Ανοίγει νέο κεφάλαιο στην διαχείριση των απορριμμάτων -ομιλία στο Περιφρρειακό Συμβούλιο για τον ΠΕΣΔΑ

«Σήμερα καλούμαστε να δώσουμε το ‘πράσινο φως’ προκειμένου να μπει σε τροχιά η νέα φιλοσοφία στη διαχείριση των απορριμμάτων. Η σημερινή απόφαση σηματοδοτεί μια αφετηρία, ένα νέο δρόμο που θα βαδίσουμε όλοι μαζί. Όλοι όσοι πιστεύουμε στη δυνατότητα ενός νέου, εναλλακτικού, αποκεντρωμένου, με δημόσιο χαρακτήρα, ορθολογικού συστήματος, στη βάση των βέλτιστων – περιβαλλοντικά, οικονομικά, από απόψεως δημόσιας υγείας – πρακτικών. Ένα μοντέλο διαχείρισης που θα συμβάλλει στην αναπτυξιακή προοπτική της Αττικής. Το μοντέλο ακριβώς που αξίζει στους πολίτες της», τόνισε, μεταξύ άλλων, η Περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου στην ομιλία της στη σημερινή Συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, η οποία είχε ως μοναδικό θέμα συζήτησης τη λήψη απόφασης για τη 2η Αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (Π.Ε.Σ.Δ.Α.) Αττικής”(άρ. 35 του ν. 4042/2012 – ΦΕΚ 24/τ.Α’/13-02-2012).
Ακολουθούν τα βασικά σημεία της ομιλίας της Περιφερειάρχη Αττικής:
Ο ΠΕΣΔΑ ξεχωρίζει για δύο λόγους: πρώτον, είναι το αποτέλεσμα της συλλογικής δουλειάς του επιστημονικού δυναμικού του ΕΔΣΝΑ που γίνεται για πρώτη φορά και δεύτερον, συνιστά την αφετηρία για μια νέα εποχή στη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής
Σηματοδοτεί το τέλος ενός κύκλου και την αρχή ενός νέου κεφαλαίου
Κλείνει ο κύκλος της οικονομικά επώδυνης, οικολογικά επικίνδυνης, υγειονομικά καταστροφικής διαχείρισης των απορριμμάτων που είχε στο επίκεντρό της, ως μοναδικό χώρο απόθεσης σύμμεικτων απορριμμάτων τη χωματερή της Φυλής
Κλείνει ο κύκλος που ήθελε μία περιοχή να σηκώνει αποκλειστικά το βάρος μιας διαχείρισης, η οποία βρισκόταν στον αντίποδα της σύγχρονης, ορθολογικής διαχείρισης με σεβασμό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο
Με την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ ανοίγουμε ένα νέο κεφάλαιο
Το κεφάλαιο της οικονομικά και οικολογικά δίκαιης και βιώσιμης, αποκεντρωμένης διαχείρισης, με δημόσιο χαρακτήρα, με έμφαση στη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση, την κομποστοποίηση, τις μικρής κλίμακας μονάδες επεξεργασίας
Κάνουμε πράξη τις δεσμεύσεις μας για ριζική αλλαγή στη διαχείριση των απορριμμάτων, για εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή και πλέον εθνική πολιτική, μέσα από την πλήρη ευθυγράμμιση με τις επιταγές του ΕΣΔΑ
Μια αλλαγή που φέρνει στο επίκεντρο τις τοπικές κοινωνίες μέσα από τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων – το μεγάλο στοίχημα για την αποτελεσματική εφαρμογή του Περιφερειακού Σχεδιασμού
Γιατί αν οι πολίτες, αν οι δήμοι, αν οι δήμαρχοι δεν πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση της διαχείρισης των απορριμμάτων, τότε αυτή θα μείνει στα χέρια των ολίγων, εκείνων που έχουν κάθε συμφέρον, μέσα σε αδιαφανείς συνθήκες, να δημιουργούν τις συνθήκες εκείνες που λειτουργούν επ’ ωφελεία τους
Το μεγάλο στοίχημα του Σχεδιασμού ονομάζεται Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης
Πρόκειται για την ποιοτική διαφορά σε σχέση με το χθες. Το πρόκριμα σε σχέση με το αύριο
Η συνειδητοποίηση από την πλευρά των τοπικών κοινωνιών και των Δημάρχων του καθοριστικού τους ρόλου στον Περιφερειακό σχεδιασμό είναι ο καταλύτης για την επιτυχημένη ή όχι εφαρμογή του
Ο ρόλος αυτός αποτελεί και την ασφαλιστική δικλείδα σε σχέση με τη διαφάνεια και τη θωράκιση της διαχείρισης έναντι όλων εκείνων που επιχειρούν ή θα επιχειρήσουν να την εργαλειοποιήσουν, υπηρετώντας δικές τους λογικές
Η δική μας λογική είναι η λογική της χρηστής διοίκησης, της διαφάνειας, της κοινωνικής λογοδοσίας
Οι Δήμαρχοι έχουν ανταποκριθεί απολύτως θετικά στην πρόκληση, έχουν καταθέσει τα σχέδιά τους, που θα αποτελέσουν τον «πυρήνα» του συνολικού σχεδιασμού
Ακριβώς πριν από έναν χρόνο, στην επιστολή που είχα αποστείλει προς τους 66 Δημάρχους της Αττικής, έθετα τις βάσεις της νέας προσέγγισης στη διαχείριση των απορριμμάτων. Της προσέγγισης που αποτελεί σήμερα τη φιλοσοφία του προς απόφαση ΠΕΣΔΑ
Η επιστολή εκείνη είχε προκαλέσει κύμα αντιδράσεων, εντός κι εκτός των τειχών, με δημοσιεύματα σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες και ιστοσελίδες, όπου γινόταν εκφοβιστικά λόγος περί «Αθήνας που θα γίνει Νάπολη»
Ήταν φανερό ότι ο δρόμος που είχαμε μπροστά μας θα ήταν μακρύς και δύσκολος. Γεμάτος εμπόδια και παγίδες, ακόμη και από μη αναμενόμενες πλευρές…
Η διαπίστωση αυτή δεν αποθάρρυνε ούτε την Περιφερειακή Αρχή, ούτε τον ΕΔΣΝΑ, ούτε τους δημάρχους
Μας γέμισε πείσμα γιατί επιβεβαίωσε την ορθότητα της επιλογής μας
Το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς αποφασίζαμε την ακύρωση των τεσσάρων διαγωνισμών Μονάδων Επεξεργασίας Αστικών Απορριμμάτων
Ήταν μία οικονομικά και οικολογικά δίκαιη απόφαση, μια απόφαση δικαίωσης των πολυετών αγώνων των τοπικών κοινωνιών, των εργαζομένων στους ΟΤΑ και των κοινωνικών κινημάτων
Παρά τις αντιδράσεις συνεχίσαμε, συλλογικά, με ανοικτές και διαφανείς διαδικασίες και με αίσθηση της ευθύνης μας απέναντι στους πολίτες, την πορεία που είχαμε χαράξει προκειμένου να αποκτήσει η Αττική σύγχρονο και ορθολογικό σύστημα διαχείρισης των απορριμμάτων
Πορευθήκαμε, Περιφέρεια, ΕΔΣΝΑ, δήμαρχοι, με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον στην κατεύθυνση της εναλλακτικής διαχείρισης
Στεκόμαστε αρωγοί στο πλευρό των Δημάρχων, προκειμένου να εκπονήσουν Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης, με την επεξεργασία και την αποστολή Οδηγού Σύνταξης Τοπικών Σχεδίων, αλλά παράλληλα τους στηρίζουμε ώστε να αντιμετωπίσουν τη λασπολογία διαφόρων πλευρών
Ο νέος ΠΕΣΔΑ αποτυπώνει τη νέα πολιτική διαχείρισης, με στόχο αυτή να καταστεί «χαρτί» ανάπτυξης, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας, σε χαμηλότερα δημοτικά τέλη, σε ασφαλέστερη περιβαλλοντικά λύση, στην ενεργοποίηση του πολίτη καθώς και στον καλύτερο κοινωνικό έλεγχο του κυκλώματος διαχείρισης των απορριμμάτων
Πρόκειται για ένα σχεδιασμό: ρήξης με το παρελθόν, που αφομοιώνει πλήρως τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδιασμού και τις αρχές της αποκεντρωμένης διαχείρισης. Βάζει τέλος στη λειτουργία του εκτρώματος του ΧΥΤΑ Φυλής. Ενσωματώνει πλήρως τα Τοπικά Σχέδια. Δίνει έμφαση στη μικρή κλίμακα
Δίνει, ιδιαίτερη έμφαση στις συνέργειες με άλλα αναπτυξιακά προγράμματα, συμβάλλοντας έτσι στην αναπτυξιακή προοπτική της Αττικής
Πολύς λόγος γίνεται περί δήθεν «ασάφειας» και «αοριστίας» του Σχεδιασμού, επειδή δεν προχωρά σε συγκεκριμένη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας απορριμμάτων
Πρόκειται για μία κατηγορία που προκαλεί έκπληξη. Και μάλιστα όταν προέρχεται από πλευρές που αρνούνται να προχωρήσουν σε χωροθέτηση!
Και τούτο γιατί αγνοεί το βασικό χαρακτηριστικό, τον ίδιο τον πυρήνα του Σχεδιασμού. Δηλαδή τα Τοπικά σχέδια διαχείρισης
Είναι φανερό ότι ορισμένοι δεν έχουν καταλάβει ή δεν θέλουν να καταλάβουν ότι ξεκινάμε μια δυναμική διαδικασία που περιλαμβάνει σειρά φάσεων και ενεργειών εξειδίκευσης του ΠΕΣΔΑ, μέσα από πλήθος αλληλένδετων δράσεων όπου εμπλέκονται, πέραν του ΕΔΣΝΑ, και άλλοι φορείς
Βρισκόμαστε, στην πρώτη φάση μίας σύνθετης, πολυεπίπεδης διαδικασίας
Κάθε άλλη άποψη που δεν θέλει να προχωρήσει η σημερινή διαδικασία, θέλει στην ουσία ανοικτή τη Φυλή ως το 2050
Η σημερινή απόφαση σηματοδοτεί μια αφετηρία. Ένα νέο δρόμο. Δύσκολο αλλά μονόδρομο. Ένα δρόμο που θα τον βαδίσουμε όλοι μαζί, Περιφέρεια, Δήμοι, συνδικάτα, τοπικές κοινωνίες, επιστημονική κοινότητα, πολίτες
Θα τον βαδίζουμε όλοι όσοι πιστεύουμε πράγματι στη δυνατότητα ενός νέου, εναλλακτικού, αποκεντρωμένου, με δημόσιο χαρακτήρα, ορθολογικού συστήματος, στη βάση των βέλτιστων – περιβαλλοντικά, οικονομικά, από απόψεως δημόσιας υγείας – πρακτικών
Ένα μοντέλο διαχείρισης που θα συμβάλλει στην αναπτυξιακή προοπτική της Αττικής. Το μοντέλο ακριβώς που αξίζει στους πολίτες της
Η Περιφέρεια Αττικής, με τον προτεινόμενο Σχεδιασμό, αναλαμβάνει την ευθύνη που της αναλογεί, δεν μένει στα λόγια και κάνει πράξη τις δεσμεύσεις της για ένα εναλλακτικό μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας της Περιφερειάρχη Αττικής:
Κυρίες και κύριοι
Η σημερινή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου έχει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα. Και τούτο γιατί σήμερα καλούμαστε να δώσουμε το «πράσινο φως» προκειμένου να μπει σε τροχιά η νέα φιλοσοφία στη διαχείριση των απορριμμάτων, όπως αυτή εκφράζεται στο υπό εξέταση κείμενο της 2ης αναθεώρησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων Αττικής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ο ΠΕΣΔΑ που έχουμε σήμερα στα χέρια μας ξεχωρίζει για δύο λόγους.
Πρώτον, γιατί είναι το αποτέλεσμα της συλλογικής δουλειάς του επιστημονικού δυναμικού του ΕΔΣΝΑ.
Κάτι που πρέπει να υπογραμμιστεί ότι γίνεται για πρώτη φορά και που αποδεικνύει τις δυνατότητες και το πόσο πολύτιμη μπορεί να είναι η συμβολή του στελεχιακού δυναμικού του Συνδέσμου. Συμβολή που αποδεικνύει τις δυνατότητες ενός δημόσιου τομέα που εργάζεται χωρίς να χρησιμοποιεί άλλοθι και να παράγει αποτελεσματικό έργο.
Η μελέτη της Ομάδας Εργασίας του Συνδέσμου συνέβαλε καθοριστικά, με τις καίριες παρατηρήσεις της, στην επιστημονική αρτιότητα και πληρότητα της Μελέτης που αποτέλεσε την απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής και κατόπιν του Διοικητικού Συμβουλίου και της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης.
Ο δεύτερος λόγος που καθιστά τούτον τον ΠΕΣΔΑ ξεχωριστό είναι το γεγονός ότι συνιστά την αφετηρία για μια νέα εποχή στη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής.
Σηματοδοτεί, με άλλα λόγια, το τέλος ενός κύκλου και την αρχή ενός νέου κεφαλαίου.
Κλείνει δηλαδή ο κύκλος της οικονομικά επώδυνης, οικολογικά επικίνδυνης, υγειονομικά καταστροφικής διαχείρισης των απορριμμάτων που είχε στο επίκεντρό της, ως μοναδικό χώρο απόθεσης σύμμεικτων απορριμμάτων τη χωματερή της Φυλής.
Κλείνει ο κύκλος που ήθελε μία περιοχή να σηκώνει αποκλειστικά το βάρος μιας διαχείρισης, η οποία βρισκόταν στον αντίποδα της σύγχρονης, ορθολογικής διαχείρισης με σεβασμό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.
«Μνημείο περιβαλλοντικού χάους, αρρώστιας και ανθρώπινου πόνου», είχε χαρακτηρίσει τον ΧΥΤΑ Φυλής η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Με την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ ανοίγουμε ένα νέο κεφάλαιο.
Το κεφάλαιο της οικονομικά και οικολογικά δίκαιης και βιώσιμης, αποκεντρωμένης διαχείρισης, με δημόσιο χαρακτήρα, με έμφαση στη Διαλογή στην Πηγή, την ανακύκλωση, την κομποστοποίηση, τις μικρής κλίμακας μονάδες επεξεργασίας.
Μια προσέγγιση δηλαδή που κάνει πράξη τις δεσμεύσεις μας για ριζική αλλαγή στη διαχείριση των απορριμμάτων, για εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή και πλέον εθνική πολιτική, μέσα από την πλήρη ευθυγράμμιση με τις επιταγές του ΕΣΔΑ, όπως άλλωστε αναγνωρίζουν και οι γνωμοδοτήσεις των δύο υπουργείων, Εσωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Μια αλλαγή που φέρνει στο επίκεντρο τις τοπικές κοινωνίες μέσα από τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων – το μεγάλο στοίχημα για την αποτελεσματική εφαρμογή του Περιφερειακού Σχεδιασμού.
Γιατί αν οι πολίτες, αν οι δήμοι, αν οι δήμαρχοι δεν πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση της διαχείρισης των απορριμμάτων, τότε αυτή θα μείνει στα χέρια των ολίγων, εκείνων που έχουν κάθε συμφέρον, μέσα σε αδιαφανείς συνθήκες, να δημιουργούν τις συνθήκες εκείνες που λειτουργούν επ’ ωφελεία τους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το μεγάλο στοίχημα του Σχεδιασμού που έχουμε σήμερα μπροστά μας, ονομάζεται Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης.
Πρόκειται για την ποιοτική διαφορά σε σχέση με το χθες. Το πρόκριμα σε σχέση με το αύριο.
Η συνειδητοποίηση από την πλευρά των τοπικών κοινωνιών και των Δημάρχων του καθοριστικού τους ρόλου στον Περιφερειακό σχεδιασμό είναι ο καταλύτης για την επιτυχημένη ή όχι εφαρμογή του.
Ο ρόλος αυτός αποτελεί και την ασφαλιστική δικλείδα σε σχέση με τη διαφάνεια και τη θωράκιση της διαχείρισης έναντι όλων εκείνων που επιχειρούν ή θα επιχειρήσουν να την εργαλειοποιήσουν, υπηρετώντας δικές τους λογικές.
Η δική μας λογική είναι η λογική της χρηστής διοίκησης, της διαφάνειας, της κοινωνικής λογοδοσίας.
Και ακριβώς αυτή τη λογική τη διασφαλίζει ο ΠΕΣΔΑ και τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης των Δήμων.
Και αν κρίνουμε από τα μέχρι στιγμής στοιχεία, οι Δήμαρχοι έχουν ανταποκριθεί απολύτως θετικά στην πρόκληση, καταθέτοντας στον ΕΔΣΝΑ τα σχέδιά τους. Σχέδια που θα αξιολογηθούν και θα αποτελέσουν τμήμα του ΠΕΣΔΑ και στην ουσία «πυρήνα» του συνολικού σχεδιασμού.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ακριβώς πριν από έναν χρόνο, στην επιστολή που είχα αποστείλει προς τους 66 Δημάρχους της Αττικής, έθετα τις βάσεις της νέας προσέγγισης στη διαχείριση των απορριμμάτων. Της προσέγγισης που αποτελεί σήμερα τη φιλοσοφία του προς απόφαση ΠΕΣΔΑ.
Στην επιστολή εκείνη του Οκτωβρίου του 2014, υπογράμμιζα την ανάγκη υλοποίησης συγκεκριμένων προτεραιοτήτων προκειμένου να ξεκινήσει η νέα πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων στη βάση των αρχών της εγγύτητας, της μικρής κλίμακας, της κοινωνικής συμμετοχής, μέσα από τα εργαλεία του διαχωρισμού, της ανακύκλωσης, της κομποστοποίησης.
Αναφερόμουν συγκεκριμένα στην κατάργηση των σχεδιαζόμενων φαραωνικών εγκαταστάσεων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων με ΣΔΙΤ και στην ανάγκη προώθησης των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης.
Τότε, η επιστολή εκείνη είχε προκαλέσει κύμα αντιδράσεων, εντός κι εκτός των τειχών, με δημοσιεύματα σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες και ιστοσελίδες, όπου γινόταν εκφοβιστικά λόγος και μάλιστα από χείλη πολιτικά και συνδικαλιστικά υπεύθυνων, περί «Αθήνας που θα γίνει Νάπολη», περί «σκουπιδιών που θα κάνουν παρέλαση στους δρόμους» και ούτω καθεξής, στην περίπτωση που με τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης άλλαζε ο σχεδιασμός…
Ήταν φανερό ότι ο δρόμος που είχαμε μπροστά μας θα ήταν μακρύς και δύσκολος.
Γεμάτος εμπόδια και παγίδες, ακόμη και από μη αναμενόμενες πλευρές…
Η διαπίστωση αυτή δεν αποθάρρυνε ούτε την Περιφερειακή Αρχή, ούτε τον ΕΔΣΝΑ, ούτε τους δημάρχους.
Αντιθέτως. Μας γέμισε πείσμα γιατί επιβεβαίωσε την ορθότητα της επιλογής μας.
Της επιλογής ευθυγράμμισης με τη νομιμότητα της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας.
Τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς, του 2014, έναν μόλις μήνα μετά από τη σύσταση της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ και τρεις μήνες από την ανάληψη της ευθύνης διοίκησης της Περιφέρειας, αποφασίζαμε λοιπόν την ακύρωση των τεσσάρων διαγωνισμών Μονάδων Επεξεργασίας Αστικών Απορριμμάτων, που υπηρετούσαν ακριβώς τον πεπερασμένο σχεδιασμό του χθες.
Ήταν μία οικονομικά και οικολογικά δίκαιη απόφαση, μια απόφαση δικαίωσης των πολυετών αγώνων των τοπικών κοινωνιών, των εργαζομένων στους ΟΤΑ και των κοινωνικών κινημάτων.
Παρά τις αντιδράσεις, άλλες φανερές άλλες έμμεσες και άλλες υπονομευτικές του έργου μας, συνεχίσαμε, συλλογικά, με ανοικτές και διαφανείς διαδικασίες και με αίσθηση της ευθύνης μας απέναντι στους πολίτες, την πορεία που είχαμε χαράξει προκειμένου να αποκτήσει η Αττική σύγχρονο και ορθολογικό σύστημα διαχείρισης των απορριμμάτων.
Πορευθήκαμε, Περιφέρεια, ΕΔΣΝΑ, δήμαρχοι, με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον στην κατεύθυνση της εναλλακτικής διαχείρισης.
Διοργανώσαμε, φέτος τον Φεβρουάριο, τριήμερο, διεθνές συνέδριο, ανοικτό στους πολίτες, με θέμα τη “Βιώσιμη, οικολογική, οικονομική διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική”, που καταγράψαμε τις καλές πρακτικές χωρών και περιφερειών του εξωτερικού και ανταλλάξαμε εμπειρίες και επιστημονικές απόψεις και μπολιάσαμε και τη δουλειά των ανθρώπων του ΕΔΣΝΑ.
Στεκόμαστε λοιπόν αρωγοί στο πλευρό των Δημάρχων, προκειμένου να εκπονήσουν Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης, με την επεξεργασία και την αποστολή Οδηγού Σύνταξης Τοπικών Σχεδίων, προκειμένου να τους στηρίξουμε να αντιμετωπίσουν τη λασπολογία διαφόρων πλευρών ενόψει της αλλαγής της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Προωθούμε σειρά παρεμβάσεων προκειμένου να αποκαταστήσουμε ΧΑΔΑ στα νησιά της Αττικής και να προχωρήσουμε στην κατασκευή και λειτουργία ΧΥΤΥ.
Παράλληλα, ξεκινήσαμε τις διαδικασίες για την επιβαλλόμενη από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, ριζική αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Καταφέραμε, τηρώντας τις προθεσμίες της αιρεσιμότητας – κρίσιμου, ανελαστικού παράγοντα για την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση του Σχεδιασμού –, και λαμβάνοντας πλήρως υπόψη το νέο ΕΣΔΑ, που δημοσιοποιήθηκε φέτος τον Ιούλιο, να εκπονήσουμε εγκαίρως τη 2η αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού.
Το κείμενο αυτό αποτυπώνει τη νέα πολιτική διαχείρισης, με στόχο αυτή να καταστεί «χαρτί» ανάπτυξης, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας, σε χαμηλότερα δημοτικά τέλη, σε ασφαλέστερη περιβαλλοντικά λύση, στην ενεργοποίηση του πολίτη καθώς και στον καλύτερο κοινωνικό έλεγχο του κυκλώματος διαχείρισης των απορριμμάτων.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα σχεδιασμό: ρήξης με το παρελθόν, που αφομοιώνει πλήρως τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδιασμού και τις αρχές της αποκεντρωμένης διαχείρισης.
Έναν σχεδιασμό που: Βάζει τέλος στη λειτουργία του εκτρώματος του ΧΥΤΑ Φυλής.
Ενσωματώνει πλήρως τα Τοπικά Σχέδια που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του, με τη μορφή παραρτήματος,.
Δίνει έμφαση στη μικρή κλίμακα.
Θέτει τις προϋποθέσεις για τη χωροθέτηση των νέων Χώρων Υγειονομικής Ταφής και των Μονάδων επεξεργασίας συμμείκτων, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της εγγύτητας, τα κριτήρια οικονομίας κλίμακας, με προτεραιότητα στην ανάκτηση υλικών ώστε να συμβάλλουν ι) στους στόχους της ανακύκλωσης των υλικών ιι) στην εκτροπή από την ταφή και την ανάκτηση ρευμάτων αποβλήτων που μπορούν να αξιοποιηθούν είτε ως υλικά είτε ενεργειακά.
Σχεδιάζει το δίκτυο των νέων ΧΥΤΥ ανεξάρτητα από τη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας συμμείκτων.
Αναθεωρεί και επανασχεδιάζει το δίκτυο Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων.
Δίνει, τέλος ιδιαίτερη έμφαση στις συνέργειες με άλλα αναπτυξιακά προγράμματα, συμβάλλοντας έτσι στην αναπτυξιακή προοπτική της Αττικής.
Αναφέρομαι ειδικότερα στα προγράμματα και τις παρεμβάσεις για την ανάπτυξη της απασχόλησης, το πρόγραμμα αποκατάστασης των λατομείων της Αττικής, το πρόγραμμα αναδάσωσης των ορεινών όγκων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Πολύς λόγος γίνεται περί δήθεν «ασάφειας» και «αοριστίας» του Σχεδιασμού, επειδή δεν προχωρά σε συγκεκριμένη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας απορριμμάτων.
Πρόκειται πράγματι για μία κατηγορία που προκαλεί έκπληξη. Και μάλιστα όταν προέρχεται από πλευρές που αρνούνται να προχωρήσουν σε χωροθέτηση!
Και τούτο γιατί αγνοεί το βασικό χαρακτηριστικό, τον ίδιο τον πυρήνα του Σχεδιασμού.
Δηλαδή τα Τοπικά σχέδια διαχείρισης.
Το ρόλο των Δήμων και των τοπικών κοινωνιών στο νέο μοντέλο.
Στην περίπτωση που ο Σχεδιασμός λάμβανε πρωτοβουλία και εξειδίκευε ΠΡΙΝ από την αξιολόγηση των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης, ποια χρησιμότητα και λόγο ύπαρξης θα είχαν αυτά;
Μια τέτοια ενέργεια θα ήταν ουσιαστικά ακύρωσή τους.
Ακύρωση του θεμέλιου λίθου του ΠΕΣΔΑ.
Αναίρεση της αποκεντρωμένης διαχείρισης, για την οποία κάποιοι υποτίθεται ότι κόπτονται σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που ζητούν την… απόσυρση του ΠΕΣΔΑ!
Είναι φανερό ότι ορισμένοι δεν έχουν καταλάβει ή δεν θέλουν να καταλάβουν ότι ξεκινάμε μια δυναμική διαδικασία.
Μια διαδικασία που περιλαμβάνει σειρά φάσεων και ενεργειών εξειδίκευσης του ΠΕΣΔΑ, μέσα από πλήθος αλληλένδετων δράσεων όπου εμπλέκονται, πέραν του ΕΔΣΝΑ, και άλλοι φορείς.
Βρισκόμαστε, δηλαδή, στην πρώτη φάση μίας σύνθετης, πολυεπίπεδης διαδικασίας, κατά την οποία, μετά από τη σημερινή διαδικασία λήψης απόφασης από το Περιφερειακό Συμβούλιο, τα Τοπικά Σχέδια, αφού αξιολογηθούν, θα ενταχθούν οριστικά στο Σχεδιασμό.
Κάθε άλλη άποψη που δεν θέλει να προχωρήσει η σημερινή διαδικασία, θέλει στην ουσία ανοικτή τη Φυλή ως το 2050. Θα ακολουθήσει η εξειδίκευση των προβλέψεων που αφορούν στις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας σύμμεικτων ΑΣΑ, ως προς τον αριθμό, τη δυναμικότητα και τη χωροθέτηση των νέων Μονάδων. Παράλληλα,θα πρέπει να υπάρξει πρόνοια προκειμένου να αποσαφηνιστεί το θεσμικό – πολεοδομικό πλαίσιο για την υλοποίηση των Πράσινων Σημείων και των άλλων εγκαταστάσεων που προβλέπει ο ΠΕΣΔΑ.
Σημαίνει αυτό ότι έχουμε ολοκληρώσει την πορεία μας; Κάθε άλλο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η σημερινή απόφαση σχετικά με το παρόν κείμενο σηματοδοτεί, όπως ήδη ανέφερα, μια αφετηρία. Έναν νέο δρόμο. Δύσκολο αλλά μονόδρομο. Έναν δρόμο που θα τον βαδίσουμε όλοι μαζί, Περιφέρεια, Δήμοι, συνδικάτα, τοπικές κοινωνίες, επιστημονική κοινότητα, πολίτες.
Όλοι όσοι πιστεύουμε πράγματι στη δυνατότητα ενός νέου, εναλλακτικού, αποκεντρωμένου, με δημόσιο χαρακτήρα, ορθολογικού συστήματος, στη βάση των βέλτιστων – περιβαλλοντικά, οικονομικά, από απόψεως δημόσιας υγείας – πρακτικών. Ένα μοντέλο διαχείρισης που θα συμβάλλει στην αναπτυξιακή προοπτική της Αττικής. Το μοντέλο ακριβώς που αξίζει στους πολίτες της.
Η Περιφέρεια Αττικής, με τον προτεινόμενο Σχεδιασμό, αναλαμβάνει την ευθύνη που της αναλογεί, δεν μένει στα λόγια και κάνει πράξη τις δεσμεύσεις της για ένα εναλλακτικό μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων.