Της Ρένας Δούρου, Έθνος, 28 Νοεμβρίου 2013
Η ευρύτερη γειτονιά της χώρας μας, η Μέση Ανατολή, έχει εισέλθει σε μια περίοδο δομικών αλλαγών ισορροπιών και συσχετισμών δυνάμεων με σημαντικές επιδράσεις, όχι μόνο στην περιοχή αλλά γενικότερα στο διεθνές στερέωμα.
Στη σημερινή περίοδο παρατηρούμε λοιπόν εξελίξεις, αναφορικά με το Ιράν και τη Συρία, που φέρνουν στο φως: α) την επιστροφή της διπλωματίας, δημόσιας και μυστικής, στο προσκήνιο, β) τον καθοριστικό ρόλο της Μόσχας στην επίτευξη νέων ισορροπιών, και γ) την αποδοχή – νομιμοποίηση του Ιράν ως διεθνούς «παίκτη» και όχι ως rogue state, παρία της διεθνούς σκηνής. Αυτοί λοιπόν είναι οι τρεις πυλώνες του νέου αφηγήματος στη Μέση Ανατολή. Διότι δεν πρέπει κανείς να τρέφει την αυταπάτη, ότι τόσο η προκαταρκτική συμφωνία της Κυριακής, των 5+1 δυνάμεων με την Τεχεράνη, σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της τελευταίας, όσο και η αποφυγή του βομβαρδισμού της Συρίας τον Σεπτέμβριο, θα γίνονταν ποτέ δυνατές χωρίς την ενεργό συμμετοχή της Μόσχας.
Γιατί είναι φανερό, ότι κεντρική θέση στο νέο πλαίσιο, έχει η σχέση ΗΠΑ – Ρωσίας, με τη δεύτερη να πραγματοποιεί εντυπωσιακή όσο και αναγκαστική, επιστροφή και τις πρώτες να επαναχαράσσουν τη στρατηγική τους έναντι της Τεχεράνης (και της Δαμασκού) στη βάση πλέον της διπλωματικής αντιμετώπισης και όχι της στρατιωτικής επιλογής (όπως ίσχυε επί Μπους και Ομπάμα) ή των στείρων κυρώσεων. Είναι επίσης φανερό ότι η κατάληξη της Κυριακής επήλθε λόγω αλλαγής πλεύσης της Ουάσινγκτον, που αντελήφθη ότι το Ιράν είναι καθοριστικής σημασίας παράγοντας με τον οποίο χρειάζεται συνεργασία, έστω κι αν αυτό προκαλεί ανησυχίες σε βασικούς τους συμμάχους στην περιοχή, όπως το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία.
Το «λιώσιμο των πάγων» μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, 34 χρόνια μετά από την ομηρία των 444 ημερών του προσωπικού στην αμερικανική πρεσβεία της Τεχεράνης, από τον Νοέμβριο του 1979 ως τον Ιανουάριο του 1981, είναι σημαντικό. Τούτο βέβαια δεν σημαίνει ότι ο δρόμος θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Κάθε άλλο.
Ωστόσο οι εξελίξεις αυτές επηρεάζουν τους σχεδιασμούς των άλλων χωρών, π.χ. της Τουρκίας, που βλέπει να αλλάζουν, όχι πάντα υπέρ της, τα δεδομένα και για αυτό ανεβάζει τους ρυθμούς και τους τόνους των διπλωματικών της παρεμβάσεων – επισκέψεις Νταβούτογλου στο Στέητ Ντιπάρτμεντ, παρουσίαση τουρκικών προσεγγίσεων σε πολιτικά και ακαδημαϊκά ακροατήρια στις ΗΠΑ, κ.α.. «Και η Ελλάδα, κύριε;», για να θυμηθούμε και το προεκλογικό σποτάκι της Νέας Δημοκρατίας. «Η Ελλάδα δεν ασχολείται με αυτές τις εξελίξεις κύριε; Δεν την αφορούν; Γιατί όταν ήταν για τον βομβαρδισμό της Συρίας, δήλωνε αμέσως ‘παρούσα’… Γιατί κύριε;»
Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον η απάντηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, υπουργού Εξωτερικών και προέδρου του ΠΑΣΟΚ, στην μικρή μαθήτρια…
