Δέκα χρόνια μετά από τις πυρκαγιές στην Βικτόρια της Αυστραλίας, το 22% των πολιτών που τις βίωσαν υποφέρουν ακόμη από διαταραχές μετατραυματικού στρες
Υγεία και κλιματική κρίση. Μια σχέση αλληλεπίδρασης, με άμεσους και έμμεσους τρόπους. Η κατάσταση έκτακτης κλιματικής ανάγκης εγκαθιδρύεται, επιφέροντας υπαρξιακό άγχος και δημιουργώντας αγωνία στους πολίτες. Κάτι που επιβεβαίωσε το ετήσιο συνέδριο Αυστραλών και Νεοζηλανδών ψυχιάτρων. Λαμβάνοντας υπόψη τους τις επιδράσεις στην ψυχική υγεία που συνδέονται με τις μέγα-πυρκαγιές και την κλιματική κρίση, προειδοποίησαν ότι οι επόμενες γενιές πρόκειται να δοκιμαστούν όσο ποτέ άλλοτε από τις σωρευτικές και ισοπεδωτικές επιπτώσεις των καταστροφών: διαταραχή μετατραυματικού στρες, κατάθλιψη, άγχος, χρήση ουσιών και εκρήξεις οργής που οδηγούν σε ενδοοικογενειακή βία. Το προηγούμενο των μέγα-πυρκαγιών της περιόδου 2019 – 20, τα διδάγματα παλαιότερων πυρκαγιών καθώς και η προοπτική εντεινόμενων και επαναλαμβανόμενων τέτοιου είδους φαινομένων επιβάλλουν την ανάγκη, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι αρχές να κατανοήσουν και να λάβουν μέτρα πρόληψης των επιπτώσεων της επιδεινούμενης κλιματικής κρίσης στην ψυχική υγεία.
“Όταν μιλάμε για κλιματική αλλαγή, μιλάμε για τραύμα πάνω στο τραύμα πάνω στο τραύμα και αυτό που διαπιστώνουμε από το σύνολο δεδομένων είναι ότι, κατά την τελευταία δεκαετία, αυτοί οι παράγοντες αυξάνονται”, παρατήρησε ο καθηγητής στο Κέντρο Μετατραυματικής Ψυχικής Υγείας της Αυστραλίας Ντέιβιντ Φορμπς, τονίζοντας ότι, δέκα χρόνια μετά από τις πυρκαγιές του “Μαύρου Σαββάτου” στην πολιτεία Βικτόρια στην Αυστραλία, το 22% των πολιτών που τις βίωσαν υποφέρουν ακόμη από διαταραχές μετατραυματικού στρες, κατάθλιψη κ.ά.
Το συνέδριο των ψυχιάτρων στην Αυστραλία συνέπεσε με τη δημοσιοποίηση νέας Έκθεσης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, που σε 224 σελίδες σκιαγραφεί τον Οδικό Χάρτη για ένα περιβάλλον με μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050. Στο κείμενο υπογραμμίζονται, μεταξύ άλλων, οι ευεργετικές επιπτώσεις της μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου στην υγεία των πολιτών. Συγκεκριμένα, τονίζεται (σελ. 169) ότι “μια συνεκτική και με επίκεντρο τον άνθρωπο μετάβαση είναι το κλειδί ώστε ο κόσμος να κινηθεί γρήγορα, συλλογικά και με συνέπεια προς τις μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ώς τα μέσα του αιώνα. Επιτυγχάνονται έτσι οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ σχετικά με την καθολική πρόσβαση σε σύγχρονες υπηρεσίες ενέργειας (στόχος 7.1) και τη μείωση των πρόωρων θανάτων που προκαλεί η μόλυνση του αέρα (στόχος 3.9)”. “Ο περιορισμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πορεία για μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου οδηγεί στη δραστική μείωση των πρόωρων θανάτων το 2050 σε σύγκριση με το 2020, σώζοντας τις ζωές περίπου 2 εκατομμυρίων ανθρώπων ετησίως, με το 85% αυτών να βρίσκονται στις αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες”.
Σε ό,τι αφορά τους πρόωρους θανάτους λόγω κλιματικής κρίσης, ενδιαφέρον έχει μια διεθνής έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 31 Μαΐου, στο περιοδικό “Nature Climate Change”, με τίτλο “Το βάρος της θνησιμότητας λόγω ζέστης που αποδίδεται σε πρόσφατη ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή” (βλ. ΑΥΓΗ, “Κλιματική Αλλαγή: ευθύνεται για έναν στους τέσσερις θανάτους στην Αθήνα από ζέστη”). Η έρευνα αφορά σε 732 τοποθεσίες, σε 43 χώρες, την περίοδο 1991 – 2018, και διαπιστώνει ότι το 37% των θανάτων που σχετίζονται με τη μεγάλη ζέστη μπορεί να αποδοθεί στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή και ότι αυτή η αυξημένη θνησιμότητα εντοπίζεται σε όλες τις ηπείρους. Εκτιμά δε ότι στην Αθήνα το 26,1%, δηλαδή τουλάχιστον ένας στους τέσσερις θανάτους οι οποίοι σχετίζονται με τη ζέστη, μπορεί να αποδοθεί στην κλιματική αλλαγή. Και οι συντάκτες επισημαίνουν: “τα ευρήματά μας υποστηρίζουν την επείγουσα ανάγκη για περισσότερο φιλόδοξες στρατηγικές μείωσης και προσαρμογής για τον περιορισμό των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής στη δημόσια υγεία”.
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
