«Μόνο στην Ε.Ε. το αποτύπωμα άνθρακα των στρατιωτικών δαπανών ισοδυναμεί με τις εκπομπές αερίων τουλάχιστον 14 εκατομμυρίων αυτοκινήτων τον χρόνο»
Οτομέας της Άμυνας παραμένει ο μεγαλύτερος καταναλωτής υδρογονανθράκων παγκοσμίως, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Διεθνούς Στρατιωτικού Συμβουλίου για το Κλίμα και την Ασφάλεια. Ενδεικτικό ότι πλέον και το NATO θεωρεί την κλιματική κρίση “μία από τις καθοριστικές προκλήσεις των καιρών μας”, “πολλαπλασιαστή απειλών” για την “ασφάλεια της Συμμαχίας”, όπως τονίζεται στην απόφαση στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες και το σχετικό Σχέδιο Δράσης για την Κλιματική Αλλαγή και Ασφάλεια, που υιοθετήθηκε.
Ωστόσο οι δημόσιες δεσμεύσεις της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας για συμβολή της στην επίτευξη του στόχου των μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ώς το 2050 υπονομεύονται από τους δικούς της στόχους για αύξηση των στρατιωτικών δαπανών των κρατών – μελών της! Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη μεγάλη αδιαφάνεια που χαρακτηρίζει τα δεδομένα των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον συγκεκριμένο τομέα (κανείς δεν γνωρίζει το ακριβές αποτύπωμα άνθρακα των στρατιωτικών δυνάμεων ανά χώρα, με πρόφαση την εθνική ασφάλεια) φανερώνει, πέρα από την υποκρισία, τον μακρύ δρόμο για τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου.
Τα αποκαλυπτικά αυτά προβλήματα θέτει η σημαντική έκθεση “Κάτω από το ραντάρ – Το αποτύπωμα άνθρακα των στρατιωτικών τομέων της Ευρώπης”, που συνέταξαν το Παρατηρητήριο Συγκρούσεων και Περιβάλλοντος και η οργάνωση “Επιστήμονες για Παγκόσμια Ευθύνη”, ύστερα από αίτημα, το περασμένο φθινόπωρο, της ευρωομάδας της Αριστεράς GUE/NGL. “Η μελέτη αυτή δείχνει ότι όχι μόνο οι στρατιωτικές δαπάνες απορροφούν πόρους που θα μπορούσαν και θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, να επενδυθούν στην παγκόσμια δικαιοσύνη και να προωθήσουν την ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων και τον αφοπλισμό, αλλά και ότι η ίδια η στρατιωτική τεχνολογία συμβάλλει σημαντικά στην κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης”, παρατηρούν οι αριστεροί ευρωβουλευτές, στην εισαγωγή τους.
“Μόνο στην Ε.Ε. το αποτύπωμα άνθρακα των στρατιωτικών δαπανών ισοδυναμεί με τις εκπομπές αερίων τουλάχιστον 14 εκατομμυρίων αυτοκινήτων τον χρόνο” αναφέρει η Έκθεση “Κάτω από το ραντάρ”. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, το 2019, στην Ε.Ε., αυτό το αποτύπωμα άνθρακα υπολογιζόταν σε περίπου 24,8 εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα (tCO2e), όμως πρόκειται για “συντηρητική εκτίμηση λόγω της προβληματικής ποιότητας των στοιχείων που αντιμετωπίσαμε”, σχολιάζουν οι επιστήμονες. Οι ίδιοι, αναφερόμενοι και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες (όπως τον Οδικό Χάρτη Κλιματικής Αλλαγής και Άμυνας, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης), θέτουν τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων: “καμία από αυτές τις πρωτοβουλίες δεν ασχολείται με αλλαγές των πολιτικών που αφορούν στις δομές των στρατιωτικών δυνάμεων ως μέσο μείωσης των εκπομπών. Έτσι, χάνεται, για παράδειγμα, η δυνατότητα οι συνθήκες αφοπλισμού να αντιμετωπίσουν τη ρύπανση με τη μείωση της αγοράς, ανάπτυξης και χρήσης στρατιωτικού εξοπλισμού”.
Όμως η έκθεση δεν περιορίζεται σε διαπιστώσεις – καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις, όπως:
Διαφάνεια και δημοσιοποίηση αξιόπιστων στοιχείων για τις εκπομπές αερίων από τους στρατούς και τις βιομηχανίες στρατιωτικών τεχνολογιών.
Επείγουσα αναθεώρηση των εθνικών και διεθνών στρατηγικών ασφάλειας για τη μείωση της ανάπτυξης ενόπλων δυνάμεων και κατά συνέπεια μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με “τρόπους που μέχρι σήμερα δεν έχουν σκεφθεί οι κυβερνήσεις εντός και εκτός Ε.Ε.”.
Καλύτερη διαχείριση των εκτάσεων που κατέχουν οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις (που είναι οι μεγαλύτεροι γαιοκτήμονες της ηπείρου) με στόχο τη βελτίωση της δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα και της βιοποικιλότητας αλλά και τη χρήση για επιτόπου παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας.
Άσκηση πίεσης στις στρατιωτικές αρχές για εναρμόνιση των δραστηριοτήτων τους με τους κλιματικούς στόχους του ΟΗΕ και της βιοποικιλότητας.
Προτάσεις καίριες, που για το καλό των παιδιών μας, σήμερα και αύριο, δεν πρέπει να επιτρέψουμε να περάσουν κάτω από το ραντάρ…
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
