“Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, υπηρετώντας ένα διαφορετικό ηθικό υπόδειγμα εξουσίας, επεξεργάστηκε έγκαιρα και όχι προεκλογικά τις προγραμματικές μας θέσεις. Δεν περιμέναμε την προκήρυξη εκλογών. Δεν κινηθήκαμε στη λογική του “ώριμου φρούτου”, παρατηρεί η Ρένα Δούρου, μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, υπεύθυνη για το Περιβάλλον, την Ενέργεια και την Κλιματική Κρίση, μιλώντας στην εφημερίδα “Εποχή” στο πλαίσιο του διαλόγου για το παρόν και το μέλλον του κόμματος ενόψει του 3ου Συνεδρίου. “Για πρώτη φορά Αξιωματική Αντιπολίτευση λειτουργεί με αίσθηση ευθύνης στον αντίποδα της αντιπολίτευσης της Δεξιάς, που τροφοδοτεί την αναξιοπιστία της πολιτικής, την παραίτηση των πολιτών από αυτήν, την απαξίωση των πολιτικών κομμάτων. Γιατί γνωρίζουμε ότι ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν έχουμε αντίπαλο μόνο την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αλλά και την παραίτηση, την αποχή, την απογοήτευση των πολιτών”.
“Εμείς λοιπόν αποδεικνύουμε με πράξεις ότι, όχι, δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Ότι μαζί με τους πολίτες μπορούμε, απέναντι στον αυταρχικό νεοφιλελευθερισμό, να κτίσουμε την προοπτική της ελπίδας και της αλλαγής, της νέας αρχής που χρειάζεται ο τόπος”, εξηγεί.
Αναφερόμενη στις προτάσεις του Αλέξη Τσίπρα για την εκλογή Προέδρου και της ΚΕ από τα μέλη του κόμματος, Ρένα Δούρου θυμίζει ότι τον Σεπτέμβριο του 2019 σε συνέντευξή της στον Β. Σκουρή υπογράμμιζε “ότι από τη στιγμή που έχει ανοίξει μια συζήτηση στη βάση του κόμματος, δεν πρέπει να κλείσει σε τέσσερις τοίχους, κέντρα ή παράκεντρα, αλλά μέσα από ανοικτές, συμμετοχικές διαδικασίες, από τα μέλη μας, στο συνέδριο”. “Αυτή η προσέγγιση εμπιστοσύνης προς τα μέλη δεν μπορεί, θεωρώ, να υποκατασταθεί από έναν άτυπο διάλογο στελεχών που μέσα από συνεντεύξεις τους σε κυριακάτικες εφημερίδες απαντούν ο ένας στον άλλον”, προσθέτει χαρακτηριστικά.
Σχολιάζοντας το ύφος και τα χαρακτηριστικά του δημόσιου διαλόγου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Ρένα Δούρου υπογραμμίζει ότι “στην εποχή του metaverse, η Δημοκρατία και τα δικαιώματα δεν μπορούν να είναι εικονικά. Η υπεράσπισή τους πρέπει να είναι έμπρακτη. Όταν λοιπόν κάποια συντρόφισσα ή σύντροφος δέχεται δολοφονία χαρακτήρα στο διαδίκτυο, θεωρώ σπουδαία την αλληλεγγύη, που πρέπει βέβαια να μην είναι δύο ταχυτήτων. Γιατί δεν υπάρχουν συντρόφισσες και σύντροφοι πρώτης και δεύτερης ταχύτητας”.
Τέλος, σχολιάζοντας την επιστροφή της πυρηνικής ενέργειας στο προσκήνιο ως εναλλακτικής λύσης, υπογραμμίζει ότι η “ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ταξινομία της πυρηνικής ενέργειας ως πράσινης, μαζί με το φυσικό αέριο, είναι αρνητική εξέλιξη. Μεγάλες διεθνείς ΜΚΟ όπως η Climate Action Network έχουν ξεκαθαρίσει ότι η πυρηνική ενέργεια δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή”. Αναφερόμενη στο θέμα των εξορύξεων θυμίζει την σχετική προγραμματική θέση του κόμματος ότι “θα απαγορευτεί οποιοδήποτε νέο έργο εξόρυξης με βάση τα ορυκτά καύσιμα” και ότι “όσες άδειες εγκαταλείπονται από τους επενδυτές δεν θα ανανεώνονται ενώ θα γίνονται σεβαστές οι υπόλοιπες άδειες που προβλέπουν αυστηρά περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια”. “Είναι αυτονόητο βέβαια ότι αυτή η συζήτηση σκιάζεται από τις τραγικές εξελίξεις στην Ουκρανία που σπέρνουν το θάνατο και ανατρέπουν γεωπολιτικά δεδομένα που χρονολογούνταν εδώ και δεκαετίες. Και οδηγούν τους ενεργειακούς σχεδιασμούς σε νέες βάσεις και αχαρτογράφητα ύδατα”.
Ολόκληρη η συνέντευξη της Ρένας Δούρου στην “Εποχή”:
Συνομολογείται ότι η κυβέρνηση της ΝΔ αποδεικνύει με την πολιτική της, πως το δίπολο Αριστερά-Δεξιά καλά κρατεί. Με αυτό το δεδομένο, και με δεδομένη την εκφρασμένη βούληση του ΣΥΡΙΖΑ να εκπροσωπήσει και τον κεντρώο, δημοκρατικό χώρο, πώς ιεραρχείται στη στρατηγική του η απεύθυνση προς τα αριστερά; Είναι οι προτάσεις του ικανές να χτυπήσουν τα αυξημένα ποσοστά αποχής και την απογοήτευση που καταγράφουν οι μετρήσεις κοινής γνώμης;
Για κάποιους από εμάς, εδώ στις φιλόξενες στήλες της Εποχής, η διάκριση μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς, δεν υπήρξε ποτέ παρωχημένη. Και αυτό γιατί αφορά στο ιδανικό της ισότητας, τον “πολικό αστέρα” της Αριστεράς, όπως έχει περιγράψει στο βιβλίο του “Δεξιά και Αριστερά” ο Νορμπέρτο Μπόμπιο. Σήμερα λοιπόν έχει μεγάλο ενδιαφέρον το πώς προσλαμβάνουν οι πολίτες αυτές τις έννοιες. Η πρόσφατη δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Eteron είναι αποκαλυπτική. Η έννοια του σοσιαλισμού αντιμετωπίζεται θετικά από το 59,1%, εκείνη της σοσιαλδημοκρατίας από το 52,1%, της αριστεράς από το 39,4%, της δεξιάς από το 25,7% και της ριζοσπαστικής αριστεράς 20,3%. Αυτά τα δεδομένα πρέπει να λάβει υπόψη του ένα κόμμα για να διαμορφώσει τη στρατηγική του με στόχο να απαλλαγεί ο τόπος από τη χειρότερη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση που γνώρισε ποτέ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, υπηρετώντας ένα διαφορετικό ηθικό υπόδειγμα εξουσίας, επεξεργάστηκε έγκαιρα και όχι προεκλογικά τις προγραμματικές μας θέσεις. Δεν περιμέναμε την προκήρυξη εκλογών. Δεν κινηθήκαμε στη λογική του “ώριμου φρούτου”. Δεν επενδύσαμε στον πόνο των πολιτών. Δεν λαϊκίζουμε. Δεν επενδύουμε στην εθνικιστική υπερπλειοδοσία.
Για πρώτη φορά Αξιωματική Αντιπολίτευση λειτουργεί με αίσθηση ευθύνης στον αντίποδα της αντιπολίτευσης της Δεξιάς, που τροφοδοτεί την αναξιοπιστία της πολιτικής, την παραίτηση των πολιτών από αυτήν, την απαξίωση των πολιτικών κομμάτων. Γιατί γνωρίζουμε ότι ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν έχουμε αντίπαλο μόνο την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αλλά και την παραίτηση, την αποχή, την απογοήτευση των πολιτών. Το “όλοι ίδιοι είναι”. Εμείς λοιπόν αποδεικνύουμε με πράξεις ότι, όχι, δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Ότι μαζί με τους πολίτες μπορούμε, απέναντι στον αυταρχικό νεοφιλελευθερισμό, να κτίσουμε την προοπτική της ελπίδας και της αλλαγής, της νέας αρχής που χρειάζεται ο τόπος.
Πιστεύετε ότι το υπαρκτό έλλειμμα συμμετοχής και ενεργοποίησης των μελών στις εσωκομματικές διαδικασίες, λύνεται με τις αιφνιδιαστικές προτάσεις του Αλέξη Τσίπρα για απευθείας εκλογή προέδρου και ΚΕ από τα μέλη του κόμματος; Πώς κρίνετε το ύφος και τα χαρακτηριστικά του δημόσιου διαλόγου – κυρίως μέσω social media – σε όποιον ή όποια «τολμήσει» να εκφέρει διαφορετική άποψη;
Η ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δίνει απαντήσεις ακόμη και σε ερωτήματα με σαφή αξιολογικό χαρακτήρα όπως η ερώτησή σου. Όλες και όλοι που για χρόνια έχουμε συνοδοποιρήσει, ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες της πληθυντικής αριστεράς, από τις 11 συνιστώσες και το Χώρο Διαλόγου και Κοινής Δράσης, για να φθάσουμε στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, γνωρίζουμε ότι αυτή η συζήτηση για κόμμα μελών και όχι παραγόντων είναι ανοικτή εδώ και πολλές δεκαετίες. Σήμερα, ενόψει συνεδρίου, επανέρχεται στο προσκήνιο με τις συγκεκριμένες προτάσεις του συντρόφου προέδρου που απηχούν πάγιους προβληματισμούς. Σου θυμίζω δε, ότι τον Σεπτέμβριο του 2019, μιλώντας στον Βασίλη Σκουρή, υπογράμμιζα ότι από τη στιγμή που έχει ανοίξει μια συζήτηση στη βάση του κόμματος, δεν πρέπει να κλείσει σε τέσσερις τοίχους, κέντρα ή παράκεντρα, αλλά μέσα από ανοικτές, συμμετοχικές διαδικασίες, από τα μέλη μας, στο συνέδριο. Αυτή η προσέγγιση εμπιστοσύνης προς τα μέλη δεν μπορεί, θεωρώ, να υποκατασταθεί από έναν άτυπο διάλογο στελεχών που μέσα από συνεντεύξεις τους σε κυριακάτικες εφημερίδες απαντούν ο ένας στον άλλον. Μια τέτοια προσέγγιση δεν ταιριάζει σε ένα αριστερό κόμμα που αναζητά νέο οργανωτικό σχήμα μέσα από συμμετοχικές εμπειρίες όπως αυτές της αριστερής πτέρυγας του Δημοκρατικού κόμματος και τον Σάντερς στις ΗΠΑ. Με χρήση των δυνατοτήτων που δίνουν οι ψηφιακές τεχνολογίες. Και χωρίς να ξεχνά παραδόσεις, όπως αυτές του Μπερλινγκουέρ που πρότασσε τη δημοκρατία στη λειτουργία όλων των οργάνων ενός αριστερού, δημοκρατικού κόμματος.
Σε ό,τι αφορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αυτά έχουν αποδειχθεί πολλές φορές αποτελεσματικό εργαλείο κατά της εξουσίας. Στα καθ’ ημάς, η περίπτωση των εργαζόμενων της efood, το metoo, τα συνέδρια προγεννητικής αγωγής, το σκόιλ ελικίκου, ο νόμος περί βλασφημίας, κ.α.. Ωστόσο η λογοκριτική λειτουργία, η φίμωση φωνών, οι λογαριασμοί που “πέφτουν” αυθαίρετα γιατί κάποιοι έκριναν ότι εκφράζουν αιρετική άποψη… Όλα αυτά πρέπει να τα λάβει υπόψη του ένα κόμμα της Αριστεράς γιατί σχετίζονται με τη “δημοκρατία της επιτήρησης”, με τη λειτουργία των GAFA, με την ελευθερία της έκφρασης, με τη δημοκρατία. Γιατί, στην εποχή του metaverse, η Δημοκρατία και τα δικαιώματα δεν μπορούν να είναι εικονικά. Η υπεράσπισή τους πρέπει να είναι έμπρακτη. Όταν λοιπόν κάποια συντρόφισσα ή σύντροφος δέχεται δολοφονία χαρακτήρα στο διαδίκτυο, θεωρώ σπουδαία την αλληλεγγύη, που πρέπει βέβαια να μην είναι δύο ταχυτήτων. Γιατί δεν υπάρχουν συντρόφισσες και σύντροφοι πρώτης και δεύτερης ταχύτητας.
Με την κλιματική κρίση και τα θέματα περιβάλλοντος να αποτελούν από τα κρισιμότερα διακυβεύματα της εποχής, πώς σχολιάζετε το ότι ξαναμπαίνει στη συζήτηση η χρήση της πυρηνικής ενέργειας ως εναλλακτικής λύσης; Και ποια είναι η θέση σας στο θέμα των εξορύξεων, με δεδομένη την ασάφεια την οποία καταλογίζουν πολλοί στον ΣΥΡΙΖΑ σε ό,τι αφορά την ενεργειακή του πολιτική;
Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ταξινομία της πυρηνικής ενέργειας ως πράσινης, μαζί με το φυσικό αέριο, είναι αρνητική εξέλιξη. Μεγάλες διεθνείς ΜΚΟ όπως η Climate Action Network έχουν ξεκαθαρίσει ότι η πυρηνική ενέργεια δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή: “τα πυρηνικά εργοστάσια είναι ένας λευκός ελέφαντας: κτίζονται αξιοθρήνητα αργά, είναι υπερβολικά ακριβά, και τόσο απειλητικά όσο τα επικίνδυνα ραδιενεργά τους απόβλητα”. Σε ό,τι αφορά τις εξορύξεις, η θέση δεν είναι ούτε δική μου ούτε προσωπική. Καταγράφεται στις Προγραμματικές μας θέσεις που υπερψηφίστηκαν με ευρεία πλειοψηφία, στη σελίδα 17, στον 2ο από τους 6 άξονες για τη Δίκαιη Πράσινη Μετάβαση. Συγκεκριμένα τονίζεται ότι θα απαγορευτεί οποιοδήποτε νέο έργο εξόρυξης με βάση τα ορυκτά καύσιμα. Όσες άδειες εγκαταλείπονται από τους επενδυτές δεν θα ανανεώνονται ενώ θα γίνονται σεβαστές οι υπόλοιπες άδειες που προβλέπουν αυστηρά περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια. Είναι αυτονόητο βέβαια ότι αυτή η συζήτηση σκιάζεται από τις τραγικές εξελίξεις στην Ουκρανία που σπέρνουν το θάνατο και ανατρέπουν γεωπολιτικά δεδομένα που χρονολογούνταν εδώ και δεκαετίες. Και οδηγούν τους ενεργειακούς σχεδιασμούς σε νέες βάσεις και αχαρτογράφητα ύδατα.
