Ερώτηση της βουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ Ρένας Δούρου προς τον Υπουργό Εξωτερικών με θέμα την παρέμβαση του Υπουργείου Εξωτερικών για τη μεταφορά έργου της Μπιενάλε, 12 Νοεμβρίου 2013
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του ελληνικού και του τουρκικού Τύπου (Εφημερίδα των Συντακτών, 21 Οκτωβρίου 2013, εφημερίδα Χουριέτ, 20 Οκτωβρίου 2013), το Υπουργείο Εξωτερικών παρενέβη προκειμένου να μεταφερθεί εικαστικό έργο, στο πλαίσιο της 4ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης, από το τζαμί Αλατζά Ιμαρέτ στη Θεσσαλονίκη (το οποίο λειτουργεί ως πολιτιστικός χώρος), στη Μονή Λαζαριστών, ύστερα από παρεμβάσεις του τουρκικού Προξενείου και του τούρκου πρέσβη στην Αθήνα. Συγκεκριμένα πρόκειται για το βίντεο-αρτ έργο με τον τίτλο «Νymphea» του Γάλλου ζωγράφου, φωτογράφου και κινηματογραφιστή Ange Leccia, με πρωταγωνίστρια την ηθοποιό και μοντέλο Λετίσια Κάστα. Το έργο ως τις 18 Οκτωβρίου προβαλλόταν στο Αλατζά Ιμαρέτ, στο πλαίσιο της 4ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης «Παλιές διασταυρώσεις – Make it New».
Σύμφωνα με την «Εφημερίδα των Συντακτών» πρόκειται για «μια αισθησιακή καταγραφή της όμορφης γυναίκας κάτω από το νερό, μια χορογραφία κινήσεων όπου φαίνεται μόνο το πρόσωπο και το μπούστο της» και κατά τη Γενική Διευθύντρια της Μπιενάλε, κ. Έλλη Κοσκινά «πρόκειται για ένα εξαιρετικό έργο με τη Λετίσια Κάστα ως Οφηλία, σε τίποτα προκλητικό ή άσεμνο».
Το θέμα δημοσιοποιήθηκε, μετά από τη μεταφορά του έργου στη Μονή Λαζαριστών, σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης (ο δήμος διαχειρίζεται ως πολιτιστικό χώρο το Αλατζά Ιμαρέτ), όταν «έγινε γνωστό ότι το ΥΠΕΞ έδωσε εντολή, ύστερα από παρέμβαση της τουρκικής κυβέρνησης, να σταματήσει να προβάλλεται το βίντεο στο Αλατζά Ιμαρέτ». Η δε αντιδήμαρχος Πολιτισμού, κ. Έλλη Χρυσίδου δήλωσε ότι το υπουργείο δεν μπήκε καν στον κόπο να εξετάσει τι περιλαμβάνει το συγκεκριμένο βίντεο (Εφ.Συντ. 21/10). Επίσης, έγινε γνωστό ότι η κ. Κοσκινά δέχθηκε τηλεφωνήματα από το Υπουργείο Εξωτερικών, κατά τα οποία της γνωστοποιήθηκε ότι υφίστανται πιέσεις εκ μέρους της τουρκικής πλευράς.
Κατόπιν αυτών και ανεξαρτήτως του γεγονότος της μεταφοράς του έργου για τεχνικούς λόγους, σε συνεννόηση με την επιμελήτρια της έκθεσης Αντελίνα φον Φίρστενμπεργκ και με τον ίδιο τον καλλιτέχνη,
ερωτάται ο κ. Υπουργός:
•Άσκησε πράγματι τηλεφωνική ή άλλη παρέμβαση το Υπουργείο προκειμένου να υπάρξει μεταφορά του έργου;
•Αν όντως υπήρξε παρέμβαση του υπουργείου, σε ποιο βαθμό αυτή ήταν αποτέλεσμα παρέμβασης της τουρκικής κυβέρνησης μέσω του προξενείου και της πρεσβείας;
•Αν όντως υπήρξε παρέμβαση του υπουργείου, από πότε το Υπουργείο Εξωτερικών παρεμβαίνει σε θέματα καλλιτεχνικής έκφρασης; Υφίσταται κάποια σχετική υπηρεσία εντός του Υπουργείου που κάνει σχετικές εισηγήσεις;
•Αντιλαμβάνεται εντέλει ο κ. υπουργός ότι έτσι δημιουργείται ένα επικίνδυνο προηγούμενο, που δίνει το «πράσινο φως» σε παρεμφερείς, μελλοντικές παρεμβάσεις εκ μέρους άλλων κυβερνήσεων;
Η ερωτώσα βουλευτής
Ειρήνη (Ρένα) Δούρου