Της Ρένας Δούρου, Έθνος, 6 Ιανουαρίου 2014.
«Τα προγράμματα λιτότητας έχουν την αρχή και το τέλος τους, με την προϋπόθεση της αποτελεσματικής τους εφαρμογής». Αυτό δήλωσε ο Ολι Ρεν, αντιπρόεδρος της Κομισιόν, στις 4 Φεβρουαρίου, ενώπιον της Συνέλευσης των Περιφερειακών και Τοπικών Αντιπροσώπων της ΕΕ, απαντώντας στον πρόεδρο της Επιτροπής των Περιφερειών, Ramόn Luis Valcarcel Siso, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού κόμματος. Ο πρόεδρος της ΕτΠ είχε υπογραμμίσει την ανάγκη πραγματικού συντονισμού της ΕΕ σε τοπικό επίπεδο, έτσι ώστε «οι περιφέρειες να είναι σε θέση να ξεκινήσουν και να εφαρμόσουν τις δικές τους επενδυτικές πολιτικές, βασισμένες στις τοπικές ανάγκες». Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των πολιτικών ομάδων έθεσαν, το θέμα του «υπερβολικά υψηλού τιμήματος» των μεταρρυθμίσεων που προωθεί η Κομισιόν, της ικανοποίησης των αναγκών της κοινωνίας, της ποιότητας των δημοσίων δαπανών κ.ο.κ.
Οι παρατηρήσεις αυτές έναντι της τοποθέτησης του Ρεν, χωρίς να αποτελούν ρήξη με την επικρατούσα περί της δήθεν αναγκαίας λιτότητας άποψη, αποδεικνύουν την άμεση ανάγκη να υπάρξει μια συνολική επανεξέταση και αλλαγή του πυρήνα αυτής της πολιτικής λιτότητας. Μιας πολιτικής αποδεδειγμένα καταστροφικής για τις κοινωνίες και τις οικονομίες. Μιας αδιέξοδης πολιτικής που αναγκάζει τους πολλούς να πληρώσουν τα κέρδη των ολίγων. Μιας «νεκρής οικονομικής ιδέας» που δεν οδηγεί στην ανάπτυξη αλλά στις εισοδηματικές και κοινωνικές ανισότητες, όπως περιγράφει με οξυδέρκεια ο Mark Blyth στο βιβλίο του, «Λιτότητα, ιστορία μιας επικίνδυνης ιδέας».
Μια ιδέα οικονομικά ατελέσφορη, που όμως καταλήγει, προκειμένου να εφαρμοστεί, στην υπονόμευση της ίδιας της δημοκρατίας στην ΕΕ και τις χώρες-μέλη της. Μη εκλεγμένοι θεσμοί, όπως η Κομισιόν ή το Eurogroup αποφασίζουν και επιβάλλουν πολιτικές δραστικών περικοπών δημοσίων δαπανών, με άκρως υψηλό κοινωνικό κόστος. Χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση, χωρίς παρέμβαση των πολιτών. Χωρίς, εντέλει, κανενός είδους λογοδοσία απέναντί τους, ειδικά τη στιγμή ακριβώς που οι πολίτες υποχρεώνονται να πληρώσουν το βαρύ τίμημα αυτής της άκρως «επικίνδυνης ιδέας»…
Ανάπτυξη, απασχόληση, αλληλεγγύη, κοινωνική δικαιοσύνη: οι έννοιες αυτές δεν μπορούν να είναι συμπληρώματα light στον «κορμό» μιας λιτότητας που τρέφεται με αυταρχισμό και συντηρείται με φόβο. Αλλά οφείλουν να βρίσκονται στο επίκεντρο ενός δημοκρατικού ευρωπαϊκού προτάγματος, με κοινωνούς τις τοπικές κοινωνίες και τις ανάγκες τους, μέσω των περιφερειακών και αυτοδιοικητικών θεσμών, που τις εκφράζουν αυθεντικότερα από αδιαφανείς, μη εκλεγμένες τεχνοκρατικές γραφειοκρατίες. Ειδάλλως, το τίμημα της εμμονής σε μια «επικίνδυνη ιδέα» θα αποβεί μοιραίο…
