Την Τρίτη, 21 Απριλίου 2015, η Περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, μετείχε στο πρόγραμμα διαλέξεων “Signature Lectures” στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον με ομιλία της με τίτλο: “Ένα νέο πρόσωπο για την Ελλάδα. Τι διαφορά μπορεί να φέρει μια γυναίκα;” Στην ομιλία της η Περιφερειάρχης τόνισε μεταξύ άλλων:
ñ (Αναφερόμενη στις εκλογές του Μαίου 2014 και την επικράτηση της “Δύναμης Ζωής”): Αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Είναι μόνο η αρχή.
ñ Στην περίπτωση της ελληνικής πολιτικής σκηνής, η δική μου περίπτωση υπερβαίνει το θέμα του φύλου. Έχει να κάνει με την ευρύτερη μετάλλαξη της ελληνικής κοινωνίας, η οποία είναι σήμερα σε εξέλιξη. Αυτή η μετάλλαξη αφορά, πέρα από την πιεστική ανθρωπιστική κρίση και τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης με αξιοπρεπή απασχόληση, το πρόβλημα της αξιοπιστίας της πολιτικής.
ñ Οι δύο προϋποθέσεις, δηλαδή το κοινωνικό πλαίσιο και η ειδική χρονική περίοδος, παίζουν σήμερα καθοριστικό ρόλο στην Ελλάδα και στην περίπτωση της Περιφέρειας Αττικής. Έτσι, η αλλαγή στην κορυφή της Περιφέρειας, εμπεριέχει ένα νέο νόημα για δύο λόγους: λόγω της χρονικής συγκυρίας και λόγω της πολιτικής της σημασίας. Σηματοδότησε την ανάγκη για μία πραγματική “κάθαρση”. Για μια βαθιά πολιτική αλλαγή. Και για μια νέα αρχή. Σηματοδότησε την καθαρή βούληση του λαού να κάνει διαφορετικά τα πράγματα, φέρνοντας στην κορυφή της πιο σημαντικής περιφέρειας της χώρας, για πρώτη φορά, μια νέα, αριστερή γυναίκα. Με την έννοια αυτή, η διαφορά μπορεί να γίνει αντιληπτή από τις δυνάμεις που υποστηρίζουν μια υποψηφιότητα. Από τη βούλησή τους να πάρουν οι ίδιες τις κατάλληλες πρωτοβουλίες για να προχωρήσουν σε μια αλλαγή κεφαλαιώδους σημασίας. Μία αλλαγή από κάτω προς τα επάνω και όχι με άνωθεν επιβολή από την κυβέρνηση, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα. Έτσι, αισθάνομαι τη θητεία μου στην Περιφέρεια όχι ως εξαίρεση αλλά ως πρόκληση.
ñ Η δουλειά μας στοχεύει στο να κάνουμε την Αττική έναν σοβαρό, παγκόσμιο παίκτη, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η Αττική έχει τη δυνατότητα να δράσει ως παγκόσμιος παίκτης χάρη στη μοναδική της ιστορία και τον πλούσιο πολιτισμό της αλλά επίσης χάρη στο μέλλον της. Χάρη στις τεράστιες προοπτικές του νέου υποδείγματος εξουσίας που προωθούμε στην Περιφέρεια.
ñ Το διακύβευμα είναι υψηλό και δεν υπάρχει μαγική λύση η οποία θα διασφαλίζει την επιτυχία του νέου υποδείγματος εξουσίας. Οφείλουμε όμως στο λαό μας να αγωνιστούμε για το σκοπό αυτόν. Ακόμη κι αν χρόνος περνά γρήγορα. Για αυτό πρέπει να δράσουμε επειγόντως. Και τούτο μου φέρνει στο νου μια ιστορία σχετικά με τον μεγάλο γάλλο στρατάρχη Λιοτέ, που κάποτε ζήτησε από τον κηπουρό του να φυτέψει ένα δένδρο. Ο κηπουρός αντέτεινε ότι το δέντρο θα είχε αργή ανάπτυξη και δεν θα έφθανε σε ωρίμανση προτού περάσει ένας αιώνας. Τότε ο Lyautey τού απάντησε: «Στην περίπτωση αυτή, δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Φύτεψέ το σήμερα το απόγευμα».
—
Aκολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
“Ένα νέο πρόσωπο για την Ελλάδα
Τι διαφορά μπορεί να κάνει μια γυναίκα;”
Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Κολέγιο Wilson για την πρόσκλησή του στη σειρά διαλέξεων και για την οργάνωση της σημερινής εκδήλωσης.
Κυρίως, όμως, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους εσάς για την παρουσία σας.
Μια διάλεξη αναφορικά με την αλλαγή που υφίσταται η Ελλάδα. Και αναφορικά με τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η σημαντικότερη περιφέρεια της χώρας σε αυτή την αλλαγή. Μια περιφέρεια στην οποία, για πρώτη φορά από δημιουργίας του σύγχρονου ελληνικού κράτους, ηγείται μια αριστερή γυναίκα πολιτικός, αιρετή και όχι διορισμένη σε αυτή την υψηλόβαθμη θέση. Προσωπικά, ανέκαθεν θεωρούσα την πολιτική όχι ως σταδιοδρομία ή τρόπο αυτοπροβολής, αλλά ως αφιλοκερδή ανάγκη ενασχόλησης με τα κοινά. Είμαι πολύ υπερήφανη για το γεγονός ότι δεν αποτελώ μέρος του κατεστημένου, αντιθέτως, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου στην πολιτική ήμουν μέλος ενός μικρού αριστερού κόμματος της αντιπολίτευσης.
Ενός κόμματος που χρησιμοποιούσε μια νέα γλώσσα στην πολιτική ζωή της Ελλάδας, αναφορικά με την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών, με το σεβασμό στις διαφορετικές ταυτότητες, και με το δικαίωμα του Ελληνικού λαού σε ένα αξιοπρεπές μέλλον βασισμένο στις οικουμενικές αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Έκτοτε δεν έκανα ποτέ καμία παραχώρηση στις πεποιθήσεις μου, αλλά ανέκαθεν υποστήριζα τη δική μου «αλήθεια» υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Αυτό και έπραξα κατά την προεκλογική εκστρατεία του Μαΐου 2014 — ακόμη και όταν η ομάδα μου προσπάθησε να με αποτρέψει από το να το πράξω σε διάφορες περιπτώσεις. Και πιστεύω ότι ένας από τους λόγους που κερδίσαμε τις αυτοδιοικητικές εκλογές τον περασμένο Μάιο ήταν το γεγονός ότι είπαμε την αλήθεια στους πολίτες. Είπαμε την αλήθεια σχετικά με τις δυσκολίες που μας περίμεναν, σχετικά με την ανάγκη για λιγότερα λόγια και περισσότερα έργα. Δεν υποσχεθήκαμε παρά μόνο σκληρή δουλειά και σοβαρή δέσμευση.
Και ζητήσαμε παράλληλα από τους πολίτες να αναλάβουν την ευθυνη τους ως πολίτες για να δουλέψουν σκληρά.
Και παρά τις αντιξοότητες, κερδίσαμε αυτές τις εκλογές.
Κερδίσαμε αυτές τις εκλογές μολονότι οι αντίπαλοί μας έχαιραν της υποστήριξης της τότε δικομματικής κυβέρνησης και της μεγάλης πλειονότητας των κυρίαρχων μέσων μαζικής ενημέρωσης. Και οι δύο επιχείρησαν, και ως ένα βαθμό με επιτυχία, να επισκιάσουν την εκστρατεία μας. Εντούτοις, κατορθώσαμε να προσεγγίσουμε τον λαό διεξάγοντας προεκλογική εκστρατεία από πόρτα σε πόρτα σε 65 από τους 66 δήμους της Αττικής. Πρωτόγνωρο.
Έπρεπε επίσης να υπερκεράσουμε άλλο ένα εμπόδιο· Την στερεοτυπική, σεξιστική προεκλογική εκστρατεία των αντιπάλων μας, οι οποίοι επιχείρησαν να διαστρεβλώσουν την ατζέντα μας και να παρουσιάσουν εμένα την ίδια ως μια νεαρή γυναίκα, χωρίς πείρα και με πλήρη άγνοια των θεμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ως κάποια ανεύθυνη, μη άξια να εκλεγεί. Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι το να είσαι γυναίκα, στα μάτια των αντιπάλων μας ήταν μειονέκτημα. Αποδείχθηκε όμως πλεονέκτημα.
Η νίκη μας ήταν μια νίκη που λίγες μόνον δημοσκοπήσεις είχαν προβλέψει.
Ίσως επειδή δεν επρόκειτο για μια απλή πολιτική νίκη.
Επρόκειτο για νίκη κατά των προκαταλήψεων έναντι των γυναικών.
Νίκη κατά του κατεστημένου από το οποίο διεπόταν η χώρα κατά τα τελευταία σαράντα χρόνια, με την εξουσία να μονοπωλούν άνδρες πολιτικοί.
Ήταν, επομένως, μια πρώτη ιστορική νίκη για τις δυνάμεις της αλλαγής, για τις δυνάμεις της ανανέωσης του τρόπου με τον οποίο ασκούταν η πολιτική έως σήμερα στην Ελλάδα.
Ωστόσο, για την ομάδα μας, για το προσωπικό μας, σήμανε επίσης, την αρχή μιας νέας εποχής.
Μια νέα εποχή με μια γυναίκα επικεφαλής της σημαντικότερης περιφέρειας στην Ελλάδα. Θα μπορούσε το γεγονός αυτό καθεαυτό να κάνει τη διαφορά; Θα μπορούσε η νέα Περιφερειάρχης Αττικής να αποτελέσει το νέο πρόσωπο της Ελλάδας;
Ας αναδιατυπώσουμε το ερώτημα ως εξής: Αντιπροσωπεύουν οι δυνάμεις που στήριξαν την υποψηφιότητά μου στην Περιφέρεια Αττικής, την πολιτική και κοινωνική ανανέωση που απαιτείται στην Ελλάδα; Συνειδητοποιούν οι εν λόγω δυνάμεις την κεφαλαιώδη αλλαγή που επέφεραν στη διοίκηση της σημαντικότερης περιφέρειας της χώρας;
Για να δοθεί απάντηση, πρέπει να λάβουμε υπόψη την εκλογική μας ατζέντα. Εμείς τονίσαμε την ανάγκη των πολιτών να αλλάξουν τη ζωή τους, αναλαμβάνοντας οι ίδιοι τις κατάλληλες πρωτοβουλίες, καταργώντας τους κανόνες εκείνους που είχαν επιβληθεί από έναν τρόπο διακυβέρνησης βασισμένο στις πελατειακές σχέσεις, στον νεποτισμό, στη διαφθορά και, φυσικά, στον σεξισμό και στη φυλετική διάκριση κατά των γυναικών.
Κρίνοντας από τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών και από το γεγονός ότι η πλειοψηφία των ψηφισάντων, απέρριψε την βασισμένη σε σεξιστικά στερεότυπα εκστρατεία του αντιπάλου μας, φαίνεται ότι το μήνυμά μας πέρασε στην πλειονότητα των κατοίκων.
Όμως αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Είναι μόνο η αρχή.
Και όπως είπε κάποτε η Ελεάνορ Ρούζβελτ: «Η γυναίκα είναι σαν το σακουλάκι του τσαγιού. Ποτέ δεν ξέρεις πόσο δυνατό είναι, μέχρι να το βάλεις σε καυτό νερό.» Και σήμερα είμαι σε «καυτό νερό», διοικώντας τη σημαντικότερη –από κάθε άποψη- περιφέρεια της χώρας, μια μοναδική εμπειρία. Αντιμετωπίζοντας, π.χ. την κλασσική προσέγγιση του ρόλου της γυναίκας στην πολιτική: είτε ως «bitch», στην περίπτωση της σοβαρής, ισχυρής γυναίκας είτε ως «bimbo», στην περίπτωση μιας γυναίκας με χαμηλό προφίλ. Πρόκειται για μια τάση, που δεν παρατηρείται μόνο στην ελληνική πολιτική σκηνή. Όμως στην περίπτωση της ελληνικής πολιτικής σκηνής, η δική μου περίπτωση υπερβαίνει το θέμα του φύλου. Έχει να κάνει με την ευρύτερη μετάλλαξη της ελληνικής κοινωνίας, η οποία είναι σήμερα σε εξέλιξη. Αυτή η μετάλλαξη αφορά, πέρα από την πιεστική ανθρωπιστική κρίση και τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης με αξιοπρεπή απασχόληση, το πρόβλημα της αξιοπιστίας της πολιτικής. Οι πολιτικές δεσμεύσεις κατά τα τελευταία σαράντα χρόνια δεν έγιναν πράξη. Οι πολίτες εξαπατήθηκαν συστηματικά από τους πολιτικούς. Και η πολιτική χρησιμοποιήθηκε όχι για την πραγματική ανάπτυξη και ευημερία της χώρας, αλλά για τη διατήρηση του πολιτικού στάτους κβο. Αυτή ακριβώς η κατάσταση οδήγησε την χώρα στην τρέχουσα διττή κρίση. Βαθειά κρίση δημοκρατίας και οικονομική κρίση. Οι πολιτικές λιτότητας που επιβλήθηκαν, από το 2010, από τα ίδια κόμματα εξουσίας προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του χρέους, οδήγησαν τη χώρα σε πραγματικό αδιέξοδο. Και δεν κατάφεραν παρά να προκαλέσουν κρίση δημοκρατίας στην κοιτίδα της Δημοκρατίας και να οδηγήσουν στην άνοδο των ξενοφοβικών δυνάμεων του νεοναζισμού στη χώρα που διακρίθηκε για τον ηρωικό της αγώνα κατά των Ναζί στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αυτό είναι, εν συντομία, το πλαίσιο εντός του οποίου πρέπει να δοθεί απάντηση στο ακόλουθο ερώτημα: η γυναικεία υπόσταση καθιστά αυτομάτως την πολιτική και την πολιτική δέσμευση πιο αξιόπιστες; Πιστεύω ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο περίπλοκα, είναι αυτό που περιγράφει στη θεωρία της η Τζούντιθ Μπάτλερ, θεωρητικός της θεωρίας των φύλων, ως μεταβλητή που αλλάζει ανάλογα με το κοινωνικό πλαίσιο και τη χρονική περίοδο.
Οι δύο προϋποθέσεις, δηλαδή το κοινωνικό πλαίσιο και η ειδική χρονική περίοδος, παίζουν σήμερα καθοριστικό ρόλο στην Ελλάδα και στην περίπτωση της Περιφέρειας Αττικής. Έτσι, η αλλαγή στην κορυφή της Περιφέρειας, εμπεριέχει ένα νέο νόημα για δύο λόγους: λόγω της χρονικής συγκυρίας και λόγω της πολιτικής της σημασίας. Σηματοδότησε την ανάγκη για μία πραγματική “κάθαρση”. Για μια βαθιά πολιτική αλλαγή. Και για μια νέα αρχή. Σηματοδότησε την καθαρή βούληση του λαού να κάνει διαφορετικά τα πράγματα, φέρνοντας στην κορυφή της πιο σημαντικής περιφέρειας της χώρας, για πρώτη φορά, μια νέα, αριστερή γυναίκα. Με την έννοια αυτή, η διαφορά μπορεί να γίνει αντιληπτή από τις δυνάμεις που υποστηρίζουν μια υποψηφιότητα. Από τη βούλησή τους να πάρουν οι ίδιες τις κατάλληλες πρωτοβουλίες για να προχωρήσουν σε μια αλλαγή κεφαλαιώδους σημασίας. Μία αλλαγή από κάτω προς τα επάνω και όχι με άνωθεν επιβολή από την κυβέρνηση, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα. Έτσι, αισθάνομαι τη θητεία μου στην Περιφέρεια όχι ως εξαίρεση αλλά ως πρόκληση.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχουμε ήδη ξεκινήσει τη σκληρή δουλειά, έχοντας στο πλευρό μας τους ανθρώπους που μας χάρισαν τη νίκη του περασμένου Μαΐου.
Η δουλειά μας στοχεύει στο να κάνουμε την Αττική έναν σοβαρό, παγκόσμιο παίκτη, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η Αττική έχει τη δυνατότητα να δράσει ως παγκόσμιος παίκτης χάρη στη μοναδική της ιστορία και τον πλούσιο πολιτισμό της αλλά επίσης χάρη στο μέλλον της. Χάρη στις τεράστιες προοπτικές του νέου υποδείγματος εξουσίας που προωθούμε στην Περιφέρεια.
Ένα νέο υπόδειγμα εξουσίας με βάση την κοινή αντίληψη των θεμελιωδών αξιών που μοιράζονται όλες οι δημοκρατικές κοινωνίες: τα ιδεώδη της ελευθερίας, την αρχή της δημοκρατίας, την αξία της κοινωνικής δικαιοσύνης, την καταπολέμηση της διαφθοράς και του νεποτισμού.
Ασκούμε αυτό το νέο υπόδειγμα εξουσίας ενεργώντας σε τέσσερα επίπεδα.
Πρώτον, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ευημερία των πολιτών, αντιμετωπίζοντας την ανθρωπιστική κρίση και προωθώντας ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης.
Δεύτερον, προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε την αξιοπιστία της πολιτικής τηρώντας τις δεσμεύσεις μας.
Τρίτον, προσπαθούμε να προωθήσουμε ένα περιβάλλον στο οποίο όλοι θα είναι κερδισμένοι, απλουστεύοντας τις διαδικασίες και καταπολεμώντας τη γραφειοκρατία.
Τέταρτον, συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε ενάντια στις δυνάμεις του μίσους, τις δυνάμεις του νεοναζισμού, που εκπροσωπούνται στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και στο Περιφερειακό Συμβούλιο.
Αυτό δεν είναι εύκολο.
Είναι όμως αναγκαίο.
Για την Αττική. Για την Ελλάδα. Αλλά και για κάθε δημοκρατική κοινωνία στον κόσμο.
Το διακύβευμα είναι υψηλό και δεν υπάρχει μαγική λύση η οποία θα εξασφαλίζει την επιτυχία του νέου υποδείγματος εξουσίας.
Όμως, οφείλουμε στο λαό μας να αγωνιστούμε για αυτόν τον στόχο. Ακόμη κι αν χρόνος περνά γρήγορα. Για αυτό πρέπει να δράσουμε επειγόντως. Και τούτο μου φέρνει στο νου μια ιστορία σχετικά με τον μεγάλο γάλλο στρατάρχη Λιοτέ, που κάποτε ζήτησε από τον κηπουρό του να φυτέψει ένα δένδρο. Ο κηπουρός αντέτεινε ότι το δέντρο θα είχε αργή ανάπτυξη και δεν θα έφθανε σε ωρίμανση προτού περάσει ένας αιώνας. Τότε ο Lyautey τού απάντησε: «Στην περίπτωση αυτή, δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Φύτεψέ το σήμερα το απόγευμα».
Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί φοιτητές,
Εμείς, η νεοεκλεγείσα Περιφερειακή Αρχή της Αττικής,
έχουμε ήδη ξεκινήσει να φυτεύουμε τους σπόρους της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ανανέωσης της Αττικής.
Τους σπόρους για ένα αξιοπρεπές μέλλον για όλους τους πολίτες της.
Τους σπόρους για μια νέα Ελλάδα.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
