Η πόλη Βερκχογιάνσκ ήταν άγνωστη στο ευρύ κοινό έως τις 20 Ιουνίου 2020. Την ημέρα εκείνη, η πόλη της ανατολικής Σιβηρίας, σε απόσταση 4.660 χιλιομέτρων βορειοανατολικά της Μόσχας και 115 χιλιόμετρα βορείως του Αρκτικού Κύκλου, κατέγραφε την υψηλότερη θερμοκρασία των 38 βαθμών Κελσίου στην Αρκτική. Το γεγονός επικύρωσε επισήμως ο ΟΗΕ. Συγκεκριμένα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας επικύρωσε, στις 14 Δεκεμβρίου, αυτό το νέο ρεκόρ θερμοκρασίας, άλλο ένα νέο “σημάδι συναγερμού για την κλιματική αλλαγή”. Μια θερμοκρασία που παραπέμπει περισσότερο στη… Μεσόγειο και δεν είχε παρατηρηθεί στην περιοχή από το 1885, όταν ξεκίνησαν οι μετρήσεις.
“Αυτό το νέο ρεκόρ της Αρκτικής είναι τμήμα των παρατηρήσεων που καταγράφονται στο διεθνές αρχείο καιρού και ακραίου κλίματος, μιας υπηρεσίας του ΟΗΕ που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις αλλαγές που υφίσταται το κλίμα μας” υπογράμμισε ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας Πέτερι Τάαλας. Μάλιστα, ο ίδιος παρατήρησε ότι η Ανταρκτική την ίδια χρονιά γνώρισε ρεκόρ με 18,3 βαθμούς Κελσίου! Πλέον, στη βάση του γεγονότος ότι η Αρκτική είναι μία από τις περιοχές όπου οι θερμοκρασίες αυξάνονται γρηγορότερα, ο Οργανισμός έχει δημιουργήσει μια… νέα κατηγορία, που αφορά τις πιο υψηλές θερμοκρασίες στα βόρεια του πολικού κύκλου.
Μία ημέρα πριν από την επικύρωση της νέας θερμοκρασίας – ρεκόρ στη ρωσική πόλη, στις 13 Δεκεμβρίου 2021, στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Μόσχα χρησιμοποιούσε το βέτο της ενάντια σε ένα σχέδιο απόφασης που συνέδεε την κλιματική υπερθέρμανση με την ασφάλεια στον κόσμο. Η Κίνα απείχε, ενώ η Ινδία, μη μόνιμο μέλος, ψήφιζε κατά. Το σχέδιο είχε την υποστήριξη 113 μελών (επί συνόλου 193) των Ηνωμένων Εθνών. Από την πλευρά του, ένας από τους συντάκτες του σχεδίου απόφασης -του πρώτου που τέθηκε προς ψηφοφορία στο Σ.Α.-, ο πρέσβης της Δημοκρατίας του Νίγηρα Αμπντού Αμπάρι, είχε παρατηρήσει ότι “οι κλιματικές αλλαγές μεγιστοποιούν τους παράγοντες που βρίσκονται στη βάση της ανασφάλειας επειδή το ζούμε καθημερινά, το λέμε”.
Ειδικά για τις χώρες της Αφρικής, που βιώνουν ήδη έντονα την κλιματική κρίση, είχε μεγάλη σημασία η σύνδεση των θεμάτων ασφαλείας με την κλιματική απορρύθμιση. Οι υπέρμαχοι του κειμένου, αναγνωρίζοντας τις επιφυλάξεις της Μόσχας σχετικά με τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, υπογράμμιζαν τον “συμβολικό”, κυρίως, χαρακτήρα του. Ζητούσε από τον γ.γ. του ΟΗΕ μια έκθεση για “τις επιπλοκές που έχουν στην ασφάλεια οι αρνητικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής”, καθώς και “να εντάξει τις απειλές ασφάλειας που συνδέονται με το κλίμα ως κεντρικό στοιχείο στις παγκόσμιες στρατηγικές πρόληψης των συγκρούσεων του ΟΗΕ”.
Ωστόσο, ο Ρώσος πρέσβης Βασίλι Νεμπέντζια, χωρίς να αρνείται την κλιματική υπερθέρμανση, χαρακτήρισε “απαράδεκτο” το σχέδιο απόφασης, τονίζοντας ότι “η άμεση σύνδεση μεταξύ τρομοκρατίας και κλιματικής αλλαγής δεν είναι διόλου αυτονόητη”, υποστηρίζοντας ότι έτσι θα “δημιουργηθεί σύγχυση και επικαλύψεις” με άλλα φόρα που ασχολούνται με την κλιματική υπερθέρμανση. “Πρέπει να εξετάσουμε κάθε χώρα και κάθε περιφέρεια ξεχωριστά. Οι γενικές και αυτόματες ενέργειες για την αντιμετώπιση των αιτιών της σύγκρουσης εκτρέπουν το Συμβούλιο Ασφαλείας από τη διευθέτηση των προβλημάτων αυτών” εξήγησε ο ίδιος. Η κλιματική κρίση ως απειλή ασφαλείας θα πρέπει να περιμένει ακόμη, μολονότι, όπως είπε η Τζεραλντίν Μπάιρν Νέιζον, η πρέσβειρα της Ιρλανδίας, που συνέγραψε το σχέδιο απόφασης, “ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας”…
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ., εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
