Τις ενεργειακές σχέσεις Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας στη βάση του ερωτήματος αν η χώρα μας εξάγει λιγνίτη από τα ελληνικά ορυχεία στη γειτονική χώρα, αναδεικνύουν με ερώτησή τους προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, βουλεύτριες και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., με πρωτοβουλία της Ρένας Δούρου.
Θυμίζουν ότι με αφορμή τη συνάντηση του Πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη με τον τότε ομόλογό του της Β. Μακεδονίας, τον Σεπτέμβριο του 2022, για ζητήματα ενεργειακής συνεργασίας, “ο επικεφαλής της κρατικής εταιρίας ESM της γειτονικής χώρας σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό Telma ανέφερε πως συμφωνήθηκε με την ελληνική πλευρά η μεταφορά ελληνικού λιγνίτη στη Βόρεια Μακεδονία στις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας στα Μπίτολα και στο θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο του Οσλομέι. Παράλληλα συμφωνήθηκε από την Ελλάδα η πώληση μαζούτ για τη μονάδα στο Νεγκοτίνο. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τον επικεφαλής της εταιρίας αποφασίστηκε η Βόρεια Μακεδονία να προμηθευτεί από τη χώρα μας 1.000.000 τόνους λιγνίτη και 250.000 τόνους μαζούτ σε ανταγωνιστική τιμή για ένα χρόνο. Σύμφωνα με δημοσιεύματα η μεταφορά λιγνίτη αφορούσε κυρίως από τα λιγνιτορυχεία της Αχλάδας”.
“Η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε από το 2019 στη βίαιη απολιγνιτοποίηση και τη ελαχιστοποίηση παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από λιγνίτη στη χώρα μας για την μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου. Η απεξάρτηση από το λιγνίτη συμβάλλει στην κλιματική ουδετερότητα δε γίνεται όμως κατανοητό πως επιτυγχάνεται αυτό όταν σταματάει η χρήση του στην Πτολεμαΐδα και το Αμύνταιο αλλά ταυτόχρονα μεταφέρεται για χρήση στα Μπίτολα σε απόσταση 68km και 43km αντίστοιχα” παρατηρούν.
Στο πλαίσιο αυτό θέτουν στον Υπουργό σειρά ερωτημάτων σχετικά με το αν συνεχίζεται η πώληση λιγνίτη από τα ελληνικά ορυχεία στη Βόρεια Μακεδονία, σε τι ποσότητες και σε ποια τιμή. Ζητούν επίσης να γίνει γνωστό ποιο είναι το τρέχον κόστος προμήθειας ρεύματος και αν έχουν διασφαλιστεί τα απαιτούμενα αποθέματα για τη λειτουργία λιγνιτικών μονάδων. Τέλος ρωτούν σε ποιο στάδιο βρίσκεται το σχέδιο συνεργασίας ΑΔΜΗΕ – MEPSO (Σύστημα Μεταφοράς της Βόρειας Μακεδονίας) για την ενεργειακή διασύνδεση των δύο χωρών μετά την αλλαγή κυβέρνησης στη γειτονική χώρα.
Αναλυτικά η Ερώτηση
Προς τον κ. Υπουργό Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
ΘΕΜΑ: Εξάγουμε λιγνίτη από τα ελληνικά ορυχεία στη Βόρεια Μακεδονία;
Στη συνάντηση ανάμεσα στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον τότε πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι που πραγματοποιήθηκε στις 13-9-2022 στην Αθήνα συζητήθηκαν ζητήματα ενεργειακής κρίσης και ενίσχυσης διασύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών σε θέματα υποδομών και διαφοροποίησης ενεργειακών πηγών.
Την ίδια ημέρα της συνάντησης ο επικεφαλής της κρατικής εταιρίας ESM της γειτονικής χώρας σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό Telma ανέφερε πως συμφωνήθηκε με την ελληνική πλευρά η μεταφορά ελληνικού λιγνίτη στη Βόρεια Μακεδονία στις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας στα Μπίτολα και στο θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο του Οσλομέι. Παράλληλα συμφωνήθηκε από την Ελλάδα η πώληση μαζούτ για τη μονάδα στο Νεγκοτίνο. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τον επικεφαλής της εταιρίας αποφασίστηκε η Βόρεια Μακεδονία να προμηθευτεί από τη χώρα μας 1.000.000 τόνους λιγνίτη και 250.000 τόνους μαζούτ σε ανταγωνιστική τιμή για ένα χρόνο. Σύμφωνα με δημοσιεύματα η μεταφορά λιγνίτη αφορούσε κυρίως από τα λιγνιτορυχεία της Αχλάδας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε από το 2019 στη βίαιη απολιγνιτοποίηση και τη ελαχιστοποίηση παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από λιγνίτη στη χώρα μας για την μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου Η απεξάρτηση από το λιγνίτη συμβάλλει στην κλιματική ουδετερότητα δε γίνεται όμως κατανοητό πως επιτυγχάνεται αυτό όταν σταματάει η χρήση του στην Πτολεμαΐδα και το Αμύνταιο αλλά ταυτόχρονα μεταφέρεται για χρήση στα Μπίτολα σε απόσταση 68km και 43km αντίστοιχα.
Και ενώ η προαναφερθείσα συμφωνία είχε διάρκεια 12 μηνών, δημοσιεύματα τον Ιανουάριο του 2024 (στην ιστοσελίδα energymag) αναφέραν πως ξεκίνησε πάλι η μεταφορά λιγνίτη από το ορυχείο ΜΕΤΕ στο Προσήλιο Σερβίων στη Βόρεια Μακεδονία και μάλιστα με φορτηγά από τη γειτονική χώρα καθώς το πετρέλαιο κίνησης στα Μπίτολα (Μοναστήρι) είναι πιο φθηνό από το αντίστοιχο στα Σέρβια. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα πως σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα καθημερινά εκτελούνται δρομολόγια μεταφοράς λιγνίτη από την Ελλάδα στη γειτονική χώρα μέσω του τελωνείου της Νίκης.
Επιπρόσθετα αναφέρεται πως από το καλοκαίρι του 2023 για την ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας –Βόρειας Μακεδονίας αποφασίστηκε η ένταξη στο Δεκαετές Πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ – στο πλαίσιο κοινής ομάδας εργασίας με το MEPSO (Σύστημα Μεταφοράς της Βόρειας Μακεδονίας) – της ενεργειακής διασύνδεσης Μελίτης- Μπίτολα για την ενίσχυση της μεταφορικής ικανότητας ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των συστημάτων των δύο χωρών. Σύμφωνα μάλιστα με τα επίσημα στοιχεία Ιανουαρίου 2021 η Ελλάδα προμηθεύτηκε τότε από τη Βόρεια Μακεδονία 280 MWh.
Επειδή η βίαιη απολιγνιτοποίηση, χωρίς εναλλακτικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης, όπως επανειλημμένως έχει καταγγείλει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, διέλυσε τον κοινωνικό και παραγωγικό ιστό της Δυτικής Μακεδονίας
Επειδή η μεταφορά λιγνίτη σε εργοστάσια της Βόρειας Μακεδονίας που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από τις λιγνιτικές ελληνικές περιοχές αποκαλύπτει την υποκρισία της κυβέρνησης σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος
Επειδή η αύξηση των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος είναι τεράστια το τελευταίο διάστημα λόγω της αισχροκέρδειας όπως επανειλημμένως έχει τεκμηριωμένα αναδείξει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Επειδή η αλλαγή κυβέρνησης στη Βόρεια Μακεδονία δημιουργεί νέα δεδομένα στις σχέσεις των δύο χωρών που δεν περιορίζονται στην αμφισβήτηση της Συμφωνίας των Πρεσπών,
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
- Συνεχίζεται η πώληση λιγνίτη από τα ελληνικά ορυχεία στη Βόρεια Μακεδονία, σε τι ποσότητες και σε ποια τιμή; Ποιο είναι το τρέχον κόστος προμήθειας ρεύματος και έχουν διασφαλιστεί τα απαιτούμενα αποθέματα για τη λειτουργία λιγνιτικών μονάδων;
- Σε ποιο στάδιο βρίσκεται το σχέδιο συνεργασίας ΑΔΜΗΕ – MEPSO για την ενεργειακή διασύνδεση των δύο χωρών μετά την αλλαγή κυβέρνησης στη γειτονική χώρα;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Δούρου Ειρήνη (Ρένα)
Βέττα Καλλιόπη
Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος
Γιαννούλης Χρήστος
Ηλιόπουλος Όθων
Θρασκιά Ουρανία (Ράνια)
Ξανθόπουλος Θεόφιλος
Μάλαμα Κυριακή
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Νοτοπούλου Αικατερίνη
Παπαηλιού Γεώργιος
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Σαρακιώτης Ιωάννης
Τζάκρη Θεοδώρα
Χρηστίδου Ραλλία
