέβαιο ότι οι πολιτικοί μας αντίπαλοι, η σημερινή κυβέρνηση, κάνει ό,τι μπορεί για να υπονομεύσει το έργο της επόμενης: ξεπουλά τον δημόσιο πλούτο, διαλύει τη δημόσια διοίκηση, ακυρώνει με λίγα λόγια το μέλλον της νέας γενιάς. Μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ θα εργαστεί για να μπει καταρχήν τέλος στη σημερινή καταστροφική πολιτική και συγχρόνως θα προχωρήσει στις απαραίτητες ρήξεις με τις πελατειακές εκείνες δομές συντήρησης των εστιών διαφθοράς και άνισης κατανομής του πλούτου. Τους μηχανισμούς δηλαδή που αναπαράγουν ανισότητες, οδηγώντας στον πλουτισμό των ολίγων σε βάρος των πολλών.
Με ποιές πολιτικές δυνάμεις θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ να σχηματίσει κυβέρνηση;
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιμετωπίζει την κυβέρνηση ως λάφυρο. Ακόμη κι αν έχουμε αυτοδυναμία, θα επιδιώξουμε να σχηματίσουμε κυβέρνηση με δυνάμεις από τα αριστερά της σοσιαλδημοκρατίας ως την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Το κρίσιμο για εμάς είναι να στηρίζεται αυτή η κυβέρνηση σε μια πλατειά κοινωνική συμμαχία, με επίκεντρο τον κόσμο της εργασίας και όλους εκείνους που σήμερα πλήττονται από τις κυβερνητικές πολιτικές, τους μισθωτούς, τους αυτοαπασχολούμενους, τους μικρομεσαίους, τους νέους, τους συνταξιούχους, και η οποία θα είναι ο εγγυητής για να προχωρήσουμε στις απαραίτητες ρήξεις και μεταρρυθμίσεις.
