Η ανθρωπότητα συνεχίζει σήμερα να ζει πάνω από τις δυνατότητές της, καταναλώνοντας περισσότερους φυσικούς πόρους από όσους η Γη μπορεί να ανανεώσει μέσα σε 12 μήνες
Της Ρένας Δούρου*
Η ανθρωπότητα συνεχίζει σήμερα να ζει πάνω από τις δυνατότητές της, καταναλώνοντας περισσότερους φυσικούς πόρους από όσους η Γη μπορεί να ανανεώσει μέσα σε 12 μήνες. Συγκεκριμένα, η 22α Αυγούστου φέτος ήταν, σύμφωνα με την αμερικανική ΜΚΟ Global Footprint Network, η “Ημέρα υπέρβασης της Γης”. Δηλαδή το χρονικό σημείο υπέρβασης των δυνατοτήτων αναγέννησης των φυσικών οικοσυστημάτων.
Πρόκειται για τον υπολογισμό των ετήσιων δυνατοτήτων του πλανήτη, στη βάση του οικολογικού αποτυπώματος των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και της ικανότητας αναγέννησης των οικοσυστημάτων του πλανήτη, ώστε να απορροφούν τα απόβλητα που παράγει ο άνθρωπος, κυρίως το CO2.
“Το να φέρουμε την αναγέννηση των φυσικών οικοσυστημάτων στο επίκεντρο των προσπαθειών ανοικοδόμησης και της ανάκαμψης μπορεί να αντιμετωπίσει τις ανισορροπίες της ανθρώπινης κοινωνίας και της σχέσης μας με τη Γη” επισήμανε η Λόρελ Χάνσκομ, διευθυντικό στέλεχος της Global Footprint Network.
Η “Ημέρα υπέρβασης της Γης” είναι ένα μέτρο που δείχνει το μέγεθος του οικολογικού ελλείμματος και της περιβαλλοντικής καταστροφής. Το μέγεθος των ευθυνών των “εχόντων και κατεχόντων” του καπιταλιστικού νεοφιλελεύθερου μοντέλου παραγωγής και υπερκατανάλωσης που απομυζά τον πλανήτη, υπονομεύοντας το παρόν και το μέλλον των νέων γενεών.
Σύμφωνα με τα φετινά δεδομένα, για τις ανάγκες αυτού του κυρίαρχου μοντέλου δεν φθάνει ένας, αλλά χρειάζονται 1,6 πλανήτες. Και μπορεί ειδικά για φέτος να κερδίσαμε μερικές μέρες σε σχέση με την περσινή χρονιά, που η “Ημέρα της Υπέρβασης” είχε πέσει στις 29 Ιουλίου, αλλά αυτό δεν οφείλεται δυστυχώς σε αλλαγή ρότας, στην ανάληψη κρίσιμων πολιτικών αποφάσεων, αλλά στην αρνητική συγκυρία της πανδημίας, που “νέκρωσε” την οικονομική δραστηριότητα στον πλανήτη… Δεν πρόκειται για ένα καλό νέο, αλλά για την επιβεβαίωση της αλυσίδας καταστροφικής υπερκατανάλωσης των πόρων του κοινού μας “σπιτιού”, της Γης.
Η κλεψύδρα εξακολουθεί να αδειάζει συστηματικά εις βάρος του περιβάλλοντος εδώ και μισό αιώνα, από το 1970. Από τις 29 Δεκεμβρίου, που ήταν τότε η “Ημέρα υπέρβασης της Γης”, έως σήμερα, περίοδο κατά την οποία “ζούμε μια υπαρξιακή κρίση διαρκείας”, όπως παρατηρούν σε άρθρο τους, στις 19 Αυγούστου φέτος, στον “Guardian”, η Γκρέτα Τούνμπεργκ και άλλες περιβαλλοντικές ακτιβίστριες, που κρούουν, για πολλοστή φορά τον κώδωνα του κινδύνου.
“Όταν φτάνουμε στο θέμα της δράσης, εξακολουθούμε να βρισκόμαστε σε φάση άρνησης” γράφουν προειδοποιώντας ότι “το χάσμα μεταξύ αυτού που χρειάζεται να κάνουμε και αυτού που πράγματι γίνεται διευρύνεται λεπτό προς λεπτό”. Λίγες ημέρες αργότερα η Γκρέτα επέστρεφε στο σχολείο της έχοντας ολοκληρώσει έναν χρόνο παγκόσμιας εκστρατείας για το κλίμα και έχοντας εμπνεύσει ένα παγκόσμιο κίνημα νέων για να “αλλάξει το σύστημα και όχι το κλίμα”.
Το αποτύπωμα αυτής της εκστρατείας οφείλουμε να βαθύνουμε. Διότι είναι το αποτύπωμα για δίκαιη μετάβαση στην περίοδο της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης, με καταπολέμηση των ανισοτήτων και δημιουργία βιώσιμων θέσεων δουλειάς. Είναι αυτό που θα κρίνει στην πράξη την κλιματική κρίση, που, όπως έγραψε ένας κορυφαίος Αμερικανός πολιτικός, είναι “η μάχη της εποχής μας, την οποία μπορούμε να κερδίσουμε”. Η μάχη της εποχής μας για τη ζωή στον πλανήτη. Για τις ζωές μας.
* Η Ρένα Δούρου είναι τομεάρχης Κλιματικής Αλλαγής, Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία
