Είναι γνωστή η ρήση του Φρανσουά Μιτεράν για τη σημασία των συμβόλων στην πολιτική. Πολλώ δε μάλλον όταν αυτά αφορούν τον κορυφαίο διεθνή οργανισμό του πλανήτη και το κορυφαίο διακύβευμα της εποχής μας: την κλιματική κρίση και το μέλλον των παιδιών μας. Μόλις λίγες μέρες πριν από την κρίσιμη Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, ο διεθνής οργανισμός έστειλε αρνητικό μήνυμα και μάλιστα απέναντι σε παιδιά που διεκδικούσαν το αυτονόητο: κλιματική δικαιοσύνη απέναντι σε χώρες που παραβιάζουν τα δικαιώματά τους εκπέμποντας υψηλά ποσοστά αερίων διοξειδίου του άνθρακα. Ο ΟΗΕ συγχάρηκε μεν τα παιδιά, τα παρέπεμψε όμως στην εθνική Δικαιοσύνη των χωρών τους!
Η απόφαση της περασμένης Δευτέρας (11.10) σήμανε το τέλος της πρώτης, εμβληματικής προσφυγής για την κλιματική κρίση ενώπιον της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού του διεθνούς οργανισμού, που ξεκίνησε στις 23 Σεπτεμβρίου 2019. Τότε μια ομάδα 16 παιδιών με επικεφαλής την Γκρέτα Τούνμπεργκ προσέφυγε στον ΟΗΕ ενάντια σε πέντε χώρες των G20, την Αργεντινή, τη Βραζιλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Τουρκία, οι οποίες έχουν υπογράψει τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Τα παιδιά ισχυρίζονταν ότι οι χώρες αυτές παραβιάζουν τα δικαιώματά τους χρησιμοποιώντας την ατμόσφαιρα ως χωματερή διοξειδίου του άνθρακα, μολονότι γνωρίζουν τους κινδύνους που συνδέονται με την κλιματική κρίση. Οι εγκαλούμενες χώρες απάντησαν ότι έχουν κλιματικά σχέδια και ότι κάνουν ό,τι μπορούν και ότι αν τα παιδιά θέλουν πραγματικά λύση, πρέπει να απευθυνθούν ξεχωριστά στα δικαστήρια των χωρών τους!
Η Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Παιδιού του ΟΗΕ αποφάσισε ότι, ναι, η κλιματική κρίση είναι τεράστιο πρόβλημα και ότι, ναι, οι χώρες ευθύνονται για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα λόγω των συνεπειών τους εις βάρος των παιδιών όλου του κόσμου. Κάτι που επιβεβαίωσε και η πρόσφατη (Αύγουστος 2021) έκθεση της UNICEF με τίτλο “Η κλιματική κρίση είναι κρίση που πλήττει τα δικαιώματα των παιδιών”. Σύμφωνα με αυτή, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής απειλούν παγκοσμίως 1 δισ. παιδιά. Στο “διά ταύτα” όμως η Επιτροπή έκρινε ότι τα παιδιά δεν είχαν εξαντλήσει όλα τα νόμιμα μέσα στις πέντε χώρες και ζήτησε να εξαντληθούν τα εθνικά ένδικα μέσα. Προς το παρόν, το πιο γνωστό προηγούμενο κλιματικής προσφυγής νέων σε εθνικό επίπεδο αφορά εκείνη της “Τζουλιάνα κατά των ΗΠΑ”, μιας ομάδας παιδιών δηλαδή, που ξεκίνησε το 2015 και ακόμη καλά κρατεί στους δαιδάλους του αμερικανικού νομικού συστήματος.
Σχολιάζοντας την απόφαση της Επιτροπής του ΟΗΕ, ο Σκοτ Γκίλμορ, καθηγητής και δικηγόρος που εξειδικεύεται στα ζητήματα κλιματικής δικαιοσύνης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εκπροσώπησε τα παιδιά στην προσφυγή τους, τόνισε η άποψη για προσφυγή σε εθνικό επίπεδο δεν στέκει. “Αυτή η διαδικασία απαιτεί χρόνια και, όπως ξέρουμε όλοι, δεν υπάρχει πλέον χρόνος για τη μείωση των εκπομπών. Αυτή πρέπει να γίνει τώρα”. Η πρόσφατη Έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ δεν λέει κάτι διαφορετικό… Υπάρχει όμως κι ένα καλό νέο. Ακόμη κι αυτή η αρνητική εξέλιξη λειτουργεί πολλαπλασιαστικά: αυξάνει την πίεση της κοινωνίας των πολιτών ενόψει της παγκόσμιας συνόδου. Ακόμη και μέσα από έναν αρνητικό συμβολισμό…
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
Μια απόφαση, ένας αρνητικός συμβολισμός κι ένα καλό νέο | Αυγή (avgi.gr)
