Στο εθνικό επίπεδο τα πολλά λόγια περιττεύουν. Οι Κ. Μητσοτάκης και Κ. Χατζηδάκης αντιμετωπίζουν το περιβάλλον ως μπίζνα, απλά με πράσινο περιτύλιγμα
«Μα όλα είναι πια αρνητικά από το μέτωπο της κλιματικής κρίσης; Δεν γίνεται και τίποτα θετικό;». Η φωνή της φίλης στην άλλη άκρη του τηλεφώνου δεν ήταν επικριτική ή αγανακτισμένη. Ήταν φωνή αγωνίας. Τελικά, ακόμη και τώρα, με την πανδημία να αναδεικνύει τις «γέφυρες» μεταξύ των ζωονόσων και της καταστροφής του περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας, της κλιματικής διατάραξης, η κλιματική κρίση δεν γνωρίζει κάποια, έστω αμυδρή βελτίωση; Κάποιο μικρό φως στο τέλος του τούνελ; Η απάντηση έχει τρία επίπεδα: το εθνικό, το ευρωπαϊκό και παγκόσμιο.
Στο εθνικό επίπεδο τα πολλά λόγια περιττεύουν. Οι Κ. Μητσοτάκης και Κ. Χατζηδάκης αντιμετωπίζουν το περιβάλλον ως μπίζνα, απλά με πράσινο περιτύλιγμα. Το «κόσμημα του στέμματος» της δήθεν πράσινης πολιτικής της κυβέρνησης είναι ο νόμος της ντροπής (Ν. 4685/2020) που με τα 130 άρθρα του καταλύει την προστασία του περιβάλλοντος, σε αντίθεση με το σύνταγμα και την… κοινή λογική!
Στο ευρωπαϊκό μέτωπο, τα καλά νέα δεν έρχονται τόσο από τα επίσημα θεσμικά όργανα (μάλιστα στην Ευρωβουλή πρόσφατα σημειώθηκε πισωγύρισμα με ευθύνη των συντηρητικών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένης της Ν.Δ., σε σχέση με ήδη εκφρασμένες θέσεις για τον κλιματικό νόμο, τους κλιματικούς στόχους, τη μη χρηματοδότηση των ορυκτών καυσίμων κ.ά.), αλλά από έναν θεσμό που συνδέεται με την καινοτόμα αναζήτηση βιώσιμων λύσεων για περιβαλλοντικά προβλήματα, τα προγράμματα Life, που τον περασμένο μήνα απένειμαν τα βραβεία τους για την προστασία της φύσης, τις δράσεις για το κλίμα και το περιβάλλον. Ξεχώρισε το Βραβείο για το Περιβάλλον που δόθηκε στο έργο Flaw4Life από την Πορτογαλία. Οι μετέχοντες ασχολήθηκαν με ένα σοβαρό πρόβλημα των υπερκαταναλωτικών κοινωνιών μας: το γεγονός ότι πολλοί τόνοι τροφίμων καταλήγουν στα σκουπίδια (στην Πορτογαλία 1 εκατομμύριο τόνοι τροφής καταλήγουν στα σκουπίδια). Το Flaw4Life, που απέσπασε και το Βραβείο Πολιτών, στοχεύει στην υπεύθυνη, βιώσιμη, τοπική κατανάλωση, μειώνοντας αυτή τη σπατάλη μέσα από τη δημιουργία μιας εναλλακτικής αγοράς φρούτων και λαχανικών που λόγω της εμφάνισής τους (μη ομοιόμορφα λόγω σχήματος, μεγέθους, χρωμάτων) δύσκολα μπορούν να πουληθούν στις αγορές, με αποτέλεσμα έτσι να χάνεται το 30% της παραγωγής των αγροτών στην Ευρώπη καθώς και 89 εκατομμύρια τόνοι τροφής στην Ε.Ε. Μεταξύ των άλλων ευεργετικών συνεπειών του προγράμματος είναι και η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την αποσύνθεση των τροφών και από τις μεταφορές (τα προϊόντα παράγονται σε αγροκτήματα κοντά στις πόλεις).
Σε ό,τι αφορά το παγκόσμιο επίπεδο, υπάρχει μια μικρή ελπίδα σε σχέση με την άνοδο της θερμοκρασίας. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Πρωτοβουλίας «Κλιματική Διαφάνεια» (αποτέλεσμα της συνεργασίας 14 δεξαμενών σκέψης και πανεπιστημίων από όλο τον κόσμο), που δημοσιοποιήθηκε στα μέσα της εβδομάδας, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα των χωρών των G20 μειώθηκαν ελαφρά (-0,1%) το 2019 – κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά, χωρίς να υφίσταται ένα εξωτερικό σοκ, όπως η οικονομική κρίση του 2008-2009 ή η πανδημία. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην πτώση της κατανάλωσης άνθρακα και την όλο και μεγαλύτερη προσφυγή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Ωστόσο, εδώ σταματούν τα καλά νέα, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις των G20 εξακολουθούν να στηρίζουν δραστήρια τα ορυκτά καύσιμα – δείχνοντας πόσος δρόμος μένει ακόμη να διανυθεί.
Μία και μισή, λοιπόν, καλή είδηση για το κλίμα και το περιβάλλον. Κάτι καλύτερο από το τίποτα, μια ελπίδα που αχνοφαίνεται…
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
