Της Ρένας Δούρου
«…η δημοκρατία αφήνει περιθώριο για κάθε είδους χειραγώγηση, διαφθορά, κυριαρχία της δημαγωγίας και ούτω καθεξής, αλλά αμέσως μόλις εξαλείψουμε τη δυνατότητα τέτοιου είδους στρεβλώσεων, χάνουμε την ίδια τη δημοκρατία. Εάν επιθυμούμε να απομακρυνθούμε απ’ αυτές τις στρεβλώσεις και να συλλάβουμε το Όλο στην πιο άσπιλη του καθαρότητα, καταλήγουμε στο αντίθετό του. Η επονομαζόμενη “πραγματική δημοκρατία” είναι ακριβώς ένας άλλος προσδιορισμός της “μη δημοκρατίας”: εάν θέλουμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα παραποίησης, πρέπει εκ των πρότερων να “ελέγχουμε” τους υποψηφίους, πρέπει να εισάγουμε τη διάκριση ανάμεσα στα “πραγματικά συμφέροντα του λαού” και την εξαρτημένη και αμφιταλαντευομένη κρίση του, η οποία υπόκειται στη δημαγωγία και τη σύγχυση και, κατ΄αυτόν τον τρόπο, καταλήγοντας σε αυτό που συνήθως καλείται «οργανωμένη δημοκρατία», στην οποία οι πραγματικές εκλογές ουσιαστικά λαμβάνουν χώρα πριν από τις επίσημες εκλογές και όπου η ψηφοφορία έχει μονάχα την αξία της δημοσκόπησης. Εν συντομία, η «οργανωμένη δημοκρατία» είναι ένας τρόπος για να αποκλείσουμε τη βίαιη εισβολή του Πραγματικού που χαρακτηρίζει την “τυπική” δημοκρατία: τη στιγμή της διάλυσης του κοινωνικού οικοδομήματος σε μια καθαρή αριθμητική συγκέντρωση ατομικοποιημένων ατόμων» (Zizek, 1989:148)
